پرش به محتوا

مصر: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه ملل
Samiei (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
Samiei (بحث | مشارکت‌ها)
 
(۱۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
[[پرونده:پرچم مصر.png|بندانگشتی|پرچم مصر]]
[[پرونده:57342912.jpg|بندانگشتی|تاریخ باستان مصر. برگرفته از سایت ایسنا، قابل بازیابی از<nowiki/>https://www.isna.ir/news/95060805565/]]
[[پرونده:Untitled-1.png|بندانگشتی|تصویری از مصر امروزی]]
مصر یکی از کهن ترین حوزه های تمدنی جهان است که تاثیرگذاری های مهمی بر حوزه های فرهنگی و تمدنی در تاریخ بشر داشته و البته خود نیز صحنه حضور و کشاکش تمدن های گوناگون عهد باستان به ویژه ایران، یونان و روم و از آنها تاثیرپذیر بوده است.  
[[پرونده:موقعیت مکانی مصر و ایران نسبت به یکدیگر.png|بندانگشتی|موقعیت مکانی مصر و ایران نسبت به یکدیگر]]


=== [[جغرافیای انسانی مصر]] ===
در نگاهی ژرف به تاریخ این سرزمین، رودخانه نیل چشم نوازی می کند که خود عظمتی به درازای [[تاریخ مصر]] دارد، چراکه از دل آن، زندگی ها جاری شد و تمدنی شکل گرفت که به گواه مصرشناسان، قدرتمندترین و غنی ترین تمدن شناخته شده بر روی کره خاکی است، از این روست که هرودوت مصر را فرزند نیل می خوانند.  
[[جمعیت مصر]] در اول ماه ژانویه 2015; 87963276 نفر بوده است که از این تعداد، 44880233 نفر مرد و 43083043 نفر زن بوده‌اند. جمعیت استان­‌های مصر تفاوت­‌های بسیای با هم دارد؛ استان [[قاهره]] (کلانشهر [[قاهره]]) با جمعیتی حدود 9278441 نفر، بیشترین جمعیت و پس از آن استان جیزه با جمعیت 7585115 نفردر مرتبه دوم، استان شرقیة با جمعیت 6485412 نفر در مرتبه بعد و استان جنوب سیناء با جمعیتی حدود 167426 نفر دارای کمترین جمعیت بوده است.<ref>بازیابی شده از https://www.misrintranet.capmas.gov.eg/lang=1.</ref>


تراکم جمعیت در مصر، 1130 نفر در هر کیلومتر مربع از مناطق قابل سکونت است. بالاترین تراکم جمعیت در استان [[قاهره]] با 47285 نفر در هر کیلومتر مربع و پایین ترین آن در استان سوئز با 67 نفر در هر کیلومتر مربع است.
هرم های ساخته شده در دوره فرعونی به ویژه هرم های سه گانه در جیزه با قامت های سنگی استوار، نمونه ای از قدرت معماری انسان مصر باستان است. کاخ ها و معابد با ستون هایی بلند و قطور در مناطق مختلف این سرزمین، ازجمله" الکرنک" و " ابوسمبل"، هم شکوه معماری و هم ظرافت هنر آن روزگار را روایت می کنند. در این بخش فهرست موضوعات و مدخل های کشور مصر به تعداد 214 مدخل، آمده است که به شرح زیر است:


=== [[اقلیت های قومی مصر]] ===
[[مصر در یک نگاه]]
نژاد مردم امروز مصر، عمدتا عرب، قبطی و نوبه­‌ای است که 99.4% از کل جمعیت مصر را تشکیل می‌­دهند. عرب­‌ها عموما با ورود اسلام به مصر به این سرزمین مهاجرت کردند و در طول قرون متمادی با امتزاج با دیگر نژادها، جمعیت آنان رو به افزایش گذاشت. قبطی­‌ها که مهمترین اقلیت نژادی در مصر به شمار می­‌آیند، از بقایای مردم مصر قدیم­اند که پس از ورود اسلام، همچنان بر دیانت مسیحی باقی ماندند. نوبه‌­ای­‌ها نیز که از مهاجران آفریقایی‌‍­اند، در گذشته­‌های نه چندان دور، عمدتا در مناطق جنوبی مصر سکنی داشتند که با احداث سد اسوان ناگزیر از مهاجرت به مناطق دیگر شدند و امروز علیرغم تلاش برای حفظ آداب و سنت­‌های خود، کم و بیش جذب جامعه و فرهنگ مصری شده­اند. نوبه­ای‌­ها نسب به اعراب و قبطی­‌ها، چهره تیره‌­تری دارند.


بدوها، قبایلی عرب‌­اند که در گذشته عمدتا صحراگرد بوده­ و به چوپانی روزگار می‌­گذراندند و از ویژگی‌­های فرهنگی و اجتماعی خاصی برخوردار بودند. بدوها از دهه‌­های اولیه قرن بیستم و در پی تحولات اجتماعی کم و بیش در [[جامعه مصر]] ادغام شده‌­اند.<ref name=":0">موســوعة تاريخ [[مصر|مصــر]] و حضارتها (2010). [[قاهره|القاهرة]]: مركز الشرق الاوسط الثقافي للطباعة و النشر و الترجمة و التوزيع، ج 3، ص34.</ref>
=== [[جغرافیای طبیعی مصر]] ===
[[مناطق جغرافیایی مصر]]


گروه‌­های دیگری از نژادهای غیرمصری نیز از قرون گذشته در این سرزمین سکنی داشتند. از جمله آنها نژادهای اروپایی است که در دوره­‌های مختلف تاریخی به این سرزمین آمدند و به تدریج در [[جامعه مصر]] استحاله شدند. از مشهورترین اقلیت­‌های نژادی که در جامعه مصری ادغام شده­اند، ارمنی­‌ها و یونانی­‌ها هستند.<ref name=":0" />
[[آب و هوای مصر]]


=== مهاجرت­‌های داخلی ===
[[رودهای مصر]]
مهاجرت­‌های داخلی، یکی از مسائل عمده و تأثیرگذار در رشد جمعیت مصر است که خود یکی از مهمترین و خطیرترین مسائل جامعه و عامل مستقیم بسیاری از مشکلات اقتصادی و اجتماعی است. دو مسئله عمده جمعیتی در مصر، رشد رو به افزایش و دیگری توزیع نامتوازن جمعیت است که مهاجرت­‌های داخلی ارتباط مستقیم با آن دارد. موضوع مهاجرت­‌های داخلی به عنوان یک پدیده قابل ملاحظه اجتماعی و اقتصادی از اوایل قرن بیستم مورد توجه قرار گرفت. روند مهاجرت­‌های داخلی را در طول قرن بیستم می­توان به 5 مرحله تقسیم کرد:


