تایلند

از دانشنامه ملل
نسخهٔ تاریخ ‏۱۷ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۲۰:۰۵ توسط Toktam (بحث | مشارکت‌ها) (←‏جغرافیای انسانی تایلند)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)

در سال ۱۶۸۶م، هنگامی که نخستین هیئت سیاسی ایران از سوی دربار شاه سلیمان صفوی به دربار پادشاه سیام، وارد این سرزمین شد، در گزارش خود از اوضاع و احوال آنجا نوشت:

«سکنه آن ولایت را مکنت و ثروتی و رفاه حال و فراغ بالی نمی‌باشد و همه عریان و بی‌وضع. خانه و سامان نیست و به خواری مدار [زندگی را] می‌گذرانند ... و در مدت عمر بوی روغن به مشامشان نرسیده ... و منحصر است خوراک ایشان، به همین برنج خالی که بی‌نمک و گوشت و مصالحی با آب جوشانیده و گاهی ماهی به‌آتش پخته خورند ... گاهی [هم] به تکلف کباب وزغ و کباب مار میل می‌کنند»[۱].

جمع درآمد سالانه پادشاه سیام را در آن هنگام بیش از ۲۳ هزار تومان برآورد کرده‌اند، درحالی که، در همان زمان درآمد سالانه خزانه شاهی ایران حدود ۷۸۵ هزار تومان بوده است. در میان کشورهای شرق آسیا، تایلند دارای قدیمی‌ترین روابط سیاسی با ایران است؛ زیرا نخستین هیئت سیاسی ایران که به آن منطقه رفته است، همین هیئتی است که شاه سلیمان صفوی در سال ۱۶۸۶ به سیام گسیل داشت، بر اساس سفرنامه این هیئت در آن هنگام ایرانیان بسیاری از راه هند به سیام رفته بودند و ضمن اقامت در این کشور، نفوذ بسیاری در دربار و سیاست سیام به‌هم رسانیده بودند. محمدربیع منشی این هیئت، در سفرنامه خود توصیفات بدیع و جالبی از وضع سیام آن روز کرده است که در جای خود خواندنی است. او محصولات یا در واقع صادرات مهم سیام را در آن هنگام، فیل، عاج، عود، لاک، آهن، پوست آهو، کافور، برنج، چینی، فلفل و قلع ذکر می‌کند که تجارت اغلب آن‌ها با پادشاه است، پادشاهی که

«حکیمی از مردمان گیلان دارد». بنا به نوشته‌های او در آن زمان شاهنامه‌خوانی در دربار سیام رواج داشته و قصه امیرحمزه در مجالس معتبر قرائت می‌شده است، پادشاه در کنار کاخ خود بتخانه‌ای را به مسجد تبدیل کرد و مقرر داشت که «هر ساله مردم مغولیه (ایرانیان) به رویه و کیش خود به عزاداری امام‌حسین سرگرم شوند»[۲].

کشور تایلند که پیش از این «سیام» نامیده می‌شد، در قرن نوزدهم و بیستم پیوسته سپر برخورد منافع انگلیس و فرانسه در شبه‌جزیره هند و چین بوده است، مذهب اکثر مردم تایلند، که حکومت آن یکی از دیرپاترین رژیم‌های سلطنتی جهان به‌شمار می‌رود، آئین بودا است، اکثر مسلمانان که شافعی‌مذهب هستند، در مناطق جنوبی تایلند سکونت دارند. جمعیت شیعیان آنجا نیز حدود ۳۰ هزار نفر است که خود را از نسل یکی از ایرانیانی می‌دانند که حدود ۴۰۰ سال پیش به تایلند کوچ کرده است. نخستین دولت سیامی در حدود اوایل سده ۱۳ میلادی در شمال تایلند شکل گرفته است که پایتخت آن شهر «سوخوتای» در شمال سیام بود و ویرانه‌های آن هنوز پابرجاست. از این رو، باید گفت که تایلند کشوری است که حدود ۸۰۰ سال سابقه دارد. نخستین دولت تایلند را «رام کام هنگ کبیر» بنا گذاشت که از پادشاهان معروف تایلند است، امروزه یکی از خیابان‌های طولانی شرق بانکوک و نیز یکی از دانشگاه‌های بزرگ این کشور به نام او نام‌گذاری شده است. او از پایه‌گذاران خط و زبان سیامی است.

