اردن

از دانشنامه ملل

آورده‌اند که آن زمان که حضرت موسی از صحرای بی آب و علف اراباح در جنوب غربی اردن می‌گذشت از شدت گرمای خورشید و خستگی ناشی از پیاده پیمودن این بادیه از پای درآمد. موسی به هر سوی از بیابان سوزان چشم انداخت تا شاید نشانی از آب بیابد و سایه بانی برای استراحت بجوید که ناگهان از دور تخته سنگی عظیم و گنبدی شکل دید که به رنگ سفید بود و زیر تابش نور خورشید چون الماس می درخشید. موسی به سوی سنگ رفت و چون نزدیک رسید با عصای خویش بر سنگ کوبید و سنگ شکافت و آبی زلال از دل سنگ جاری شد. موسی از آن آب گوارا نوشید و چون مدتی در خنکای آن استراحت کرد، جانی دوباره یافت و در پی مأموریت الهی خویش روان شد. اما آن آب از جریان نایستاد و همچنان جاری بود تا چشمه امیدی در آن صحرا باشد و دلیلی بود برای به وجود آمدن تمدنی شگفت انگیز موسوم به تمدن پترا در صحرایی که بعدها به وادی موسی شهرت یافت و چشمه اش با سادگی و جذابیتی روحانی زیارتگاه معتقدان و زائران گردید.

مطالعه کشور کوچک اردن از آن جهت هیجان انگیز و دانش افزاست که با وجود مساحت کم نه تنها به اندازه تاریخ کل جهان پرماجراست. بلکه در تنوع جغرافیا و محیط زیست نیز طیف گسترده ای را شامل می‌شود[۱]. این کتاب مجموعه ای است نسبتاً جامع دربارۀ اردن که در 12 بخش ارائه می‌گردد که فهرست مطالب و تعداد 364مدخل در زیر آمده است:

اردن در یک نگاه

فصل اول – جغرافیای طبیعی و انسانی اردن

جغرافیای طبیعی اردن

موقعیت جغرافیایی اردن

توپوگرافی اردن

ارتفاعات و ناهمواری های اردن

آب و هوای اردن

رودها و دریاچه های اردن

رود اردن

بارندگی در اردن

مناطق حفاظت شده اردن

منطقه حفاظت شده دانا در اردن

پوشش گیاهی اردن

پوشش جانوری اردن

جاذبه ها و دیدنی های طبیعی اردن

وادی روم در اردن

دره اردن

دریای مرده

آب گرم ماعین

خلیج عقبه

منطقه حفاظت شده مُجیب

حیات وحش حفاظت شده شائوماری

جغرافیای انسانی اردن

جمعیت اردن

اقوام و نژادهای اردن

بدویان اردن

قفقازی های اردن

چرکس ها و چچنی ها در اردن

فلسطینی ها در اردن

سیاست جمعیتی اردن

پراکندگی جمعیت در اردن

مهاجرت و تراکم جمعیت اردن

وضعیت شهرنشینی و روستا نشینی اردن

ساختار جمعیت اردن

فصل دوم – تاریخ اردن

تاریخ دوره باستان اردن

تاریخ دوران میانی اردن

تاریخ تمدن اردن

آثار باستانی و تاريخی اردن

هفت تپه امان

ستون کرنتين

ارگ اردن

شهر سلت اردن

شهر مادبا

قلعه حرّانه

عين الغزه

شهر اریحا یا جریکو

باب الدهرا

جبل القلعه

پترا

شهر باستانی پلا

قصرکوچک عمره

آمفی تئاتر رومی ها در اردن

قصر البنت

شهر جرش اردن

امّ قيس

قلعه ربض اردن

کوه نبو

شهر باستانی ديبون یا ذبیان

خليج عقبه

چشمه ماعين

قلعه مکارئوس

قصر قسطل

قصر مشتی اردن

شهر ام الجمال اردن

خرابه های مفجر اردن

قصر حلابات اردن

قصر ازرق

دير آليا در اردن

آثار تاریخی دوره اسلامی در اردن

قلعه الکرک

شهر عجلون

دير العين ابطا

تاریخ معاصر اردن

ملک عبدالله دوم

تحولات سياسی، اجتماعی و فکری در تاريخ معاصر اردن

اعلاميه بالفور در تاریخ معاصر اردن

جنگ اعراب و اسرائيل 1948

تاریخ اتحاد دوکرانه اردن

کشته شدن شاه عبدالله

سلطنت شاه حسین بن طلال

تحولات سیاسی اردن در زمان حکومت حسين بن طلال

دهه ثبات و رشد اقتصادی اردن

تحولات تاریخی سال 1967 در اردن

طرح‌های ديپلماتيک و نظامی اردن

درگيری سال 1970 اردن

تاریخ اردن در دهه 70

اردن در کنار عراق و غرب عليه ايران

انتخابات آزاد اردن

شورای مشاوره ملی اردن

جدايی اردن از کرانه باختری

انتخابات 1989 اردن

منشور ملی در اردن

اردن در بحران خليج فارس و جنگ کويت

صلح مادرید در اردن

تحولات تاریخی اردن بعد از 2000 میلادی

شخصيت های موثر سياسی و اجتماعی اردن

عبدالله بن حسین‌ هاشمی

حسين بن طلال

ملکه نور

حسن بن طلال

شریف عبدالحمید شرف

ليلا شرف

شریف زیاد بن شاکر

زید الرفاعی

عبدالله بن حسین

رانيا العبدالله

عمر رزاز

هانی ملقی

عبدالله النسور

فایز الطراونــه

علی سحیمات

طارق السحیمات

عبد السلام المجالی

علی خلقی الشرایری

فیصل الفایز

علی ابو الراغب

بشر حضاونه

رهبران سياسی اردن

شريف حسين بن علی

ملک عبدالله اول

فصل سوم - جامعه و نظام اجتماعی اردن

جامعه اردن

گروه‌ها و نهاد‌های اجتماعی اردن

نژادهای اردن

حقوق شهروندی مردم اردن

جریان ها و روابط اجتماعی اردن

هنجارها و ارزش های اجتماعی اردن

هویت ملی در اردن

طبقات، قشرها و نابرابری های اجتماعی اردن

نهاد خانواده در اردن

ازدواج در اردن

طلاق در اردن

الگوهای خانواده در اردن

خشونت ها و آسیب های خانواده در اردن

زنان در اردن

مشارکت زنان اردن در فعالیت های سیاسی

مشارکت زنان اردن در فعالیت های اجتماعی

مشارکت زنان اردن در فعالیت های اقتصادی

اشتغال زنان اردن

نقض قوانین مربوط به زنان اردن

حقوق مربوط به زنان اردن

خشونت های اجتماعی علیه زنان اردن

ارث بری زنان در اردن

ورزش زنان

آسیب شناسی اجتماعی در اردن

فساد اداری اردن

وضعيت اقتصادی و معيشتی در اردن

فقر در اردن

بیکاری در اردن

ميزان بيكاری در اردن بر اساس رده های سنی

بيكاری بر اساس سطح تحصيلی افراد در اردن

ميزان بيكاری در اردن بر اساس شهرنشينی و روستا نشينی

بيكاری در اردن بر اساس استان ها

میزان بیکاری زنان و مردان اردن بر اساس استان ها

تعداد نیروی کار در اردن

میزان اشتغال در اردن

ورزش در اردن

ورزش های مورد توجه عموم مردم اردن

رویدادهای مهم ورزشی اردن

ورزشكاران بين المللی کشور اردن

اوقات فراغت در اردن

وضعیت بهداشت و سلامتی در اردن

