تونس: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه ملل
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۹۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
=== [[تونس]] ===
[[پرونده:پرچم تونس.png|بندانگشتی|پرچم کشور تونس]]عرب‌ها تونس را «تُونُس» یا «تونس الخضراء» (تونس سرسبز) می‌خوانند و فرانسوی‌ها TUNISIA می‌گویند. درباره اشتقاق واژه تونس و نام‌گذاری آن اختلاف است؛ برخی آن را از ریشه فینیقی «تانیت» از خدایان فینیقی، بعضی اصل آن را «تیناس» نام روستایی بربرنشین در نزدیکی «قرطاج»، عده‌ای اصل واژه را عربی و مشتق از فعل «تانس» به معنای انس گرفتن و بعضی آن را دارای ریشه بربری به معنی بیتوته‌کردن و گذراندن شب می‌دانند. نام تونس پیش از فتح اسلامی «ترشیش» بوده است؛<ref>ابن‌عاشور، محمدطاهر (۱۹۷۱). التحریر و التنویر.  تونس: الدارالتونسیه للنشر و التوزیع، جلد یکم، ص۳۴۲. </ref> عده‌ای نیز ترشیش را محرف از «طرشیش»، واژه‌ای عبری و مرتبط به زمان حضور یهود در تونس می‌دانند. برخی از منابع تاریخی اسلامی نقل کرده‌اند: مسلمانان هنگام فتح إفریقیه در کنار ۱۸ صومعه راهبی خوش‌صدا توقف کرده بودند و به دلیل انس با صدای این راهب، این مکان را تونس نامیدند؛ بعضی نیز معتقدند تونس از جمله «تؤنس الغریب»، یعنی با غریبه انس می‌گیرد، گرفته شده است.<ref name=":0">ابن ابی ،دینار (۱۲۸۶ق). المونس‌فی اخبار إفریقیه و تونس. تونس: مطبعة الدولة التونسیة، ص13. </ref> فهرست موضوعات مرتبط با کشور تونس به شرح زیر است<ref>عصمتی‌بایگی، سیدحسن (1395). جامعه و فرهنگ [[تونس]]. تهران: [https://alhoda.ir/ موسسه فرهنگی, هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی]</ref>:
عرب‌ها [[تونس]] را «تونس» یا «تونس الخضراء» (تونس سرسبز) می‌خوانند و فرانسوی‌ها TUNISIA می‌گویند. درباره اشتقاق واژه تونس و نام‌گذاری آن اختلاف است؛ برخی آن را از ریشه فینیقی «تانیت» از خدایان فینیقی، بعضی اصل آن را «تیناس» نام روستایی بربرنشین در نزدیکی «قرطاج»، عده‌ای اصل واژه را عربی و مشتق از فعل «تانس» به معنای انس گرفتن و بعضی آن را دارای ریشه بربری به معنی بیتوته‌کردن و گذراندن شب می‌دانند. نام تونس پیش از فتح اسلامی «ترشیش» بوده است (طاهر بن عاشور، ۱۹۷۱: ۳۴۲)؛ عده‌ای نیز ترشیش را محرف از «طرشیش»، واژه‌ای عبری و مرتبط به زمان حضور یهود در تونس می‌دانند. برخی از منابع تاریخی اسلامی نقل کرده‌اند: مسلمانان هنگام فتح إفریقیه در کنار ۱۸ صومعه راهبی خوش‌صدا توقف‌کرده بودند و به دلیل انس با صدای این راهب، این مکان را تونس نامیدند؛ بعضی نیز معتقدند تونس از جمله «تؤنس الغریب»، یعنی با غریبه انس می‌گیرد، گرفته شده است (ابن ابی دینار، ۱۲۸۶: ۱۳).
 
[[تونس در یک نگاه]]