مرحله 1907 تا 1944- در این سال‌­ها، حجم مهاجرت­‌ها تقریبا ثابت بود. دلیل این مهاجرت­‌ها هم کاهش فرصت­‌های شغلی در پی اشغال مصر توسط انگلیس و بحران جهانی اقتصاد در دهه 30 قرن گذشته بود.
[[ارتفاعات مصر]]


مرحله دوم، 1945 تا 1951 است. مهاجرت‌­ها با آغاز جنگ جهانی دوم رو به رشد گزارد و همزمان با جنگ موج مهاجرت از روستاها به مراکز مهم شهری ([[قاهره]]، [[شهر اسکندریه مصر|اسکندریه]] و شهرهای اطراف کانال سوئز) آغاز و با ادامه جنگ افزایش یافت، به گونه‌­ای که حجم مهاجرت­‌ها در سال 1947 به 1/7 میلیون نفر با معدل تقریبی 9% رسید.
[[جاذبه های طبیعی مصر]]


مرحله 1952 تا 1966 مصر شاهد گسترش و افزایش میزان مهاجرت­‌ها بود. تحولات پس از انقلاب 1952 و اجرای پروژه­‌های بزرگ توسعه محور دولتی به امواج دیگری از مهاجرت­‌ها دامن زد. گروه‌های مهاجران از دلتای نیل به سوی مناطق جدید صنعتی و مراکز شهری روی آوردند. گروه­‌هایی هم به سمت جنوب (اسوان و السد العالی) و وادی الجدید مهاجرت کردند. حجم این مهاجرت‌­ها در سال 1960 به حدود 3 میلیون نفر و معدل 11/5% جمعیت رسید که بالاترین نرخ مهاجرت داخلی مصر در طول قرن بیستم بود.
=== [[جغرافیای انسانی مصر]] ===
[[ساختار هرم جمعیتی مصر]]


مرحله 1967 تا 1972، مرحله کوچ‌­های اجباری بود. جنگ ژوئن 1967 مصر و اسرائیل که به نابودی شهرهای اطراف کانال سوئز و تعطیل شدن تردد کشتی­‌های تجاری در کانال منجر شد، مهاجرت بسیاری از ساکنان­ این مناطق را (حدود یک میلیون نفر) در پی داشت.
[[ویژگی های جمعیتی مصر]]


مرحله 1973 تا 1996، مرحله مهاجرت معکوس بود. به دنبال سازش مصر و اسرائیل و سپس بازگشایی کانال سوئز و فعال شدن مراکز تجاری، صنعتی و گردشگری در شهرها و مناطق اطراف آن، پدیده مهاجرت در این مناطق شکل معکوس به خود گرفت. میزان مهاجرت‌­های داخلی مصر از 11/5% در سال 1960 به 6/5% در سال 1996 کاهش یافت.<ref name=":1">حسانین، محمد احمد علي (2010). الهجرة الداخلية في [[مصر]] (الطبعة الاولي). بيروت: [https://caus.org.lb/ مركز دراسات الوحدة العربية]، ص 44.</ref>
[[رشد جمعیت در  مصر]]


مهاجرت­‌ها عموما در ترکیب جمعیتی مناطق مهاجرفرست و مهاجرپذیر، تغییراتی را پدید آورده­است که مهمترین آن، افزایش جمعیت شهرهای [[قاهره]] و ا[[شهر اسکندریه مصر|سکندریه]] و شهرهای اطراف کانال سوئز است. علاوه بر آن، این مهاجرت­‌ها، به افزایش معدل آسیب­‌های اجتماعی در شهرها و مناطق مهاجرپذیر انجامیده است.<ref name=":1" />
[[پراکندگی جمعیت در مصر]]


پیش­بینی می‌­شود با اجرای طرح­‌های توسعه (شامل ایجاد مجتمع‌­های زراعی، صنعتی، سیاحتی و معدنی) با هدف آبادسازی مناطق صحرایی و مهمتر از آن، جذب جمعیت از وادی و دلتای نیل که به نظر می­‌رسد تا نیمه­‌های قرن بیست­ و یکم، بسیاری از اهداف این طرح تحقق یابد، به شکل­‌گیری امواج دیگری از مهاجرت­‌های داخلی در این کشور بیانجامد که البته، کاهش حجم مهاجرت­‌ها رابه شهرهای [[قاهره]] بزرگ، [[شهر اسکندریه مصر|اسکندریه]] و منطقه کانال سوئز در پی خواهد داشت.<ref name=":1" /><ref>صدر هاشمی، سید محمد (1392). جامعه و فرهنگ [[مصر]]. تهران: [https://alhoda.ir/ موسسه فرهنگی، هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی]، ص20 - 24.</ref>
[[شهرنشینی و روستانشینی در مصر]]


'''مدخل های پیشنهادی کشور مصر( تعداد مدخل 214 )'''
=== [[تاریخ مصر]] ===
[[تاریخ دوران باستان مصر]]


مصر
[[عصر پادشاهی میانه مصر]]


مصر در یک نگاه
[[تاریخ دوره فترت مصر]]


فصل اول – جغرافیای طبیعی و انسانی مصر
[[تاریخ عصر پادشاهی جدید مصر]]


جغرافیای طبیعی مصر
[[ایرانیان در مصر]]


مناطق جغرافیایی مصر
[[اسکندر و جانشینان او در مصر]]


آب و هوای مصر
[[مصر در اشغال رومی ها]]


رودهای مصر
[[تاریخ دوران میانه مصر]]


ارتفاعات مصر
[[تاریخ ورود اسلام به مصر]]


جاذبه های طبیعی مصر
[[طولونی‌های مصر]]


جغرافیای انسانی مصر
[[اخشیدی‌های مصر]]


جمعیت مصر
[[فاطمی ها در مصر]]


اقلیت های قومی مصر
[[ایوبی ها در مصر]]


[[مملوک ها در مصر]]


فصل دوم - تاریخ مصر  
[[تاریخ معاصر مصر]]