مهاجرت و پناهندگی در اردن

تعداد مهاجران اردن در سطح جهان

فصل چهارم - سیاست و حکومت اردن

ساختار سیاسی اردن

قانون اساسی اردن

قوه مجریه اردن

نظام و نهاد قانون گذاری اردن

نظام قضایی اردن

فرهنگ سیاسی در اردن

نظام حزبی اردن

تقسیمات اداری و سیاسی اردن

روابط خارجی اردن

روابط خارجی اردن در جهان و منطقه

عضویت اردن در سازمان های بین المللی و منطقه ای

نمادهای ملی اردن

شخصیت‌های سیاسی اردن

نیروهای مسلح اردن

وضعيت سیاسی اردن در سال های اخیر

فصل پنجم - نظام فرهنگی اردن

مدیریت فرهنگی اردن

نهادها و سازمان‌های فرهنگی اردن

موسسات فرهنگی رسمی اردن

وزارت فرهنگ اردن

وزارت آموزش و پرورش اردن

وزارت آموزش عالی اردن

وزارت گردشگری و آثار باستانی اردن

اداره باستان شناسی اردن

وزارت تبليغات و رسانه‌های اردن

اداره چاپ و نشر اردن

وزارت جوانان اردن

وزارت اوقاف، امور و مقدسات اسلامی اردن

موسسات فرهنگی غير رسمی اردن

گروه کتابخانه های اردن

انجمن نويسندگان اردن

موسسه فرهنگی عبدالحميد شومان

موسسه آل البيت اردن

مجمع زبان عربی اردن

انجمن فرهنگی اربد

موسسه نورالحسين اردن

اتحاديه نويسندگان و ادبای اردن

توليدات فرهنگی اردن

سیاستگذاری فرهنگی اردن       

جریان های فکری موثر اردن

ملی گرايی عربی در اردن

اسلام گرايی سنتی غير سياسی در اردن

جريان اسلام گرايی سياسی در اردن

جريان اخوان المسلمين در اردن

جريان سلف‌گرای سنت‌گرا يا محافظه کار اردن

گروه‌های سلفی تکفيری - جهادی اردن

جريان نوگرا و ميانه‌رو در اردن

جريان طرفدار خلافت اسلامی در اردن

ذائقه فرهنگی مردم اردن

فرهنگ اردن

تقویم فرهنگی اردن

نمادها و سمبل های فرهنگی اردن

مفاخر فرهنگی اردن

عيسی ابراهيم الدبابنــه(الناعوری)

غالب هلسا

حسنی زيد الکيلانی

محمد سيف الدين الايرانی

حسنی فريز

محمد اديب العامری

فواد الخطيب

محمد صبحی ابوغنيمــه

شکری شعشاعــه

نديم الملاح

ناصرالدين الاسد

خالد عبدالعزيز سليمان الکرکی

صلاح محمد محمود جرار

طلال ابوغزالــه

جريس سماوی

تاثيرپذیری اردن از فرهنگ خارجی

فعاليت های فرهنگی خارجيان در اردن

ترجمه در کشور اردن

تجارت فرهنگی اردن

بازار صنایع فرهنگی اردن

صنعت گردشگری اردن

مراکز مهم گردشگری اردن

کنوانسیون‌های فرهنگی اردن

آثار فرهنگی، تاريخی و طبيعی ثبت شده اردن در ميراث جهانی

فصل ششم – ادیان در اردن

جایگاه دین در جامعه و سیاست اردن

اسلام در اردن

مذهب دروزیان در اردن

مسیحیت در اردن

یهودی ها در اردن

بهائيت در اردن

موقعيت دين رسمی ‌و ساير اديان و مذاهب اردن

تركيب جمعيتی پيروان اديان و مذاهب اردن

آئين‌ها و مکاتب غير دينی اردن

مفاخر و مشاهیر دینی اردن

شخصیت‌های دینی معاصر متنفذ اردن

سید حسن بن علی سقاف

مشهور بن حسن آل سلمان

سعيد عبداللطيف فوده

عبداللطیف بن عبدل بن صالح ابوقوره

محمد عبدالرحمن خليفه

شیخ محمد عبدالرحمن خلیفه النسور

عبدالمجید ذنیبات

سالم الفلاحات

دکتر همام عبدالرحيم سعيد

عصام طاهر البرقاوی

ابو مصعب زرقاوی

موقعیت اسلام و مسلمانان در جامعه اردن

نهادها و مراكز دینی مسلمانان اردن

ساختار آموزش مذهبی در جامعه اردن

نهادها و مراکز دینی غیر مسلمانان اردن

تصوف در اردن

فصل هفتم - فرهنگ عمومی اردن

آداب و رسوم اردن

آداب و رسوم ازدواج در اردن

آشپزی اردنی

غذاهای سنتی اردن

لباس های سنتی در اردن

اساطیر، افسانه ها و قصه های عامیانه در اردن

اساطیر در اردن

حکایات محلی در اردن

قصه و حماسه در اردن

ضرب المثل‌ها در اردن

کنايات و تعابير در اردن

چیستان در اردن

لطیفه در اردن

ترانه های محلی اردن

اشعار بدوی در اردن

جشن ها و سرودها در اردن

تقویم سالیانه اردن

مناسبت‌های ملی و مذهبی اردن

تفریحات و سرگرمی مردم اردن

موزه های اردن

کتابخانه های عمومی اردن

فصل هشتم - زبان و ادبیات اردن

زبان و خط رسمی اردن

تاریخ ادبیات و سبک‌های ادبی اردن

انواع جنبش های ادبی اردن

ادبیات معاصر اردن

شعر اردن

داستان کوتاه در اردن

رمان و داستان بلند در اردن

نقد ادبی در اردن

نمایشنامه نویسی در اردن

ادبیات کودکان و نوجوانان در اردن

مشاهیر ادبی اردن

مصطفی وهبی التل(عرار)

حیدر محمود

عزالدين مناصره

راضی صدوق

جمیل علوش

اسد محمد قاسم

فدوی طوقان

نجیب قسوس

عبد الرحيم عمر

عبدالطيف عقل

آسيا خولــه عبدالهادی

امین شناز

حسنی زید الکيلانی

حسنی فریز

محمد ادیب العامری

قاسم توفیق

سيف الدين الکيلانی

صباح المدنی

محمد صبحی ابوغنیمه

محمود سیف الدین الایرانی

فصل نهم - هنر اردن

تاریخ هنر اردن

مشاهیر هنری اردن

موسیقی در اردن

تاریخچه موسیقی در اردن

موسیقی سنتی اردن

موسیقی مدرن اردن

تئاتر و هنرهای نمایشی اردن

دانشگاه اردن و تئاتر

خانواده تئاتر اردن

وزارت فرهنگ و جوانان اردن

انجمن هنرمندان اردن

تئاتر در دانشگاه يرموک اردن

گروه های نمایش و انجمن ها در اردن

جايگاه تئاتر در جامعه اردن

سینمای اردن

تاریخچه سینمای اردن

جایگاه سینمای اردن در منطقه و جهان

صنعت فیلم سازی اردن

صنایع دستی در اردن

معماری در اردن

هنرهای تجسمی اردن

مجسمه سازی در اردن

نقاشی در اردن

سفالگری در اردن

فصل دهم – نظام آموزش، تحقیقات و فناوری اردن

ساختار و سیاست های آموزشی اردن

نظام آموزشی کشور اردن

آموزش های ابتدایی اردن

آموزش متوسطه در اردن

آموزش ابتدایی و متوسطه اردن در آیینه آمار            

آموزش عالی اردن

دانشگاه های اردن

چالش‌ها و مشکلات نظام آموزشی اردن

مقاطع تحصیلی در مراکز آموزش عالی اردن

آموزش عالی تربیت معلم اردن

آموزش عالی ازراه دور اردن  

نشريات دانشگاهی اردن

مراكز پژوهشی دانشگاهی اردن

فرهنگ كتابت، كتابداری و كتابخانه در اردن

انواع کتابخانه ها در اردن

کتابخانه ملی اردن

کتابخانه های دانشگاهی اردن

کتابخانه های آموزشگاهی اردن

کتابخانه های تخصصی اردن

بودجه تحقيقاتی دانشگاه‌ها در اردن

تعداد دانشجويان اردنی در خارج از كشور

تعداد دانشجويان خارجی در اردن

آموزش بزرگسالان(سواد آموزی) در اردن

مراكز پژوهشی غیردانشگاهی اردن

مركز تحقیقاتی اردن جدید

مركز تحقیقات اجتماعی اردن

مركز تحقیقات شرق شناسی آمریكا

آموزش عالی اردن در خارج از کشور 

فرار مغزها در اردن

فصل یازدهم - رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی اردن

جایگاه رسانه در اردن

رادیو در اردن

تاریخچه رادیو در اردن

انواع برنامه های رادیویی اردن

تلویزیون در اردن

شبکه های ماهواره ای در اردن

اینترنت در اردن

مطبوعات در اردن

تاریخچه مطبوعات اردن

مهم ترین نشریات ادواری اردن

روزنامه های اردن

ویژگی های روزنامه های اردن در ادوار مختلف

قانون مطبوعات اردن

خبرگزاری ها و سازمان‌های رسانه ای در اردن

صنعت چاپ و نشر کتاب در اردن

موسسات پژوهشی و فرهنگی اردن

فصل دوازدهم - روابط اردن با ج.ا.ایران

پيشينه روابط سياسی و اقتصادی اردن با ايران

روابط اقتصادی اردن و ج.ا.ایران

روابط سیاسی اردن و ج.ا.ایران

روابط فرهنگی اردن و ج.ا.ایران

مناسبات فرهنگی ایران و اردن

جایگاه فرهنگ درارتباطات اردن با ایران

مشترکات و تمایزات فرهنگی ایران و اردن

موافقت نامه‌های فرهنگی اردن و ایران

ايران شناسی و ايران شناسان اردن

جریان های همگرا در اردن با گفتمان انقلاب اسلامی

نیز نگاه کنید به

چین؛ ژاپن؛ روسیه؛ مصر؛ کوبا؛ تونس؛ کانادا؛ افغانستان؛ سنگال؛ لبنان؛ آرژانتین؛ تایلند؛ فرانسه؛ اسپانیا؛ مالی؛ ساحل عاج؛ سودان؛ زیمبابوه؛ قطر؛ سیرالئون؛ اتیوپی؛ سوریه؛ اوکراین؛ بنگلادش؛ سریلانکا؛ امارات متحده عربی؛ قزاقستان؛ تاجیکستان؛ گرجستان

کتابشناسی

  1. لایقی، غلامرضا (1402). جامعه و فرهنگ اردن. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی(در دست انتشار)