=== [[جغرافیای طبیعی تونس]] ===
=== [[جغرافیای طبیعی تونس]] ===
جمهوری تونس با مساحتی حدود ۱۵۵/۱۶۲ کیلومتر مربع کوچک‌ترین کشور مسلمان در شمال آفریقای سفید است که از شمال و مشرق به دریای مدیترانه، از جنوب شرقی به صحرای لیبی و از مغرب به کوه‌های الجزایر محدود است، تونس با جمهوری الجزایر ۹۵۶ کیلومتر و با دولت لیبی ۴۵۹ کیلومتر مرز مشترک خاکی دارد، طول جغرافیایی تونس از شمال به جنوب ۷۵۶ و از شرق به غرب ۳۵۱ کیلومتر است، این کشور با برخورداری از ۱۳۰۰ کیلومتر ساحل (بدون محاسبه جزیره‌ها) و دشت‌های هموار و پوشیده شده از درختان متنوع، به‌ویژه درختان زیتون، از آب‌وهوای مدیترانه‌ای دلچسبی، به‌ویژه در مناطق شرقی و شمالی، برخوردار است. تونس با جزیره سیسیل ایتالیا ۱۳۷ کیلومتر فاصله دارد و فاصله زمانی سفر هوایی از شهر تونس به پایتخت ایتالیا نیز تقریبا چهل‌وپنج دقیقه و به پاریس دو ساعت است. سفر دریایی از تونس به ایتالیا و فرانسه نیز با ناوگان مسافربری تونس و برخی از کشورهای اروپایی از شهرهای گوناگون، مانند تونس، بنزرت و جزیره جربه انجام می‌شود؛ سفر دریایی از شهر بندر حلق‌الوادی در تونس به بندر ژنوا در ایتالیا تقریبا یک شبانه‌روز طول می‌کشد.
[[آب و هوای تونس]]
 
[[ارتفاعات تونس]]
 
[[رودها و دریاچه های تونس]]
 
[[پوشش گیاهی تونس]]
 
[[پوشش جانوری تونس]]
 
[[جزایر و مجمع الجزایر تونس]]
 
[[جاذبه های طبیعی تونس]]
 
=== [[جغرافیای انسانی تونس]] ===
[[ساختار هرم جمعیتی تونس]]
 
[[ویژگی های جمعیتی تونس]]
 
[[رشد جمعیت در تونس]]
 
[[پراکندگی جمعیت در تونس]]
 
[[شهرنشینی و روستانشینی در تونس]]
=== [[تاریخ تونس]] ===
[[تاریخ دوره باستان تونس]]
 
[[تاریخ دوران میانی تونس]]
 
[[تاریخ دوران اسلامی تونس]]
 
[[امویان در تونس]]
 
[[اغلبیان در تونس]]
 
[[فاطمیان در تونس]]
 
[[موحدون در تونس]]
 
[[حفصیان در تونس]]
 
[[عثمانیان در تونس]]
 
[[فرانسویان در تونس]]
 
[[تونس معاصر]]
 
[[قیام مردم تونس]]
 
[[شخصیت های موثر فرهنگی و سیاسی تونس]]
 
=== [[جامعه و نظام اجتماعی تونس]] ===
[[نظام اجتماعی تونس]]
 
[[گروه‌ها و نهاد‌های اجتماعی تونس]]
 
[[روابط اجتماعی تونس]]
 
[[طبقات و قشرهای اجتماعی تونس]]
 
[[هویت ملی در تونس]]
 
[[نهاد خانواده تونس]]
 
[[ازدواج در تونس]]
 
[[زنان در تونس]]
 
[[آسیب شناسی اجتماعی در تونس]]
 
[[وضعیت اقتصادی و معیشتی در تونس]]
 
[[ورزش در تونس]]
 
[[اوقات فراغت در تونس]]
 
[[بهداشت و سلامت تونس]]
 
[[مهاجرت و پناهندگی در تونس]]
 
=== [[سیاست و حکومت تونس]] ===
[[ساختار سیاسی تونس]]
 
[[قانون اساسی تونس]]
 
[[قوه مجریه تونس]]
 
[[قوه مقننه تونس]]
 
[[نظام قضایی تونس]]
 
[[فرهنگ سیاسی تونس]]
 
[[نظام حزبی تونس]]
 
[[تقسیمات اداری و سیاسی تونس]]
 
[[شهر تونس]]
 
[[روابط خارجی تونس]]
 
[[روابط تونس و فلسطین]]
 
[[نمادهای ملی تونس]]
 
[[نیروهای مسلح تونس]]
 
=== [[نظام فرهنگی تونس]] ===
[[مدیریت فرهنگی تونس]]
 
[[نهادها و سازمان‌های فرهنگی تونس]]
 
[[مراکز فرهنگی دولتی تونس]]
 
[[فرهنگستان علوم، آداب و هنرهای تونس]]
 
[[مرکز موسیقی عربی مدیترانه‌ای]]
 
[[تئاتر ملی تونس]]
 
[[باشگاه اندیشه جاحظ]]
 
[[موسسه پژوهشی تمیمی]]
 
[[اتحادیه نویسندگان تونس]]
 