یکی از ویژگی‌های تایلندی‌ها، مظلومیت آن‌ها در میان کشورهای این منطقه است؛ زیرا این قوم در گذر تاریخ نه‌تنها به جایی لشکرکشی نکرده است، بلکه بارها همسایگان تایلند، از جمله برمه‌ای‌ها و لائوسی‌ها به این کشور حمله کرده‌اند. به‌ویژه برمه‌ای‌ها با دوبار هجوم وحشتناک خود به آیوتایا پایتخت قدیم سیام، از خود خاطره ناخوشایندی در میان سیامی‌ها باقی گذاشته‌اند.

دودمان چاکری که اکنون بر تایلند سلطنت می‌کنند، از اواخر قرن هجدهم پایتخت را به بانکوک منتقل کردند، بنابراین، پیشینه پایتختی بانکوک هم مانند تهران اندکی بیش از دویست سال است. مردم تایلند بانکوک را «کرونگ تب» (شهر فرشتگان) و کشور خود را موانگ تای یا پراتت تای می‌نامند. همان‌طورکه کشور ما را سرزمین گل‌وبلبل و هزارویک‌شب، پرشیا یا کشور پارس گفته‌اند، برای تایلند هم نام‌ها و لقب‌های گوناگون به‌کار می‌برند. نخست آن را سرزمین طلایی و «شهر ناو» می‌نامیدند و سپس به سیام مشهور شد و در ۱۹۳۹م، تایلند نام‌گرفت.گروهی آن را سرزمین برنج‌پرور می‌گویند و جمعی نیز کشور فیل یا سرزمین لبخند و عده‌ای هم آن را کشور زردپوشان، خطه آزادی و سرزمین هزارمعبد، نامیده‌اند.

شهر بانکوک که هم پایتخت و هم مهم‌ترین بندر بزرگ تجاری تایلند است، در حدود ۲۰ کیلومتری دریا (خلیج تایلند) واقع شده است و هوای مرطوب و گرمی دارد. فصل گرما از حدود اسفندماه آغاز می‌شود و تا خردادماه ادامه می‌یابد و کمی بعد فصل باران‌های شدید آغاز می‌شود که تا مهرماه ادامه می‌یابد. باران‌های بانکوک باران‌های سیل‌آسایی است که حدود ۱۵ دقیقه طول می‌کشد و خیابان‌ها برای مدت کمی از آب پر می‌شود؛ اما این اتفاق برای مردم عادی است و رفت‌وآمد اتومبیل‌ها قطع نمی‌شود. سیستم جمع‌آوری آب، به‌صورتی است که آب‌های باران را به کانال‌های مخصوص هدایت می‌کند و خیلی زود سطح خیابان‌ها خشک می‌شود. جوی‌ها نیز اغلب سرپوشیده است.

بانکوک شهر فروشگاه‌های بزرگ و رستوران‌هایی با ملیت‌های گوناگون است، همچنین شعبه‌های شرکت‌های چندملیتی غذاهای آماده در بیشتر نقاط بانکوک و بعضی از شهرهای تایلند فعالیت دارند. مردم از فروشگاه‌های بزرگ بانکوک که بیشتر سهام آن‌ها در دست شرکت‌های بزرگ اروپایی، از جمله آلمان، فرانسه و انگلیس است، به‌طور گسترده استقبال می‌کنند. در این فروشگاه‌ها، غذاخوری‌های متعدد، کلاس‌های آموزشی رقص، موسیقی، زبان، سینماهای شیک و راحت، بخش‌های بازی برای کودکان و سوپرمارکت‌های تمیز و پروپیمان فعالیت دارند، در واقع، هر فروشگاه افزون بر محل خرید، مکانی برای وقت‌گذارنی و تفریح، به‌ویژه برای نسل جوان و دانشگاهی است.