تاریخ دوران باستان مصر
[[دوره عثمانی در مصر]]


عصر پادشاهی میانه مصر
[[حمله ناپلئون به مصر]]


تاریخ دوره فترت مصر
[[استقلال مصر]]


تاریخ عصر پادشاهی جدید مصر
[[انقلاب ژوئیه 1952 مصر]]


ایرانیان در مصر
[[جمال عبد الناصر]]


اسکندر و جانشینان او در مصر
[[محمد انور سادات]]


مصر در اشغال رومی ها
[[حسنی مبارک]]


تاریخ دوران میانه مصر
[[انقلاب ژانویه 2011]]


تاریخ ورود اسلام به مصر
[[علل فروپاشی حکومت حسنی مبارک]]


طولونی‌های مصر
[[مصر پس از پیروزی انقلاب]]


اخشیدی‌های مصر
[[محمد مرسی]]


فاطمی ها در مصر
[[جنبش عرابی در مصر]]


ایوبی ها در مصر
[[مصر در اشغال انگلیس]]


مملوک ها در مصر
=== [[جامعه و نظام اجتماعی مصر]] ===
[[جامعه مصر]]


تاریخ معاصر مصر
[[اقلیت های قومی مصر]]


دوره عثمانی در مصر
[[طبقات اجتماعی مصر]]


حمله ناپلئون به مصر
[[مهاجرت‌­های داخلی مصر]]


استقلال مصر
[[هویت ملی مصر]]


انقلاب ژوئیه 1952 مصر
[[گروه‌ها و نهاد‌های موثر اجتماعی مصر]]


جمال عبد الناصر
[[سازمان مصری حقوق بشر]]


محمد انور سادات
[[مرکز تحقیقات حقوق بشر قاهره]]


حسنی مبارک
[[مرکز مصری حقوق زنان]]


انقلاب ژانویه 2011
[[مرکز عربی استقلال قضات و وکلای مصر]]


علل فروپاشی حکومت حسنی مبارک
[[مرکز زمین برای حقوق بشر در مصر]]


مصر پس از پیروزی انقلاب
[[اتحادیه های صنفی در مصر]]


محمد مرسی
[[نهاد خانواده در مصر]]


جنبش عرابی در مصر
[[ازدواج در مصر]]


مصر در اشغال انگلیس
[[ازدواج زنان مصری با مردان خارجی]]


[[خشونت ها و آسیب های خانواده در مصر]]


فصل سوم - جامعه و نظام اجتماعی مصر
[[زنان مصر]]


جامعه مصر
[[مشارکت زنان مصری در فعالیت های سیاسی]]


طبقات اجتماعی مصر
[[زنان تاثیر گذار مصر]]


هویت ملی مصر
[[آسیب ها و چالش های اجتماعی مصر]]


گروه‌ها و نهاد‌های موثر اجتماعی مصر
[[اقتصاد و معیشت مصر]]


سازمان مصری حقوق بشر
[[نظام اقتصادی مصر]]


مرکز تحقیقات حقوق بشر قاهره
[[میزان اشتغال در مصر]]


مرکز مصری حقوق زنان
[[ورزش در مصر]]


مرکز عربی استقلال قضات و وکلای مصر
[[بهداشت و سلامت در مصر]]


مرکز زمین برای حقوق بشر در مصر
[[مهاجرت و پناهندگی در مصر]]


اتحادیه های صنفی در مصر
=== [[سیاست و حکومت مصر]] ===
[[نظام سیاسی مصر]]


نهاد خانواده در مصر
[[قانون اساسی مصر]]


ازدواج در مصر
[[قوه مقننه مصر]]


ازدواج زنان مصری با مردان خارجی
[[قوه مجریه مصر]]


خشونت ها و آسیب های خانواده در مصر
[[قوه قضائیه مصر]]


زنان مصر
[[نظام حزبی مصر]]


مشارکت زنان مصری در فعالیت های سیاسی
[[الوطنی الدیمو قراطی مصر]]


زنان تاثیر گذار مصر
[[حزب الوفد الجدید مصر]]


آسیب ها و چالش های اجتماعی مصر
[[حزب التجمع الوطنی التقدمی الوحدوی مصر]]


اقتصاد و معیشت مصر
[[حزب العربی الدیمو قراطی الناصری مصر]]


نظام اقتصادی مصر  
[[حزب مصر العربی الاشتراکی]]


میزان اشتغال در مصر  
[[حزب شباب مصر]]


ورزش در مصر
[[السلام الدیمو قراطی مصر]]


بهداشت و سلامت در مصر
[[الدستوری الاجتماعی الحر مصر]]


مهاجرت و پناهندگی در مصر  
[[حزب الامة مصر]]


فصل چهارم - سیاست و حکومت مصر
[[حزب الغد مصر]]


نظام سیاسی مصر
[[احزاب مصری پس از انقلاب ژانویه 2011]]


قانون اساسی مصر
[[حزب الحریة و العدالة مصر]]


قوه مقننه مصر
[[حزب الکرامة مصر]]


قوه مجریه مصر
[[حزب الوسط الجدید مصر]]


قوه قضائیه مصر
[[حزب الفضیلة مصر]]


نظام حزبی مصر
[[حزب النور مصر]]


الوطنی الدیمو قراطی مصر
[[حزب البناء و التنمیة مصر]]


حزب الوفد الجدید مصر
[[حزب الدستور مصر]]


حزب التجمع الوطنی التقدمی الوحدوی مصر
[[حزب مصر القویة مصر]]


حزب العربی الدیمو قراطی الناصری مصر
[[تقسیمات اداری و سیاسی مصر]]


حزب مصر العربی الاشتراکی
[[قاهره]]


حزب شباب مصر
[[روابط خارجی مصر]]


السلام الدیمو قراطی مصر
[[روابط مصر با آفریقا]]


الدستوری الاجتماعی الحر مصر
[[روابط مصر با آمریکا]]


حزب الامة مصر
[[روابط مصر با کشورهای آسیایی]]


حزب الغد مصر
[[روابط مصر با اروپا]]


احزاب مصری پس از انقلاب ژانویه 2011
[[روابط مصر با اسرائیل]]


حزب الحریة و العدالة مصر
[[عضویت مصر در سازمان های بین المللی و منطقه ای]]


حزب الکرامة مصر
[[نیروهای مسلح مصر]]