[[جریان های فکری موثر تونس]]
 
[[سنت‌گرایان تونس]]
 
[[نوگرایان تونس]]
 
[[تصوف در تونس]]
 
[[شاخه‌های جریان فرهنگی تصوف تونس]]
 
[[قادریه در تونس]]
 
[[تیجانیه در تونس]]
 
[[شاذلیه در تونس]]
 
[[سلامیه در تونس]]
 
[[خلوتیه در تونس]]
 
[[سنوسیه در تونس]]
 
[[نفطیه در تونس]]
 
[[کمونیست در تونس]]
 
[[وهابیت در تونس]]
 
[[بهائیت در تونس]]
 
[[ذائقه فرهنگی مردم تونس]]
 
[[تقویم فرهنگی تونس]]
 
[[نمادهای فرهنگی تونس]]
 
[[شخصیت های فرهنگی تونس]]
 
[[تجارت فرهنگی تونس]]
 
[[ترجمه کتاب در تونس]]
 
[[صنعت گردشگری تونس]]
 
[[مناطق گردشگری تونس]]
 
[[حمامات تونس]]


==== [[ارتفاعات تونس]] ====
[[سوسه تونس]]
تونس کشوری هموار با دشت‌های فراوان و ارتفاعات اندک است و بیشتر ناهمواری آن در مناطق هم‌جوار با سلسله کوه‌های الجزایر است مناطق کوهستانی در شمال و غرب این کشور قرار دارد و صحرا و بیابان نیز در مناطق جنوبی و مرکزی گسترده است، جبل شعانبی با ارتفاعی در حدود ۱۵۴۴ متر بزرگ‌ترین کوه تونس است. مطماطه، خمیر، دورسیل، زغوان، رصاص، بوقرنین، سبیطله، کسریره و فرینه از دیگر ارتفاعات مهم تونس است. یونسکو ارتفاعات اشکل واقع در شمال تونس را در فهرست میراث جهانی قرار داده است، جرید و نفزاوه نیز از مهم‌ترین واحه‌های تونس است.


==== [[رود‌ها و دریاچه‌های تونس]] ====
[[نابل تونس]]
مجرده و ملیان بزرگ‌ترین رودخانه‌های تونس است؛ رودخانه مجرده از کشور الجزایر سرچشمه می‌گیرد و در نزدیکی غار الملح واقع در شمال شرقی تونس به دریا می‌ریزد و در مسیر خود مناطقی، مانند تستور، باجه و تبرسق را سیراب می‌کند. ده دریاچه در تونس وجود دارد که بحیره تونس و بحیره بنزرت مهم‌ترین دریاچه‌های آبی و شط جری بزرگ‌ترین دریاچه نمکی این کشور است.


==== [[جزایر و مجمع الجزایر تونس]] ====
[[طبرقه تونس]]
خلیج تونس، خلیج حمامات، خلیج قابس و خلیج بوغراره در جزیره جربه مهم‌ترین مناطق خلیجی تونس است. خلیج قابس در قدیم به سرت‌الصغیر معروف بوده است. جزایر قرقنه و جربه در جنوب تونس و شبه‌جزیره‌های منستیر و مهدیه نیز در شرق این کشور از از مهم‌تریــن جزایــر و نیز بهتریــن مناطق جذب گردشــگری در تونس اســت. بندرهای حلقالوادی، تونس، بنزرت و صفاقس از مهم ترین بنادر دریایی تونس و یکی از مهم‌ترین مناطق دریایی برای رفت و آمد ناوگان‌های بین المللی است.