در تایلند هنوز پایبندی به رسوم سنتی خانوادگی شرقی نیرومند است، مهربانی، کمک و احترام به سال‌خوردگان از اصولی است که هنوز در این جامعه به‌شدت رعایت می‌شود. مردم به برگزاری آداب و رسوم ملی و مذهبی خود علاقه دارند و بیشتر جشن‌های سنتی و مذهبی را با تعصب و علاقه خاصی برگزار می‌کنند؛ حتی برای جلب جهانگردان، مراسم کریسمس (سال نو مسیحی) یا عیدهای گوناگون چینی‌ها را در فروشگاه‌ها و خیابان‌ها جشن می‌گیرند. زنان تایلند، به‌ویژه ملکه‌های آن کشور در تاریخ نقش مهمی داشتند و از آن‌ها دلاوری‌ها و رشادت‌های فراوانی نقل شده است؛ تاآنجاکه بسیاری از چهره‌های تاریخی و حماسی تایلند در دوران‌های گوناگون تاریخی، از میان زنان برخاسته‌اند.

امروز حضور زنان در صنایع، بانک‌ها، فروشگاه‌ها و خدمات عمومی بسیار چشمگیر است؛ البته این مسئله چیز تازه‌ای نیست و ریشه‌ای سنتی دارد، زیرا زنان سیامی از دیرباز در این جامعه فعال بودند و بیشتر کارهای تجاری و بازرگانی و نیز معیشت خانواده را در دست داشتند. به سخن دیگر، شرکت زنان در مسائل تجاری و اداری در تایلند، از رسوم دیرین این سرزمین به‌شمار می‌رود و در سایر کشورهای جنوب شرقی آسیا نیز این پدیده کم‌وبیش رایج است.

اکثر دانشجویان تایلندی لباس یکسانی دارند که به‌صورت پیراهن سفید و شلوار یا دامن مشکی است که این دو رنگ، ترکیب جالب و برازنده‌ای را در جامعه پدید آورده است، روابط دختر و پسر در این جامعه به‌گونه‌ای است که فرهنگ خاص مردم آن را در حد متعادلی نگاه داشته است، به‌طوری‌که در خیابان‌ها از رفتارهای خشن میان زن و مرد خبری نیست و هر دو جنس در مواجهه با یکدیگر ادب و احترام را رعایت می‌کنند و رفتار هر دو طرف بر مبنای احترام متقابل و مبتنی بر واقعیت است.

مردم تایلند که زندگی را بسیار ساده می‌گیرند، از دوستداران غذاهای خیابانی هستند. به‌ویژه کسانی که در ادارات و فروشگاه‌ها سرگرم کارند، غذای خود را در رستوران‌های ساده کنار خیابان و با پرداخت مبلغ ناچیزی صرف می‌کنند. درواقع، این کار امروز جزو فرهنگ مردم تایلند شده است که غذای خود را در بیرون منزل صرف کنند، در بانکوک گذاشتن چند میز و صندلی در پیاده‌رو و عرضه غذا در کنار خیابان اتفاقی عادی و برای مردم آزاد است؛ بسیاری از مردم از این راه معاش خود را تأمین می‌کنند، بدون آن که با مخالفت شهرداری، ستاد رفع سد معبر یا سازمان‌های دیگر روبه‌رو شوند.