حزب الوسط الجدید مصر
=== [[نظام فرهنگی مصر]] ===
[[پیشینه فرهنگی مصر]]


حزب الفضیلة مصر
[[سیاستگذاری فرهنگی مصر]]


حزب النور مصر
[[مدیریت فرهنگی مصر]]


حزب البناء و التنمیة مصر
[[نهادها و سازمان‌های فرهنگی مصر]]


حزب الدستور مصر
[[شورای عالی فرهنگ مصر]]


حزب مصر القویة مصر
[[مرکز ملی ترجمه مصر]]


تقسیمات اداری و سیاسی مصر
[[سازمان کل کاخ های فرهنگی مصر]]


قاهره
[[سازمان کل کتابخانه و اسناد ملی مصر]]


روابط خارجی مصر
[[صندوق توسعه فرهنگی مصر]]


روابط مصر با کشورهای آفریقایی
[[سازمان کل کتاب مصر]]


روابط مصر با آمریکا
[[سازمان کل مرکز فرهنگی ملی مصر]]


روابط مصر با کشورهای آسیایی
[[جریان های فکری موثر مصر]]


روابط مصر با اروپا
[[جریان فکری غرب گرایی مصر]]


روابط مصر با اسرائیل
[[جریان فکری عرب گرایی مصر]]


عضویت مصر در سازمان های بین المللی و منطقه ای
[[ملی گرایی مصری]]


نیروهای مسلح مصر
[[اسلام گرایی در مصر]]


[[تاثيرپذیری کشور مصر از فرهنگ خارجی]]


فصل پنجم - نظام فرهنگی مصر
[[عناصرتاثیرگذار خارجی در فرهنگ جامعه مصر]]


پیشینه فرهنگی مصر
[[صنعت گردشگری مصر]] 


سیاستگذاری فرهنگی مصر
[[آثار باستانی و تاریخی مصر]]


مدیریت فرهنگی مصر
[[اهرام سه گانه مصر]]


نهادها و سازمان‌های فرهنگی مصر
[[مجسمه ابوالهول مصر]]


شورای عالی فرهنگ مصر
[[هرم پلکانی زوسر مصر]]


مرکز ملی ترجمه مصر
[[کلیساها در مصر]]


سازمان کل کاخ های فرهنگی مصر
[[آثار دوره اسلامی در مصر]]


سازمان کل کتابخانه و اسناد ملی مصر
[[آثار باستانی شهر قاهره و جیزه مصر]]


صندوق توسعه فرهنگی مصر
[[آثار باستانی شهر الاقصر مصر]]


سازمان کل کتاب مصر
[[آثار باستانی منطقه اسوان مصر]]


سازمان کل مرکز فرهنگی ملی مصر
[[آثار باستانی شهر اسکندریه مصر]]


جریان های فکری موثر مصر
[[آثار باستانی منطقه صعید مصر]]


جریان فکری غرب گرایی مصر
[[اماکن طبیعی و تفریحی مصر]]


جریان فکری عرب گرایی مصر
[[شهر توریستی شرم الشیخ مصر]]


ملی گرایی مصری
[[شهر توریستی الغردقة مصر]]


اسلام گرایی در مصر
[[بندر تفریحی سفاجا در مصر]]


تاثيرپذیری کشور مصر از فرهنگ خارجی
[[شهر اسکندریه مصر]]


عناصرتاثیرگذار خارجی در فرهنگ جامعه مصر
[[واحه های توریستی مصر]]


صنعت گردشگری مصر ( گردشگری بین المللی)
[[بوستان های قاهره مصر]]


آثار باستانی و تاریخی مصر
[[مناطق طبیعی حفاظت شده مصر]]


اهرام سه گانه مصر
[[آثار فرهنگی، تاريخی و طبيعی ثبت شده مصر در ميراث جهانی]]


مجسمه ابوالهول مصر
=== [[ادیان در مصر]] ===
[[تاريخ اديان و مذاهب مصر]]


هرم پلکانی زوسر مصر
[[اسلام و مسلمانان مصر]]


کلیساها در مصر
[[نهادها و مراکز دینی مسلمانان مصر]]


آثار دوره اسلامی در مصر
[[الجامع الازهر مصر]]


آثار باستانی شهر قاهره و جیزه مصر
[[وزارة الاوقاف مصر]]


آثار باستانی شهر الاقصر مصر
[[دارالافتاء مصر]]


آثار باستانی منطقه اسوان مصر
[[تشیع در مصر]]


آثار باستانی شهر اسکندریه مصر
[[مراقد اهل بیت در مصر]]


آثار باستانی منطقه صعید مصر
[[مسیحیان مصر]]


اماکن طبیعی و تفریحی مصر
[[کلیسای قبطی ارتدوکس مصر]]


شهر توریستی شرم الشیخ مصر
[[کلیسای کاتولیک مصر]]


شهر توریستی الغردقة مصر
[[کلیسای انجیلی مصر]]


بندر تفریحی سفاجا در مصر
[[صوفیان مصر]]


شهر اسکندریه مصر
[[طریقت های مهم مصر]]


واحه های توریستی مصر
[[طریقت القادریة مصر]]


بوستان های قاهره مصر
[[طریقت العشیرة المحمدیة مصر]]


مناطق طبیعی حفاظت شده مصر
[[طریقت العزمیة مصر]]


آثار فرهنگی، تاريخی و طبيعی ثبت شده مصر در ميراث جهانی
[[طریقت الشاذلیة مصر]]


[[طریقت الرفاعیة مصر]]


فصل ششم – ادیان در مصر
[[طریقت الدسوقیة مصر]]


تاريخ اديان و مذاهب مصر
[[طریقت الاحمدیة مصر]]


اسلام و مسلمانان مصر
[[طریقت الخلوتیة مصر]]


نهادها و مراکز دینی مسلمانان مصر
[[نماد اجتماعی صوفیان مصر]]


الجامع الازهر مصر
[[احزاب و جنبش های اسلامی در مصر]]


وزارة الاوقاف مصر
[[الاخوان المسلمون مصر]]


دارالافتاء مصر
[[الجمعیة الشرعیة لتعاون العاملین بالکتاب و السنة مصر]]


تشیع در مصر
[[جماعة انصار السنة المحمدیة مصر]]


مراقد اهل بیت در مصر
[[الدعوة السلفیة مصر]]