==== [[پوشش گیاهی]] ====
[[بوللاریجیا تونس]]
منابع گیاهی تونـس را از زمان هـای دور بـه علـت سرسـبزی و پوشـش گیاهـی آن به ویـژه باغ هـای زیتـون و مرکبـات، (تونـس الخضـراء) می خواننـد (ابــن ابــی دینــار، :1286 21 ِ ). خــاک تونــس در مناطــق شــمال و شــرق ایــن کشــور بســیار حاصلخیــز و از تنــوع گیاهــی فراوانــی برخـوردار اسـت. سـه درصـد از مسـاحت تونـس را رْمـل و شـن زار تشــکیل می دهــد و هرچــه از شــمال بــه ســوی مناطــق مرکــزی و جنوبــی پیشــروی کنیــم، از سرســبزی خــاک کاســته و بــر حجــم و وســعت بیابان هــا و صحراهــا افــزوده می شــود. حرکــت شــن های روان و پیشــروی آن بــه مناطــق دیگــر، یکــی از چالش هــای مهــم زیســت محیطی کنونــی تونــس اســت. مســاحت جنگل های این کشــور بالغ بر 555 هزار هکتار است. بیشتر زمین های کشــاورزی در مناطق شمالی و غربی کشور متمرکز اســت. زیتــون و انجیــر از درختــان اصلــی و بومــی تونس اســت. پژوهشــگران تونسی برآنند که برنج، نیشــکر، ابریشم، نارنج، لیمو، آلوچه سیاه، شاه بلوط و پسته را ایرانی ها در دوران اسلامی با خود به تونس بردند (کعاک، :1387 226). مرکبات، گندم، جو، انگور، پرتقال، هلو، گالبی، هندوانه و شاتوت از مهم‌ترین فرآورده‌های کشاورزی تونس است. فرآورده‌های زیتون در شهر صفاقس و تولید خرما در مناطقی، مانند نفطه وتوزر که درتونس موسوم به خرمای «دقله» یا «دگله» است، از کیفیت بسیار خوبی برخوردار است و به خارج از کشور صادر می‌شود. تونس دارای مقام چهارم تولید زیتون در جهان است. جزیرە جربه واقع در جنوب شرقی تونس از مهم ترین مناطق کاشت و برداشت برنج دانه درشت است. سبزی های معطر، مانند تره، شاهی، تلخون و مرزه در تونس کاشته نمی شود و از ریحان نیز در گلفروشی ها استفاده می شود. برخی از سبزیجات به نام «قناریه» و «بسباس» نیز در تونس استفاده می شود که به نظر می رسد در ایران وجود ندارد. توت و ابریشم در خلیج قابس به عمل می آید.


==== [[پوشش جانوری]] ====
[[جربه تونس]]
جانورانـی چـون گوسـفند، بـز، گاو، اسـب، شـتر، سـگ، شـترمرغ،خـروس، بوقلمـون، خرگـوش، گربـه، کفتـار، گـراز، خـوک، شـغال،آهـو و انـواع مـار و بزمجـه انـواع گوناگـون منابـع جانـوری تونـس اسـت؛ شـیر، ببر، پلنگ، فیل و زرافه در محیط زیسـت تونس وجود نـدارد و مـردم تونـس بـه گربـه کـه آن را «قطوسـه» می نامنـد، بسـیار علاقه مندنـد.


==== [[آب و هوای تونس]] ====
[[مهدیه تونس]]
آب وهـوای مناطـق شـرقی، شـمالی و غربـی تونـس مدیترانـه ای وَ غیرشـرجی و مناطـق مرکـزی و جنوبـی نیـز از هوایـی نیمه مرطوب و خشـک برخـوردار اسـت. میانگیـن دمـا بیـن  10تـا  27درجـه اسـت و درجـۀ هـوا در برخـی از روزهـای تابسـتان، به ویـژه تیرمـاه، بسـیار گـرم و سـوزان اسـت و گاهـی اوقـات بـه پنجـاه درجـه نیـز می رسـد.


زمسـتان تونـس غالبـا سـرد و همـراه با سـوز سرماسـت؛ سـرمایی که از اروپـا وارد تونـس می شـود. سـامانۀ بـارش بـرف فقـط در منطقـە عیـن دراهـم واقـع در شـمال غربـی تونس فعال اسـت و شـهر تونس برفـی بـه خـود نمی بینـد. پایـداری هـوا در طـول سـال به خصوص در فصل هـای باران خیـز بسـیار کـم اسـت؛ به گونـه ای کـه در طـول روز، ابـری و آفتابی شـدن آسـمان به گونـه ای متنـاوب اتفـاق می افتـد. آســمان پایتخت تونس و مناطق ســاحلی همواره ابری اســت و باران های موســمی در طول ســال فراوان و به طــور متناوب می بارد. بــارش بــاران در تونس به انواع گوناگون ســوزنی و ســیلابی وجود دارد. گاهــی جاری شــدن ســیل و ایجاد آب گرفتگــی در خیابان ها و منازل موجب اختلال در زندگی عادی مردم می شود. میزان بارندگی ســالانه در مناطق شــمالی کشــور به انــدازە 800 میلیمتر می رســد. مناطــق مرکــزی بین200 تا 400میلیمتــر و بخش های جنوبی نیز بین 50تا 150 میلیمتر باران سالانه را ثبت می کنند.
 [[قیروان تونس]]