تایلند که زمانی نه چندان دور، فقط فیل و عاج و عود و لاک و پوست آهو و کافور و فلفل به جهان صادر می‌کرد، امروز بزرگ‌ترین صادرکننده برنج، میگو، کنسرو آناناس و دومین تولیدکننده تنگستن و سومین تولیدکننده قلع در جهان است؛ همچنین از صادرکنندگان بزرگ منسوجات و پارچه، لوازم برقی و الکترونیکی، شکر، مرغ، شیلات، جواهرات و اتومبیل و لاستیک در جهان به‌شمار می‌رود که بازارهای عمده آن در آمریکا، ژاپن و اروپا است، حجم بزرگ صادرات، نشان‌دهنده میزان کار مردم این جامعه است.

سرزمین هزار معبد به‌علت برخورداری از زیرساخت‌های مناسب و ارزان‌بودن نسبی خدمات توریستی آن، یکی از مراکز مهم جذب گردشگر در این منطقه شمرده می‌شود؛ میانگین گردشگران ورودی به آن کشور، حدود ۱۲ میلیون نفر در سال از مناطق گوناگون جهان است که درآمد ارزی بسیاری را سالانه به این کشور سرازیر می‌کند. شهر بانکوک همچنین از مراکز مهم برگزاری کنفرانس‌ها و همایش‌های جهانی و منطقه‌ای و نمایشگاه‌های اقتصادی بین‌المللی و داخلی است و کرانه‌های زیبا و مناظر طبیعی و سرسبز این کشور نیز از جاذبه‌های مهم جهانگردی آن است[۳].

تایلند در یک نگاه

جغرافیای طبیعی تایلند

موقعیت جغرافیایی تایلند

آب و هوای تایلند

منابع طبیعی تایلند

ارتفاعات تایلند

رودهای تایلند

پوشش گیاهی تایلند

پوشش جانوری تایلند

جزایر و مجمع الجزایر تایلند

جغرافیای انسانی تایلند

ساختار هرم جمعیتی تایلند

ویژگی های جمعیتی تایلند

رشد جمعیت در تایلند

پراکندگی جمعیت در تایلند

شهرنشینی و روستانشینی در تایلند

تاریخ تایلند

تاریخ دوره باستان تایلند

ظهور تایی‌ها در تایلند

دوران سوخوتای در تایلند

دولت آیوتایا در تایلند

شاه تاکسین و نوزایی ملی در تایلند

دوران راتاناکوسین و سلطنت خاندان چاکری

شاه چولالون کورن

رامای ششم (شاه واجیراووت)

رامای هفتم و هشتم

تایلند در جنگ جهانی دوم

رامای نهم

هجدهمین کودتای نظامی تایلند

جامعه و نظام اجتماعی تایلند

گروه‌ها و روابط اجتماعی تایلند

هنجارها و ارزش های اجتماعی تایلند

نهاد خانواده تایلند

زنان در تایلند

شاهزاده ماهاچاکری

نهادها و گروه های مرجع زنان تایلند

آسیب شناسی اجتماعی در تایلند

وضعیت اقتصادی و معیشتی در تایلند

ورزش در تایلند

بهداشت و سلامت تایلند

مهاجرت و پناهندگی در تایلند

سیاست و حکومت تایلند

ساختار سیاسی تایلند

قانون اساسی تایلند

نهاد سلطنت در تایلند

قوه مجریه تایلند

نظام و نهاد قانون گذاری تایلند

مجلس سنا در تایلند

مجلس نمایندگان تایلند

نظام قضایی تایلند

نظام حزبی تایلند

مهم‌ترین احزاب سیاسی تایلند

حزب دموکرات تایلند

حزب چارت تای(حزب ملت تایلند)