مسیحیان مصر
[[الجماعة الاسلامیة مصر]]


کلیسای قبطی ارتدوکس مصر
[[جماعة الجهاد مصر]]


کلیسای کاتولیک مصر
=== [[فرهنگ عمومی در مصر]] ===
[[آداب و رسوم  مصر]]


کلیسای انجیلی مصر
[[جشن ها و مراسم سنتی مصر]]


صوفیان مصر
[[شم النسیم در مصر]]


طریقت های مهم مصر
[[آداب و سنت های ماه رمضان در مصر]]


طریقت القادریة مصر
[[مراسم عید فطر در مصر]]


طریقت العشیرة المحمدیة مصر
[[جشن نیروز در مصر]]


طریقت العزمیة مصر
[[مراسم موالد در مصر]]


طریقت الشاذلیة مصر
[[باورهای عامیانه در مصر]]


طریقت الرفاعیة مصر
[[مناسبت‌های ملی و مذهبی مصر]]


طریقت الدسوقیة مصر
[[موزه های مصر]]


طریقت الاحمدیة مصر
[[موزه مصر]]


طریقت الخلوتیة مصر
[[موزه قبطی مصر]]


نماد اجتماعی صوفیان مصر
[[موزه هنرهای اسلامی مصر]]


احزاب و جنبش های اسلامی در مصر
[[موزه های اسکندریه مصر]]


الاخوان المسلمون مصر
[[موزه کتابخانه اسکندریه مصر]]


الجمعیة الشرعیة لتعاون العاملین بالکتاب و السنة مصر
[[موزه ملی مصر]]


جماعة انصار السنة المحمدیة مصر
[[موزه هنرهای زیبای مصر]]


الدعوة السلفیة مصر
[[کتابخانه های عمومی مصر]]


الجماعة الاسلامیة مصر
[[کتابخانه عمومی مصر]]


جماعة الجهاد مصر
[[کتابخانه اسکندریه مصر]]


[[نمایشگاه های کتاب مصر]]


فصل هفتم - فرهنگ عمومی در مصر
[[نمایشگاه بین المللی کتاب قاهره]]


آداب و رسوم  مصر
[[نمایشگاه بین المللی کتاب اسکندریه مصر]]


جشن ها و مراسم سنتی مصر
[[نمایشگاه بین المللی کتاب کودک مصر]]


شم النسیم در مصر
=== [[زبان و ادبیات مصر]] ===
[[تاریخ ادبیات و سبک‌های ادبی مصر]]


آداب و سنت های ماه رمضان در مصر
[[نثر نویسی در مصر]]


مراسم عید فطر در مصر
[[داستان نویسی در مصر]]


جشن نیروز در مصر
[[شعر در مصر]]


مراسم موالد در مصر
[[نمایشنامه نویسی در مصر]]


باورهای عامیانه در مصر
[[نقد ادبی در مصر]]


مناسبت‌های ملی و مذهبی مصر
=== [[هنر مصر]] ===
[[تاریخ هنر مصر]]


موزه های مصر
[[هنرهای سنتی مصر]]


موزه مصر
[[موسیقی در مصر]]


موزه قبطی مصر
[[تئاتر و هنرهای نمایشی مصر]]


موزه هنرهای اسلامی مصر
[[سینمای مصر]]


موزه های اسکندریه مصر
[[فستیوال ها و جشنواره های فیلم مصر]]


موزه کتابخانه اسکندریه مصر
[[جشنواره بین المللی سینمایی قاهره]]


موزه ملی مصر
[[جشنواره بین المللی سینمایی اسکندریه مصر]]


موزه هنرهای زیبای مصر
[[جشنواره بین المللی فیلم های کوتاه و مستند مصر]]


کتابخانه های عمومی مصر
[[جشنواره بین المللی سینما و هنرهای کودکان قاهره]]


کتابخانه عمومی مصر
[[جشنواره ملی سینمای مصر]]


کتابخانه اسکندریه مصر
[[فرهنگسرای سینمای مصر]]


کتابخانه ملی مصر
[[مرکز ملی سینمای مصر]]


نمایشگاه های کتاب مصر
[[فیلم های سینمایی مصری در جشنواره سینمایی کن]]


نمایشگاه بین المللی کتاب قاهره
[[هنرهای تجسمی در مصر]]


نمایشگاه بین المللی کتاب اسکندریه مصر
[[مجسمه سازی در مصر]]


نمایشگاه بین المللی کتاب کودک مصر  
[[نقاشی مصر]]


فصل هشتم - زبان و ادبیات مصر  
[[جشنواره ها و موزه های هنری مصر]]


تاریخ ادبیات و سبک‌های ادبی مصر
[[جشنواره بین المللی مجسمه سازی اسوان مصر]]


نثر نویسی در مصر
[[همایش بین المللی سفالگری مصر]]


داستان نویسی در مصر
[[موزه ها و نمایشگاه های هنری مصر]]


شعر در مصر
=== [[نظام آموزش، تحقیقات و فناوری مصر]] ===
[[نظام آموزشی مصر]]


نمایشنامه نویسی در مصر
[[پیشینه آموزش مصر]]


نقد ادبی در مصر
[[ساختار و سیاست های آموزشی مصر]]


[[نظام آموزشی مصر]]


فصل نهم - هنر مصر
[[آموزش های ابتدایی مصر]]


تاریخ هنر مصر
[[آموزش های مقطع راهنمایی مصر]]


هنرهای سنتی مصر
[[آموزش های مقطع متوسطه مصر]]


موسیقی در مصر
[[آموزش عالی مصر]]


تئاتر و هنرهای نمایشی مصر
[[دانشگاه های دولتی مصر]]


سینمای مصر
[[دانشگاه قاهره مصر]]


فستیوال ها و جشنواره های فیلم مصر
[[دانشگاه اسکندریه مصر]]


جشنواره بین المللی سینمایی قاهره
[[دانشگاه عین شمس مصر]]


جشنواره بین المللی سینمایی اسکندریه مصر
[[دانشگاه المنصورة مصر]]


جشنواره بین المللی فیلم های کوتاه و مستند مصر
[[دانشگاه اسیوط مصر]]


جشنواره بین المللی سینما و هنرهای کودکان قاهره
[[دانشگاه طنطای مصر]]


جشنواره ملی سینمای مصر
[[دانشگاه های غیردولتی مصر]]