==== [[جاذبه‌های طبیعی تونس]] ====
[[قابس تونس]]
هوای مدیترانه‌ای، ســاحل‌های ماسه‌ای، دریای آبی، چشمه‌های آب گرم، بیابان‌های زیبــا و جنگل‌های تنک مهم‌ترین جاذبه‌های طبیعی تونس اســت. شمال، شمال شرقی و جنوب شرقی تونس را آب‌های دریای مدیترانه فرا گرفته اســت؛ پدیدهای خدادادی که این کشــور را به منطقە ماسه‌های طلایی معروف کرده است. جنوب و مرکز تونس نیــز با داشــتن بیابان‌ها و واحه‌هــای طبیعی، کــه از مهمترین مناطق خرماخیز این کشــور هســتند، هرساله گردشــگران زیادی را به سوی خود جذب می‌کند.


=== [[جغرافیای انسانی تونس]] ===
[[قرقنه تونس]]
 
[[کاخ های باستانی تونس]]
 
[[آثار فرهنگی، تاريخی و طبيعی ثبت شده تونس در ميراث جهانی]]
 
=== [[ادیان در تونس]] ===
[[تاريخ اديان و مذاهب تونس]]
 
[[مسیحیت در تونس]]
 
[[اسلام و مسلمانان تونس]]
 
[[مذهب مالکی تونس]]
 
[[مذهب حنفی تونس]]
 
[[مذهب اباضی تونس]]
 
[[تشیع در تونس]]
 
[[تصوف در تونس]]
 
[[نهادها و مراکز دینی مسلمانان تونس]]
 
[[جامع زیتونه تونس]]
 
[[مکتب خانه آموزش قرآن تونس]]
 
[[مساجد تونس]]
 
[[نهادها و مراکز غیر اسلامی تونس]]
 
[[یهودی ها در تونس]]
 
[[احزاب و جنبش های اسلامی در تونس]]
 
[[سنت وقف در تونس]]
 
[[مساجد تونس]]
 
[[شخصیت های مهم مسلمان تونس]]
 
=== [[فرهنگ عمومی تونس]] ===
[[آداب و رسوم تونس]]
 
[[آداب تلاوت قرآن در تونس]]
 
[[فرهنگ عبادت در تونس]]
 
[[حج گزاری در تونس]]
 
[[غذاهای سنتی تونس]]
 
[[غذای تونسی]]
 
[[لباس‌های سنتی تونس]]
 
[[عزاداری در تونس]]
 
[[سنت ختان در تونس]]
 
[[اساطیر و افسانه‌ها و قصه‌های عامیانه در تونس]]
 
[[بازی ها در تونس]]
 
[[جشن‌ها و سرودها در تونس]]
 
[[تقویم سالیانه تونس]]
 
[[موزه‌های تونس]]
 
[[کتابخانه های عمومی تونس]]
 
[[کتابخانه ملی تونس]]
 
[[آرشیو ملی تونس]]    
 
=== [[زبان و ادبیات تونس]] ===
[[زبان و خط تونسی]]
 
[[تاریخ ادبیات و سبک‌های ادبی تونس]]
 
[[ادبیات تونس]]
 
[[مکاتب ادبی تونس]]
 
[[مشاهیر ادبی تونس]]
 
[[ابوالقاسم شابی، شاعر تونسی]]
 
[[سید محمد بیرم تونسی]]
 
[[مصطفی غرور، نویسنده تونسی]]
 
[[ادبیات کودکان و نوجوانان تونس]]
 
=== [[هنر تونس]] ===
 [[تاریخ هنر تونس]]
 
[[خوشنویسی در تونس]]
 
[[موسیقی در تونس]]
 
[[تئاتر و هنرهای نمایشی تونس]]
 
[[سینمای تونس]]
 
[[معماری در تونس]]
 
[[مجسمه سازی در تونس]]
 
[[صنایع دستی در تونس]]
 
[[نقاشی تونس]]
 
=== [[نظام آموزش، تحقیقات و فناوری تونس]] ===
[[پیشینه آموزش تونس]]
 
[[مدرسه صادقیه]]
 
[[جمعیت خلدونیه]]
 
[[ساختار و سیاست های آموزشی تونس]]
 
[[آموزش های ابتدایی تونس]]
 
[[آموزش متوسطه تونس]]              
 
[[آموزش عالی تونس]]
 
[[دانشگاه های تونس]] 
 
=== [[رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی تونس]] ===
[[مطبوعات در تونس]]
 