حزب تای راک تای تایلند

تقسیمات اداری و سیاسی تایلند

روابط خارجی تایلند

عضویت تایلند در سازمان های بین المللی و منطقه ای

نمادهای ملی تایلند

نیروهای مسلح تایلند

نظام فرهنگی تایلند

فرهنگ تایلندی

نهادها و سازمان‌های فرهنگی تایلند

سیاستگذاری فرهنگی تایلند

تاثيرپذیری تایلند از فرهنگ خارجی

فعاليت های فرهنگی خارجيان در تایلند

صنعت گردشگری تایلند

مراکز مهم گردشگری تایلند

بانکوک

آیوتایا

سوخوتای

چیانگ مای و چیانگ رای

کانچانا بوری

لوپ بوری

ناکون پاتوم

آثار فرهنگی، تاريخی و طبيعی ثبت شده تایلند در ميراث جهانی

ادیان در تایلند

جایگاه دین در جامعه تایلند

آیین بودا در تایلند

فرقه تامایوت در تایلند

شورای عالی سانگا

فرقه داماکایا در تایلند

فرقه سانتی آسوک در تایلند

پرابودپراک

سنت‌های بودایی در تایلند

مسيحيت در تایلند

اسلام و مسلمانان تایلند

تشیع در تایلند

شیخ احمد قمی در تایلند

گروه‌های گوناگون شیعیان تایلند

شیعیان بومی تایلند

دارالعلم الخویی در تایلند

مرکز اسلامی دار اهل بیت تایلند

شیعیان امامیه(پتان‌ها) تایلند

شیعیان جدید تایلند

شیعیان خوجه یا بهراها در تایلند

آموزش دین اسلام در تایلند

کام ماکان در تایلند

نهادها و مراکز دینی مسلمانان تایلند

مساجد تایلند

کاماکان اسلامی پراچام کانک وات

نهاد شیخ‌الاسلامی تایلند

مدارس علوم دینی تایلند

یهودی ها در تایلند

سیک ها در تایلند

سایر ادیان در تایلند

فرهنگ عمومی تایلند

فرهنگ عمومی تایلند

آداب و رسوم تایلند

غذای تایلندی

آداب و رسوم عبادی در تایلند

لباس ملی و سنتی مردم تایلند

رفتارهای اجتماعی در تایلند

سنت های ازدواج مسلمانان تایلند

سنت های ازدواج شیعیان تایلند

سنت های ازدواج بودائیان تایلند

سوگواری بودائیان تایلند

اساطیر، افسانه‌ها و قصه‌های عامیانه در تایلند

حماسه راماکیشن در تایلند

داستان ماها جاناکا در تایلند

افسانه فیل سه سر در تایلند

جشن‌ها و سرودها در تایلند

جشن مولودالنبی در تایلند

جشن سونکران تایلند

جشن لوی کراتونگ تایلند

تقویم سالیانه تایلند

مناسبت‌های ملی و مذهبی تایلند

ویساکا پوجا در تایلند

ماگا پوجا در تایلند

آسالاپوجا در تایلند

کائو پانسا در تایلند

تفریحات در تایلند

موزه‌های تایلند

مهم‌ترین معابد تایلند

معبد بودای زمردین تایلند

معبد وات پو در تایلند

معبد آرون تایلند

معبد بنچاما بوپیت (معبد مرمر) تایلند

معبد سوتاپ تایلند

گراند پالاس (کاخ بزرگ) تایلند

فرهنگ كتابت، كتابداری و كتابخانه در تایلند     

كتابخانه های عمومی در تایلند

کتابخانه ملی تایلند

زبان و ادبیات تایلند

زبان و خط رسمی تایلند

تاریخ ادبیات و سبک‌های ادبی تایلند

ادبیات سنتی تایلند

حماسه فرا آفای مانی

شاهکارهای ادبی تایلند

مشاهیر ادبی تایلند

ادبیات معاصر تایلند

جوایز ادبی تایلند

ادبیات کودکان و نوجوانان در تایلند

هنر تایلند

تاریخ هنر تایلند

موسیقی در تایلند

تئاتر و هنرهای نمایشی تایلند

سینمای تایلند

تاریخچه ورود و تحول صنعت سینما در تایلند

وضعیت تولیدات سینمایی تایلند

کارگردانان معروف سینمای تایلند

مرکز فرهنگی تایلند

صنایع دستی در تایلند

سفالگری در تایلند

ابریشم‌بافی در تایلند

قلم‌زنی در تایلند

نقره‌جات در تایلند

سرامیک در تایلند

هنرهای تجسمی در تایلند

نقاشی تایلند

مجسمه‌سازی در تایلند

معماری در تایلند

نظام آموزش، تحقیقات و فناوری تایلند

پیشینه آموزش تایلند

ساختار و سیاست های آموزشی تایلند

آموزش های ابتدایی تایلند

آموزش متوسطه تایلند  

مقاطع تحصیلی در مدارس تایلند

آموزش های فنی و حرفه ای در تایلند 

مدارس بین المللی تایلند

آموزش عالی تایلند

مقاطع تحصیلی در مراکز آموزش عالی تایلند

دانشگاه های تایلند

دانشگاه‌های انگلیسی زبان تایلند

دانشجویان خارجی در تایلند

بودجه آموزشی تایلند

تحقیقات در نظام آموزشی تایلند

مراکز پژوهشی غیردانشگاهی تایلند

رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی تایلند

نظام رسانه‌ای تایلند

جایگاه رسانه در تایلند

مطبوعات در تایلند

روزنامه‌های مهم و پرتیراژ به زبان تایلندی

نشریات ادواری انگلیسی زبان تایلند

هفته‌نامه‌های تایلندی

رادیو در تایلند

تلویزیون در تایلند

شبکه های ماهواره ای تایلند                 

اینترنت در تایلند

خبرگزاری ها و سازمان‌های رسانه ای در تایلند

صنعت چاپ و نشر کتاب در تایلند

روابط تایلند با ج.ا.ایران

نهادهای فعال تایلند در فعالیت‌های فرهنگی بین‌المللی

ارگان فرهنگی مجری در سیاست خارجی تایلند

پیشینه شناخت تایلند در ایران

پیشینه روابط سیاسی و اقتصادی تایلند و ایران

روابط سیاسی و اقتصادی تایلند و ایران

موافقت‌نامه‌ها و همکاری‌های مشترک تایلند و ایران

رویکرد دولت تایلند نسبت به جمهوری اسلامی ایران

تاریخ و میراث مشترک فرهنگی تایلند و ایران

روابط فرهنگی تایلند و ایران

روابط علمی و دانشگاهی ایران و تایلند

موافقت نامه‌های فرهنگی تایلند و ایران

ایرانیان مقیم تایلند

ایران‌شناسی و ایران‌شناسان در تایلند

ایران‌شناسی در تایلند

مباحث مهم ایران‌شناسی در تایلند

تاریخچه و نقش خاندان بوناگ در تایلند

داستان‌های حماسی ایران در تایلند

قصه دوازده زاویه در تایلند

کتاب سفینه سلیمانی

جامعه ایرانیان مقیم آیوتایا

نفوذ فارسی در زبان تایی

ایران‌شناسان تایلندی

مراکز مطالعات ایران‌شناسی در تایلند

زبان و ادبیات فارسی در تایلند

نیز نگاه کنید به

چین؛ روسیه؛ کانادا؛ کوبا؛ تونس؛ افغانستان؛ مصر؛ لبنان؛ ژاپن؛ سنگال؛ آرژانتین؛ زیمبابوه؛ فرانسه؛ اسپانیا؛ مالی؛ ساحل عاج؛ سودان؛ اردن؛ قطر؛ سیرالئون؛ اتیوپی؛ سوریه؛ اوکراین؛ قزاقستان؛ گرجستان؛ تاجیکستان؛ بنگلادش؛ سریلانکا

کتابشناسی

  1. محمدربیع، ۱۳۵۶ :۱۵۵-۱۵۴).
  2. محمدربیع، ۷۵:۱۳۵۶)
  3. الهی، امیر سعید(1391). جامعه و فرهنگ تایلند. تهران: موسسه فرهنگی هنری و انتشارات بین‌المللی الهدی.