فرهنگسرای سینمای مصر
[[دانشگاه آمریکایی قاهره مصر]]


مرکز ملی سینمای مصر
[[دانشگاه الازهر مصر]]


فیلم های سینمایی مصری در جشنواره سینمایی کن
[[کتابخانه های دانشگاهی مصر]]


هنرهای تجسمی در مصر
[[مراکز پژوهشی مصر]]


مجسمه سازی در مصر
[[مراکز پژوهشی دانشگاهی مصر]]


نقاشی مصر
[[مراکز پژوهشی غیر دانشگاهی مصر]]


جشنواره ها و موزه های هنری مصر
[[مرکز مطالعات سیاسی و استراتژیک مصر]]


جشنواره بین المللی مجسمه سازی اسوان مصر
[[مرکز مطالعات ابن خلدون در مصر]]


همایش بین المللی سفالگری مصر
[[مرکز عربی مطالعات انسانی مصر]]


موزه ها و نمایشگاه های هنری مصر  
[[مرکز مطالعات و پژوهش های یافا در مصر]]


فصل دهم - نظام آموزش، تحقیقات و فناوری مصر
=== [[رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی مصر]] ===
[[جایگاه رسانه در مصر]]


نظام آموزشی مصر
[[مطبوعات در مصر]]


پیشینه آموزش مصر
[[سیر تحول مطبوعات در مصر]]


ساختار و سیاست های آموزشی مصر
[[مهم ترین نشریات ادواری مصر]]


نظام آموزشی مصر
[[رادیو در مصر]]


آموزش های ابتدایی مصر
[[تلویزیون در مصر]]


آموزش های مقطع راهنمایی مصر
[[صنعت چاپ و نشر کتاب در مصر]]


آموزش های مقطع متوسطه مصر  
=== [[روابط مصر و جمهوری اسلامی ایران]] ===
[[پیشینه روابط مصر و ایران]]


آموزش عالی مصر
[[روابط مصر و ایران پیش از اسلام]]


دانشگاه های دولتی مصر
[[روابط مصر و ایران در دوره اسلامی]]


دانشگاه قاهره مصر
[[روابط سیاسی مصر و ایران]]


دانشگاه اسکندریه مصر
[[روابط فرهنگی مصر و ایران]]


دانشگاه عین شمس مصر
[[روابط اقتصادی و تجاری مصر و ایران]]


دانشگاه المنصورة مصر
[[زبان و ادبیات فارسی در مصر]]


دانشگاه اسیوط مصر
[[زبان فارسی در دانشگاه های مصر]]


دانشگاه طنطای مصر
[[مصریان و شاهکارهای ادب فارسی]]


دانشگاه های غیردولتی مصر
[[آثار ایرانی در موزه ها و کتابخانه های مصر]]


دانشگاه آمریکایی قاهره مصر
[[ترجمه آثارایرانی توسط مصریان]]
 
دانشگاه الازهر مصر
 
کتابخانه های دانشگاهی مصر
 
مراکز پژوهشی مصر
 
مراکز پژوهشی دانشگاهی مصر
 
مراکز پژوهشی غیر دانشگاهی مصر
 
مرکز مطالعات سیاسی و استراتژیک مصر
 
مرکز مطالعات ابن خلدون در مصر
 
مرکز عربی مطالعات انسانی مصر
 
مرکز مطالعات و پژوهش های یافا در مصر
 
آموزش های عالی آزاد اضافه شود
 
فصل یازدهم - رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی مصر
 
جایگاه رسانه در مصر
 
سیر تحول مطبوعات در مصر
 
مهم ترین نشریات ادواری مصر
 
رادیو در مصر
 
تلویزیون در مصر
 
صنعت چاپ و نشر کتاب در مصر
 
 
فصل دوازدهم - روابط مصر و جمهوری اسلامی ایران
 
پیشینه روابط مصر و ایران
 
روابط مصر و ایران پیش از اسلام
 
روابط مصر و ایران در دوره اسلامی
 
روابط سیاسی مصر و ایران
 
روابط فرهنگی مصر و ایران
 
روابط اقتصادی و تجاری مصر و ایران
 
زبان و ادبیات فارسی در مصر
 
زبان فارسی در دانشگاه های مصر
 
مصریان و شاهکارهای ادب فارسی
 
آثار ایرانی در موزه ها و کتابخانه های مصر
 
ترجمه آثارایرانی توسط مصریان  


== نیز نگاه کنید به ==
== نیز نگاه کنید به ==
[[چین]]؛ [[ژاپن]]؛ [[روسیه]]؛ [[کوبا]]؛ [[تونس]]؛ [[کانادا]]؛ [[افغانستان]]؛ [[سنگال]]؛ [[آرژانتین]]؛ [[تایلند]]؛ [[فرانسه]]؛ [[اسپانیا]]؛ [[مالی]]؛ [[ساحل عاج]]؛ [[سودان]]؛ [[اردن]]؛ [[قطر]]؛ [[سیرالئون]]؛ [[اتیوپی]]؛ [[سوریه]]؛ [[اوکراین]]؛ [[بنگلادش]]؛ [[سریلانکا]]؛ [[امارات متحده عربی]]؛ [[قزاقستان]]؛ [[تاجیکستان]]؛ [[گرجستان]]


* [[افغانستان]]
== منبع اصلی ==
* [[تونس]]
صدر هاشمی، سید محمد (1392). جامعه و فرهنگ [https://dmelal.ir/%D9%85%D8%B5%D8%B1 مصر]. تهران: [https://alhoda.ir/ موسسه فرهنگی، هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی]، ص. 11-12.
* [[روسیه]]
* [[ژاپن]]
* [[کانادا]]
* [[کوبا]]
* [[لبنان]]
* [[چین]]
 
== کتابشناسی ==

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۳ ژوئیهٔ ۲۰۲۵، ساعت ۱۲:۰۰

تاریخ باستان مصر. برگرفته از سایت ایسنا، قابل بازیابی ازhttps://www.isna.ir/news/95060805565/

مصر یکی از کهن ترین حوزه های تمدنی جهان است که تاثیرگذاری های مهمی بر حوزه های فرهنگی و تمدنی در تاریخ بشر داشته و البته خود نیز صحنه حضور و کشاکش تمدن های گوناگون عهد باستان به ویژه ایران، یونان و روم و از آنها تاثیرپذیر بوده است.

در نگاهی ژرف به تاریخ این سرزمین، رودخانه نیل چشم نوازی می کند که خود عظمتی به درازای تاریخ مصر دارد، چراکه از دل آن، زندگی ها جاری شد و تمدنی شکل گرفت که به گواه مصرشناسان، قدرتمندترین و غنی ترین تمدن شناخته شده بر روی کره خاکی است، از این روست که هرودوت مصر را فرزند نیل می خوانند.

هرم های ساخته شده در دوره فرعونی به ویژه هرم های سه گانه در جیزه با قامت های سنگی استوار، نمونه ای از قدرت معماری انسان مصر باستان است. کاخ ها و معابد با ستون هایی بلند و قطور در مناطق مختلف این سرزمین، ازجمله" الکرنک" و " ابوسمبل"، هم شکوه معماری و هم ظرافت هنر آن روزگار را روایت می کنند. در این بخش فهرست موضوعات و مدخل های کشور مصر به تعداد 214 مدخل، آمده است که به شرح زیر است:

مصر در یک نگاه

جغرافیای طبیعی مصر

مناطق جغرافیایی مصر

آب و هوای مصر

رودهای مصر

ارتفاعات مصر

جاذبه های طبیعی مصر

جغرافیای انسانی مصر

ساختار هرم جمعیتی مصر

ویژگی های جمعیتی مصر

رشد جمعیت در مصر

پراکندگی جمعیت در مصر

شهرنشینی و روستانشینی در مصر

تاریخ مصر

تاریخ دوران باستان مصر

عصر پادشاهی میانه مصر

تاریخ دوره فترت مصر

تاریخ عصر پادشاهی جدید مصر

ایرانیان در مصر

اسکندر و جانشینان او در مصر

مصر در اشغال رومی ها

تاریخ دوران میانه مصر

تاریخ ورود اسلام به مصر

طولونی‌های مصر

اخشیدی‌های مصر

فاطمی ها در مصر

ایوبی ها در مصر

مملوک ها در مصر

تاریخ معاصر مصر

دوره عثمانی در مصر

حمله ناپلئون به مصر

استقلال مصر

انقلاب ژوئیه 1952 مصر

جمال عبد الناصر

محمد انور سادات

حسنی مبارک

انقلاب ژانویه 2011

علل فروپاشی حکومت حسنی مبارک

مصر پس از پیروزی انقلاب

محمد مرسی

جنبش عرابی در مصر

مصر در اشغال انگلیس

جامعه و نظام اجتماعی مصر

جامعه مصر

اقلیت های قومی مصر

طبقات اجتماعی مصر

مهاجرت‌­های داخلی مصر

هویت ملی مصر

گروه‌ها و نهاد‌های موثر اجتماعی مصر

سازمان مصری حقوق بشر

مرکز تحقیقات حقوق بشر قاهره

مرکز مصری حقوق زنان

مرکز عربی استقلال قضات و وکلای مصر

مرکز زمین برای حقوق بشر در مصر

اتحادیه های صنفی در مصر

نهاد خانواده در مصر

ازدواج در مصر

ازدواج زنان مصری با مردان خارجی

خشونت ها و آسیب های خانواده در مصر

زنان مصر

مشارکت زنان مصری در فعالیت های سیاسی

زنان تاثیر گذار مصر

آسیب ها و چالش های اجتماعی مصر

اقتصاد و معیشت مصر

نظام اقتصادی مصر

میزان اشتغال در مصر

ورزش در مصر

بهداشت و سلامت در مصر

مهاجرت و پناهندگی در مصر

سیاست و حکومت مصر

نظام سیاسی مصر

قانون اساسی مصر

قوه مقننه مصر

قوه مجریه مصر

قوه قضائیه مصر

نظام حزبی مصر

الوطنی الدیمو قراطی مصر

حزب الوفد الجدید مصر

حزب التجمع الوطنی التقدمی الوحدوی مصر

حزب العربی الدیمو قراطی الناصری مصر

حزب مصر العربی الاشتراکی

حزب شباب مصر

السلام الدیمو قراطی مصر

الدستوری الاجتماعی الحر مصر

حزب الامة مصر

حزب الغد مصر

احزاب مصری پس از انقلاب ژانویه 2011

حزب الحریة و العدالة مصر

حزب الکرامة مصر

حزب الوسط الجدید مصر

حزب الفضیلة مصر

حزب النور مصر

حزب البناء و التنمیة مصر

حزب الدستور مصر

حزب مصر القویة مصر

تقسیمات اداری و سیاسی مصر

قاهره

روابط خارجی مصر

روابط مصر با آفریقا

روابط مصر با آمریکا

روابط مصر با کشورهای آسیایی

روابط مصر با اروپا

روابط مصر با اسرائیل

عضویت مصر در سازمان های بین المللی و منطقه ای

نیروهای مسلح مصر

نظام فرهنگی مصر

پیشینه فرهنگی مصر

سیاستگذاری فرهنگی مصر

مدیریت فرهنگی مصر

نهادها و سازمان‌های فرهنگی مصر

شورای عالی فرهنگ مصر

مرکز ملی ترجمه مصر

سازمان کل کاخ های فرهنگی مصر

سازمان کل کتابخانه و اسناد ملی مصر

صندوق توسعه فرهنگی مصر

سازمان کل کتاب مصر

سازمان کل مرکز فرهنگی ملی مصر

جریان های فکری موثر مصر

جریان فکری غرب گرایی مصر

جریان فکری عرب گرایی مصر

ملی گرایی مصری

اسلام گرایی در مصر

تاثيرپذیری کشور مصر از فرهنگ خارجی

عناصرتاثیرگذار خارجی در فرهنگ جامعه مصر

صنعت گردشگری مصر

آثار باستانی و تاریخی مصر

اهرام سه گانه مصر

مجسمه ابوالهول مصر

هرم پلکانی زوسر مصر

کلیساها در مصر

آثار دوره اسلامی در مصر

آثار باستانی شهر قاهره و جیزه مصر

آثار باستانی شهر الاقصر مصر

آثار باستانی منطقه اسوان مصر

آثار باستانی شهر اسکندریه مصر

آثار باستانی منطقه صعید مصر

اماکن طبیعی و تفریحی مصر

شهر توریستی شرم الشیخ مصر

شهر توریستی الغردقة مصر

بندر تفریحی سفاجا در مصر

شهر اسکندریه مصر

واحه های توریستی مصر

بوستان های قاهره مصر

مناطق طبیعی حفاظت شده مصر

آثار فرهنگی، تاريخی و طبيعی ثبت شده مصر در ميراث جهانی

ادیان در مصر

تاريخ اديان و مذاهب مصر

اسلام و مسلمانان مصر

نهادها و مراکز دینی مسلمانان مصر

الجامع الازهر مصر

وزارة الاوقاف مصر

دارالافتاء مصر

تشیع در مصر

مراقد اهل بیت در مصر

مسیحیان مصر

کلیسای قبطی ارتدوکس مصر

کلیسای کاتولیک مصر

کلیسای انجیلی مصر

صوفیان مصر

طریقت های مهم مصر

طریقت القادریة مصر

طریقت العشیرة المحمدیة مصر

طریقت العزمیة مصر

طریقت الشاذلیة مصر

طریقت الرفاعیة مصر

طریقت الدسوقیة مصر

طریقت الاحمدیة مصر

طریقت الخلوتیة مصر

نماد اجتماعی صوفیان مصر

احزاب و جنبش های اسلامی در مصر

الاخوان المسلمون مصر

الجمعیة الشرعیة لتعاون العاملین بالکتاب و السنة مصر

جماعة انصار السنة المحمدیة مصر

الدعوة السلفیة مصر

الجماعة الاسلامیة مصر

جماعة الجهاد مصر

فرهنگ عمومی در مصر

آداب و رسوم  مصر

جشن ها و مراسم سنتی مصر

شم النسیم در مصر

آداب و سنت های ماه رمضان در مصر

مراسم عید فطر در مصر

جشن نیروز در مصر

مراسم موالد در مصر

باورهای عامیانه در مصر

مناسبت‌های ملی و مذهبی مصر

موزه های مصر

موزه مصر

موزه قبطی مصر

موزه هنرهای اسلامی مصر

موزه های اسکندریه مصر

موزه کتابخانه اسکندریه مصر

موزه ملی مصر

موزه هنرهای زیبای مصر

کتابخانه های عمومی مصر

کتابخانه عمومی مصر

کتابخانه اسکندریه مصر

نمایشگاه های کتاب مصر

نمایشگاه بین المللی کتاب قاهره

نمایشگاه بین المللی کتاب اسکندریه مصر

نمایشگاه بین المللی کتاب کودک مصر

زبان و ادبیات مصر

تاریخ ادبیات و سبک‌های ادبی مصر

نثر نویسی در مصر

داستان نویسی در مصر

شعر در مصر

نمایشنامه نویسی در مصر

نقد ادبی در مصر

هنر مصر

تاریخ هنر مصر

هنرهای سنتی مصر

موسیقی در مصر

تئاتر و هنرهای نمایشی مصر

سینمای مصر

فستیوال ها و جشنواره های فیلم مصر

جشنواره بین المللی سینمایی قاهره

جشنواره بین المللی سینمایی اسکندریه مصر

جشنواره بین المللی فیلم های کوتاه و مستند مصر

جشنواره بین المللی سینما و هنرهای کودکان قاهره

جشنواره ملی سینمای مصر

فرهنگسرای سینمای مصر

مرکز ملی سینمای مصر

فیلم های سینمایی مصری در جشنواره سینمایی کن

هنرهای تجسمی در مصر

مجسمه سازی در مصر

نقاشی مصر

جشنواره ها و موزه های هنری مصر

جشنواره بین المللی مجسمه سازی اسوان مصر

همایش بین المللی سفالگری مصر

موزه ها و نمایشگاه های هنری مصر

نظام آموزش، تحقیقات و فناوری مصر

نظام آموزشی مصر

پیشینه آموزش مصر

ساختار و سیاست های آموزشی مصر

نظام آموزشی مصر

آموزش های ابتدایی مصر

آموزش های مقطع راهنمایی مصر

آموزش های مقطع متوسطه مصر

آموزش عالی مصر

دانشگاه های دولتی مصر

دانشگاه قاهره مصر

دانشگاه اسکندریه مصر

دانشگاه عین شمس مصر

دانشگاه المنصورة مصر

دانشگاه اسیوط مصر

دانشگاه طنطای مصر

دانشگاه های غیردولتی مصر

دانشگاه آمریکایی قاهره مصر

دانشگاه الازهر مصر

کتابخانه های دانشگاهی مصر

مراکز پژوهشی مصر

مراکز پژوهشی دانشگاهی مصر

مراکز پژوهشی غیر دانشگاهی مصر

مرکز مطالعات سیاسی و استراتژیک مصر

مرکز مطالعات ابن خلدون در مصر

مرکز عربی مطالعات انسانی مصر

مرکز مطالعات و پژوهش های یافا در مصر

رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی مصر

جایگاه رسانه در مصر

مطبوعات در مصر

سیر تحول مطبوعات در مصر

مهم ترین نشریات ادواری مصر

رادیو در مصر

تلویزیون در مصر

صنعت چاپ و نشر کتاب در مصر

روابط مصر و جمهوری اسلامی ایران

پیشینه روابط مصر و ایران

روابط مصر و ایران پیش از اسلام

روابط مصر و ایران در دوره اسلامی

روابط سیاسی مصر و ایران

روابط فرهنگی مصر و ایران

روابط اقتصادی و تجاری مصر و ایران

زبان و ادبیات فارسی در مصر

زبان فارسی در دانشگاه های مصر

مصریان و شاهکارهای ادب فارسی

آثار ایرانی در موزه ها و کتابخانه های مصر

ترجمه آثارایرانی توسط مصریان

نیز نگاه کنید به

چین؛ ژاپن؛ روسیه؛ کوبا؛ تونس؛ کانادا؛ افغانستان؛ سنگال؛ آرژانتین؛ تایلند؛ فرانسه؛ اسپانیا؛ مالی؛ ساحل عاج؛ سودان؛ اردن؛ قطر؛ سیرالئون؛ اتیوپی؛ سوریه؛ اوکراین؛ بنگلادش؛ سریلانکا؛ امارات متحده عربی؛ قزاقستان؛ تاجیکستان؛ گرجستان

منبع اصلی

صدر هاشمی، سید محمد (1392). جامعه و فرهنگ مصر. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی، ص. 11-12.