[[رادیو در تونس]]
 
[[تلویزیون در تونس]]           
 
[[اینترنت در تونس]]
 
[[خبرگزاری ها و سازمان‌های رسانه ای در تونس]]     
 
[[صنعت چاپ و نشر کتاب در تونس]]
 
=== [[روابط تونس با جمهوری اسلامی ایران]] ===
[[پیشینه روابط فرهنگی تونس و ایران]]
 
[[روابط سیاسی تونس و ایران]]
 
[[روابط فرهنگی تونس و ایران]]
 
[[موافقت نامه‌های فرهنگی تونس و ایران]]
 
[[ایران شناسی در تونس]]
 
[[زبان فارسی در تونس]]
 
[[ایرانیان مقیم تونس]]


==== جمعیت و نژاد ====
[[نمایندگی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در تونس]]
براساس آمار اعلام شده در پایگاه اینترنتی مرکز آمار تونس <ref>http://www.ins.nat.tn</ref> جمعیت تونس در ســال 1926 میلادی دو میلیون و دویســت هزار نفر و در ســال 2013 میلادی، به 10میلیون و 886 هزار نفر رســیده است. رشد سالانە جمعیت این کشور از  %2/66 در سال 1975 میلادی، به عدد  %0/989 در سال 2008 میلادی کاهش یافته است.


بربرها اصلی‌ترین و قدیمی‌ترین نژاد در تونس هســتند. کلمۀ بربربــه معنای مرد نجیب یا آزادمرد اســت. بربر در نگاه رومیان، شــاملهر ملتی غیررومی بوده اســت (شــریف، 33:1993). رنگ و شکل بســیاری از تونســی‌ها، به‌ویژه ســاکنان مناطق شــمالی این کشور، به ایرانی‌ها بسیار شبیه است. عثمان کعاک معتقد است ایرانیان نخستین و بربرهای اولیه هر دو از یک اصل و نژادند؛ درهم‌تنیدگی نژادی مردم تونــس با دیگر اقوام و ملل جهــان در طول تاریخ، موضوع مطالعات انسان‌شناســی در این کشــور را با دشــواری‌هایی روبه‌رو کرده است. پیدایی نســلی از مسلمانان موسوم به «کوراغلو» در دوران عثمانی که از مادر تونسی و از طرف پدر ترک بودند، نمونه‌ای از این درهم‌تنیدگی نژادی است. برخی از پژوهشگران، مانند ابنخلدون نیز برآنند که جنبە استعراب در تونسی‌ها قوی‌تر است (شنتاوی، ج 9:6). بیش از %66 از جمعیت انسانی تونس شهرنشین‌اند. شهر تونس بــا جمعیتی بالغبــر یک‌ونیم‌میلیون نفر از پرجمعیت‌ترین شــهرهای این کشور مسلمان است. صفاقس، مهدیه، قیروان، قابس، بنزرت و سوسه از دیگر شهرهای پرجمعیت است.
== نیز نگاه کنید به ==


==== ساختار جمعیت ====
[[چین]]؛ [[ژاپن]]؛ [[روسیه]]؛ [[مصر]]؛ [[کوبا]]؛ [[کانادا]]؛ [[افغانستان]]؛ [[سنگال]]؛ [[آرژانتین]]؛ [[تایلند]]؛ [[فرانسه]]؛ [[اسپانیا]]؛ [[مالی]]؛ [[ساحل عاج]]؛ [[سودان]]؛ [[اردن]]؛ [[قطر]]؛ [[سیرالئون]]؛ [[اتیوپی]]؛ [[سوریه]]؛ [[اوکراین]]؛ [[بنگلادش]]؛ [[سریلانکا]]؛ [[امارات متحده عربی]]؛ [[لبنان]]؛ [[قزاقستان]]؛ [[تاجیکستان]]؛ [[گرجستان]]
جامعــە کنونی تونــس جامعه‌ای تقریبا جوان اســت؛ اما بــا توجه به مشکلات موجود و افزایش سن ازدواج، جمعیت تونس رو به سوی پیــری می‌رود. مــردان تونس بیش از  %8/49 از جمعیت این کشــور را بــه خود اختصــاص داده‌اند. میانگین عمر مــردان 72و زنان 76 سال است. براساس اطلاعات مرکز آمار تونس ساختار جمعیت این کشور از نظر سن به این شرح است :
== کتابشناسی ==
<references />

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۸ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۲۰:۰۴

پرچم کشور تونس

عرب‌ها تونس را «تُونُس» یا «تونس الخضراء» (تونس سرسبز) می‌خوانند و فرانسوی‌ها TUNISIA می‌گویند. درباره اشتقاق واژه تونس و نام‌گذاری آن اختلاف است؛ برخی آن را از ریشه فینیقی «تانیت» از خدایان فینیقی، بعضی اصل آن را «تیناس» نام روستایی بربرنشین در نزدیکی «قرطاج»، عده‌ای اصل واژه را عربی و مشتق از فعل «تانس» به معنای انس گرفتن و بعضی آن را دارای ریشه بربری به معنی بیتوته‌کردن و گذراندن شب می‌دانند. نام تونس پیش از فتح اسلامی «ترشیش» بوده است؛[۱] عده‌ای نیز ترشیش را محرف از «طرشیش»، واژه‌ای عبری و مرتبط به زمان حضور یهود در تونس می‌دانند. برخی از منابع تاریخی اسلامی نقل کرده‌اند: مسلمانان هنگام فتح إفریقیه در کنار ۱۸ صومعه راهبی خوش‌صدا توقف کرده بودند و به دلیل انس با صدای این راهب، این مکان را تونس نامیدند؛ بعضی نیز معتقدند تونس از جمله «تؤنس الغریب»، یعنی با غریبه انس می‌گیرد، گرفته شده است.[۲] فهرست موضوعات مرتبط با کشور تونس به شرح زیر است[۳]:

تونس در یک نگاه

جغرافیای طبیعی تونس

آب و هوای تونس

ارتفاعات تونس

رودها و دریاچه های تونس

پوشش گیاهی تونس

پوشش جانوری تونس

جزایر و مجمع الجزایر تونس

جاذبه های طبیعی تونس

جغرافیای انسانی تونس

ساختار هرم جمعیتی تونس

ویژگی های جمعیتی تونس

رشد جمعیت در تونس

پراکندگی جمعیت در تونس

شهرنشینی و روستانشینی در تونس

تاریخ تونس

تاریخ دوره باستان تونس

تاریخ دوران میانی تونس

تاریخ دوران اسلامی تونس

امویان در تونس

اغلبیان در تونس

فاطمیان در تونس

موحدون در تونس

حفصیان در تونس

عثمانیان در تونس

فرانسویان در تونس

تونس معاصر

قیام مردم تونس

شخصیت های موثر فرهنگی و سیاسی تونس

جامعه و نظام اجتماعی تونس

نظام اجتماعی تونس

گروه‌ها و نهاد‌های اجتماعی تونس

روابط اجتماعی تونس

طبقات و قشرهای اجتماعی تونس

هویت ملی در تونس

نهاد خانواده تونس

ازدواج در تونس

زنان در تونس

آسیب شناسی اجتماعی در تونس

وضعیت اقتصادی و معیشتی در تونس

ورزش در تونس

اوقات فراغت در تونس

بهداشت و سلامت تونس

مهاجرت و پناهندگی در تونس

سیاست و حکومت تونس

ساختار سیاسی تونس

قانون اساسی تونس

قوه مجریه تونس

قوه مقننه تونس

نظام قضایی تونس

فرهنگ سیاسی تونس

نظام حزبی تونس

تقسیمات اداری و سیاسی تونس

شهر تونس

روابط خارجی تونس

روابط تونس و فلسطین

نمادهای ملی تونس

نیروهای مسلح تونس

نظام فرهنگی تونس

مدیریت فرهنگی تونس

نهادها و سازمان‌های فرهنگی تونس

مراکز فرهنگی دولتی تونس

فرهنگستان علوم، آداب و هنرهای تونس

مرکز موسیقی عربی مدیترانه‌ای

تئاتر ملی تونس

باشگاه اندیشه جاحظ

موسسه پژوهشی تمیمی

اتحادیه نویسندگان تونس

جریان های فکری موثر تونس

سنت‌گرایان تونس

نوگرایان تونس

تصوف در تونس

شاخه‌های جریان فرهنگی تصوف تونس

قادریه در تونس

تیجانیه در تونس

شاذلیه در تونس

سلامیه در تونس

خلوتیه در تونس

سنوسیه در تونس

نفطیه در تونس

کمونیست در تونس

وهابیت در تونس

بهائیت در تونس

ذائقه فرهنگی مردم تونس

تقویم فرهنگی تونس

نمادهای فرهنگی تونس

شخصیت های فرهنگی تونس

تجارت فرهنگی تونس

ترجمه کتاب در تونس

صنعت گردشگری تونس

مناطق گردشگری تونس

حمامات تونس

سوسه تونس

نابل تونس

طبرقه تونس

بوللاریجیا تونس

جربه تونس

مهدیه تونس

 قیروان تونس

قابس تونس

قرقنه تونس

کاخ های باستانی تونس

آثار فرهنگی، تاريخی و طبيعی ثبت شده تونس در ميراث جهانی

ادیان در تونس

تاريخ اديان و مذاهب تونس

مسیحیت در تونس

اسلام و مسلمانان تونس

مذهب مالکی تونس

مذهب حنفی تونس

مذهب اباضی تونس

تشیع در تونس

تصوف در تونس

نهادها و مراکز دینی مسلمانان تونس

جامع زیتونه تونس

مکتب خانه آموزش قرآن تونس

مساجد تونس

نهادها و مراکز غیر اسلامی تونس

یهودی ها در تونس

احزاب و جنبش های اسلامی در تونس

سنت وقف در تونس

مساجد تونس

شخصیت های مهم مسلمان تونس

فرهنگ عمومی تونس

آداب و رسوم تونس

آداب تلاوت قرآن در تونس

فرهنگ عبادت در تونس

حج گزاری در تونس

غذاهای سنتی تونس

غذای تونسی

لباس‌های سنتی تونس

عزاداری در تونس

سنت ختان در تونس

اساطیر و افسانه‌ها و قصه‌های عامیانه در تونس

بازی ها در تونس

جشن‌ها و سرودها در تونس

تقویم سالیانه تونس

موزه‌های تونس

کتابخانه های عمومی تونس

کتابخانه ملی تونس

آرشیو ملی تونس    

زبان و ادبیات تونس

زبان و خط تونسی

تاریخ ادبیات و سبک‌های ادبی تونس

ادبیات تونس

مکاتب ادبی تونس

مشاهیر ادبی تونس

ابوالقاسم شابی، شاعر تونسی

سید محمد بیرم تونسی

مصطفی غرور، نویسنده تونسی

ادبیات کودکان و نوجوانان تونس

هنر تونس

 تاریخ هنر تونس

خوشنویسی در تونس

موسیقی در تونس

تئاتر و هنرهای نمایشی تونس

سینمای تونس

معماری در تونس

مجسمه سازی در تونس

صنایع دستی در تونس

نقاشی تونس

نظام آموزش، تحقیقات و فناوری تونس

پیشینه آموزش تونس

مدرسه صادقیه

جمعیت خلدونیه

ساختار و سیاست های آموزشی تونس

آموزش های ابتدایی تونس

آموزش متوسطه تونس              

آموزش عالی تونس

دانشگاه های تونس 

رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی تونس

مطبوعات در تونس

رادیو در تونس

تلویزیون در تونس           

اینترنت در تونس

خبرگزاری ها و سازمان‌های رسانه ای در تونس     

صنعت چاپ و نشر کتاب در تونس

روابط تونس با جمهوری اسلامی ایران

پیشینه روابط فرهنگی تونس و ایران

روابط سیاسی تونس و ایران

روابط فرهنگی تونس و ایران

موافقت نامه‌های فرهنگی تونس و ایران

ایران شناسی در تونس

زبان فارسی در تونس

ایرانیان مقیم تونس

نمایندگی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در تونس

نیز نگاه کنید به

چین؛ ژاپن؛ روسیه؛ مصر؛ کوبا؛ کانادا؛ افغانستان؛ سنگال؛ آرژانتین؛ تایلند؛ فرانسه؛ اسپانیا؛ مالی؛ ساحل عاج؛ سودان؛ اردن؛ قطر؛ سیرالئون؛ اتیوپی؛ سوریه؛ اوکراین؛ بنگلادش؛ سریلانکا؛ امارات متحده عربی؛ لبنان؛ قزاقستان؛ تاجیکستان؛ گرجستان

کتابشناسی

  1. ابن‌عاشور، محمدطاهر (۱۹۷۱). التحریر و التنویر. تونس: الدارالتونسیه للنشر و التوزیع، جلد یکم، ص۳۴۲.
  2. ابن ابی ،دینار (۱۲۸۶ق). المونس‌فی اخبار إفریقیه و تونس. تونس: مطبعة الدولة التونسیة، ص13.
  3. عصمتی‌بایگی، سیدحسن (1395). جامعه و فرهنگ تونس. تهران: موسسه فرهنگی, هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی