فرانسه
کشور فرانسه، که در محافل رسمی با عنوان جمهوری فرانسه شناخته می شود، کشوری است که بر خلاف انتظار همگان، تنها بخشی از آن در اروپا واقع شده است. در واقع بخشی از سرزمین های آن در خارج از خاک اصلی در آفریقا، آسیا، آمریکای مرکزی و اقیانوس آرام قرار دارند و یادگاری از دوران استعمار این کشور در گذشته ای نه چندان دور می باشند.
فرانسویان به کشور فرانسه L’Hexagone یا شش ضلعی می گویند چرا که اگر به نقشه این کشور توجه کنیم شکلی شش ضلعی دارد. اسم كشور فرانسه از فرنسیا به معنی «سرزمین فرانكها» آمده است. این نام پیش از این به امپراتوری فرانكها كه از جنوب تا شرق آلمان ادامه داشت، اطلاق میشد. فرانسه در لغت به دو مفهوم است. معنای نخست آن درمورد كل جمهوری فرانسه بانضمام مستعمرات به كار میرود. مفهوم دوم آن به فرانسه موجود در اروپا اشاره دارد.
فرانسه یک بازیگر مهم در عرصه جهانی و کشوری در قلب سیاست اروپا است. فرانسه در هر دو جنگ جهانی به لحاظ تلفات انسانی و خسارات اقتصادی بهای گزافی پرداخت کرد. به اوج رسیدن جنگ و کشمکش های متمادی دردوره استقلال الجزایر و اکثر مستعمرات فرانسه در آفریقا از پیامدهای دوره بعد از جنگ بود. همچنین روند استعمارزدایی در آسیای جنوب شرقی، نفوذ سنتی فرانسه را کاهش داد. گذشته استعماری فرانسه باعث شد که امروزه ساکنان این کشور از تنوع نژادی و فرهنگی فراوان برخوردار باشند.
فرانسه یکی از بانیان ایده اتحاد اروپا بود و در سال های پس از جنگ دوم که اروپا در جستجوی بازسازی بود، نقش مهمی در شکل دادن به تشکیلات اتحادیه اروپا داشت. در دهه نود میلادی نیز همکاری فرانسه - آلمان در یکپارچگی اقتصادی اروپا نقش مرکزی ایفا نمود. نفوذ سیاسی فرانسه نیز مهم است: عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد، عضو موسس اتحادیه اروپا ، عضو 8 کشور گروه صنعتی.
سیاست خارجی فرانسه در درجه اول بر اساس حفظ استقلال ملی خود دیکته می شود. این سیاست خارجی مبتنی بر حیات ایده های دوگل به مدت بیش از پنج دهه است. ایده دوگل بر این امر استوار بود که فرانسه به هیچ عنوان نباید برای نجات خود به یک قدرت خارجی متکی باشد. فرانسه به دلیل موقعیت ژئوپلتیک خود چهارراه اروپا به حساب می آید و به همین علت بارها مورد تهاجم همسایگان خود قرار گرفته است. این تجربه تاریخی مفهوم استقلال در فرانسه را به نماد هویت ملی بدل نموده است. از سوی دیگر این امکان را برای فرانسه فراهم کرده که در ابعاد منطقه ای و فرامنطقه ای به جبران گذشته پرداخته و در عرصه سیاست خارجی بلندپروازی کند. سایه دوگل بر سیاست خارجی فرانسه چنان سنگین بوده و هست که حتی فرانسوا میتران که سوسیالیست بود، در سیاست خارجی از دوگل متأثر بود.
نقش فرهنگ فرانسه در روابط بین الملل نیز قابل ملاحظه است.تمام کشورها به حضور و نفوذ فرهنگی خود در جهان علاقه دارند، اما همه دولت ها دیپلماسی فرهنگی ندارند. رابطه قدرت و فرهنگ با تولد دولت مدرن ، صورت سازمان یافته پیدا کرد. زبان برای نظام های پادشاهی گذشته به منزله حاکمیت و مشخص کننده حدود آن بود. اما امروزه، زبان آنچنان اهمیت یافته که هر گونه تغییری در آن در حیطه صلاحیت دولت است. فرانسوای اول پادشاه فرانسه در سال 1539 طی حکمی استفاده از زبان فرانسه را در ادارات این کشور اجباری ساخت. به تدریج دولت ها به تهیه ابزاری پرداختند که حضور زبان و فرهنگ آنان را در خارج ممکن می ساخت. قرن هیجدهم، عصر روشنگری و قرن برتری فرانسه در اروپا بود. زبان فرانسه در تمام اروپا و حتی در پروس وجهه داشت، تا حدی که آکادمی علوم و ادبیات برلین در سال 1783، مسابقه ای ادبی با عنوان «جهانی بودن زبان فرانسه» برگزار نمود. پس از جنگ جهانی، حكومت فرانسه كه در زمینه های سیاسی و اقتصادی بسیاری از قلمروهای خود را از دست داده بود، توجه خود را به فعالیت در زمینه گسترش فرهنگی معطوف داشته است. زیرا در روزگار ما چهره ی كلی یك كشور بستگی عمده ای به ارتباطات فرهنگی آن دارد. با تشكیل نخستین وزارت فرهنگ فرانسه در سال 1959، سیاستگذاری فرهنگی جایگاهی ویژه یافت. در اجرای این سیاست، دولت فرانسه در وزارت خارجه خود یك " اداره كل روابط فرهنگی ، علمی و فنی " ایجاد كرد كه به قول بعضی ها،بزرگترین شبكه فرهنگی چند ملیتی جهان است. تعدادی نهاد تخصصی ایجاد شدند: آژانس آموزش زبان فرانسه در خارج، رادیو بین المللی فرانسه، بانک تصویر کانال بین المللی فرانسه، آلیانس فرانسه، مراکز فرهنگی، انجمن اقدام هنری فرانسه .
نکته ای که در اینجا حائز اهمیت می باشد، این است که تبادلات فرهنگی بین المللی از تعادل برخوردار نبوده و یک سویه هستند. فرانسه که خود از مراکز فرهنگی جهان در گذشته بود، امروزه در این مبادلات فرهنگی تبدیل به یکی از وارد کنندگان بزرگ محصولات فرهنگی آمریکا شده است. به همین سبب استثنای فرهنگی یک بحث ریشه دار در میان فرانسوی ها است و به نوعی نماد مقاومت آن ها در برابر فرهنگ آمریکایی به شمار می آید. این مفهوم متمرکز بر این نکته است که سیاست های فرهنگی فرانسه باید به گونه ای طراحی شود که همیشه حافظ تمایزات فرهنگی فرانسوی ها با سایر نقاط جهان باشد. اما در یک نگاه کلی تر، منظور فرانسوی ها از کاربرد عبارت استثنای فرهنگی که از اواسط دهه هشتاد در فرانسه رایج شد این است که قوانین بازار نباید بر فضای کالاهای فرهنگی نظیر نشریات، فیلم، کتاب و موسیقی حاکم شود .
فرهنگ فرانسه کمک زیادی به نفوذ فرانسه در جهان كرده است. بسیاری از هنرمندان، نقاشان، نویسندگان، روشنفکران فرانسه در گذشته و حال حاضر درجهان مشهور هستند. سینمای فرانسه جایگاه مهمی در صحنه ی بین الملل دارد. این سینما به خاطر صداقت، بررسی احساسات و روابط انسانی اش قدردانی می شود. فرانسه نخستین مقصد توریستی، با بیش از 60 میلیون بازدید کننده در هر سال در جهان باقی مانده است. توریست میراث فرهنگی را تحسین می نماید برای این که نشان دهنده یک گذشته پرافتخار است. آنها همچنین از هنر زندگی در فرانسه، تنوع مناطق، زیبایی منظره، خوش خوراکی تقدیرمی کنند. مقًر بخش آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد (یونسكو) در فرانسه است و این كشور یكی از مهم ترین كشورهای تاثیر گذار در صحنه های گوناگون و به ویژه فكری، فرهنگی و هنری بوده است.کتاب جامعه و فرهنگ فرانسه، پژوهشی است که کلیۀ بخشهای سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی آن کشور را بهصورت جامع مورد بررسی و در 12 فصل ارائه شده است[۱]. فهرست این موضوعات عبارت است از:
جغرافیای طبیعی فرانسه
ارتفاعات و ناهمواری های فرانسه
جاذبه ها و دیدنی های طبیعی فرانسه
جغرافیای انسانی فرانسه
شهرنشینی و روستانشینی در فرانسه
تاریخ فرانسه
جامعه و نظام اجتماعی فرانسه
حضانت اطفال در حقوق مدنی فرانسه
خشونت ها و آسیب های خانواده در فرانسه
سیاست ها و راهبردهای فرانسه در حمایت از خانواده و زنان
تبعیض علیه زنان در رسانه های فرانسه
مشارکت زنان فرانسه در فعالیت های سیاسی
مشارکت زنان فرانسه در فعالیت های اجتماعی
وضعیت اقتصادی و معیشتی در فرانسه
ورزش های مورد توجه عموم مردم فرانسه
سیاست و حکومت فرانسه
نظام و نهاد قانون گذاری فرانسه
دپارتمان ها یا شهرستان ها در فرانسه
نظام فرهنگی فرانسه
نهادها و سازمان های فرهنگی فرانسه
گردهمایی دوسالانه کشورهای فرانسوی زبان
سیاست ها، راهبردها و رویکردهای فرهنگی فرانسه
دسترسی عامه مردم فرانسه به فعالیت های فرهنگی
سیاست فرهنگی فرانسه در ارتباطات و فناوری های نوین
روابط بین المللی فرهنگی فرانسه
راهبردهای ترغیب مردم فرانسه به فعالیت های فرهنگی
مبارزه با محرومیت فرهنگی مردم فرانسه
چهارچوب های حقوقی هنرمندان فرانسوی
حق مالکیت معنوی(کپی رایت) در فرانسه
جایگاه، اهداف و اولویت های دیپلماسی فرهنگی فرانسه
نمادها و سمبل های فرهنگی فرانسه
ادیان در فرانسه
جایگاه دین در جامعه و سیاست فرانسه
رویکرد دولت فرانسه به ساختار سازمانی مسلمانان
ساختار آموزش دین اسلام در فرانسه
نهادها و مراکز دینی مسلمانان فرانسه
مدرسه عالی زبان های شرقی فرانسه
موسسه ملی زبان ها و تمدن های شرقی(اینالکو)
موسسه های فرانسوی آموزشی اسلامی غیر دولتی
از توافق نامه ناپلئونی تا جمهوری سوم
منشور 1814 و بازگشت سلطنت در فرانسه
منشور 1830 فرانسه و جنبش های ضد روحانیت سالاری
چالش های فراروی لائیسیته در فرانسه
فرهنگ عمومی فرانسه
مراسم نامگذاری كودكان تازه متولد شده در فرانسه
فدراسیون كارناوال و جشن های فرانسه
طرح های اجرایی فرانسه برای افزایش توریست
موزه های وابسته فرانسه به وزارتخانه ها
مجموعه های مختلف موزه لوور پاریس
زبان و ادبیات فرانسه
تاریخ ادبیات و سبکهای ادبی فرانسه
مادموازل اوسیل و رودوپن(ژرژ ساند)
سبک ناتورالیسم در ادبیات قرن نوزدهم فرانسه
شعر فرانسه در دوران جنگ جهانی دوم
رمان فرانسه پس از جنگ جهانی دوم
هنر فرانسه
مراكز دراماتیک و نمایش زنده در فرانسه
سیاست نمایش فیلم های خارجی در سینمای فرانسه
محصولات مشترک سینمایی در فرانسه
جشنواره های بین المللی سینما در فرانسه
مراکز مطالعه و تحقیق عکاسی در فرانسه
نظام آموزش، تحقیقات و فناوری فرانسه
ساختار و سیاست های آموزشی فرانسه
آموزش كولژ يا دوره راهنمایی فرانسه
مراكز اطلاع رسانی و مشاوره تحصیلی فرانسه
طرح های کلان در زمینه نظام آموزش فرانسه
طرح اصلاحات كلود تلو در فرانسه
انواع موسسات آموزش عالی در فرانسه
دوره های آموزش عالی كوتاه مدت در فرانسه
دوره های آموزش عالی بلندمدت در فرانسه
موسسه های مطالعات سیاسی فرانسه
مقاطع تحصیلی در مراکز آموزش عالی فرانسه
دوره های عالی کاردانی در فرانسه
مدارس عالی بازرگانی و مدیریت فرانسه
چگونگی ثبت نام در آموزش عالی فرانسه
اکول نرمال سوپریور(دانشسرای عالی پاریس)
دانشسرای عالی ملی هنرهای زیبای پاریس
کتابخانه های دانشگاهی و تحقیقاتی فرانسه
سیاست ها و اسناد راهبردی آموزش عالی فرانسه
رسانهها و وسائل ارتباط جمعی فرانسه
پیشینه رسانه های ارتباطی فرانسه
رویکرد دولت فرانسه به رسانه های گروهی
رادیوهای اقلیت های مذهبی فرانسه
مجلات و نشریات تاثیرگذار فرانسه
سندیكاهای روزنامه نگاری فرانسه
روزنامه های منطقه ای و استانی فرانسه
خبرگزاری ها و سازمانهای رسانه ای در فرانسه
زنجیره چاپ و نشر کتاب در فرانسه
موسسه فرانسوی حفظ منافع نویسندگان(سوفیا)
دفتر مالكیت ادبی هنری در وزارت فرهنگ فرانسه
حق مالکیت معنوی(کپی رایت) در فرانسه
کتابخانه عمومی ژرژپمپیدو پاریس
خرید و فروش کتاب های دست دوم در فرانسه
روابط فرانسه با ج.ا. ایران
جایگاه فرهنگ در سیاست خارجی فرانسه
پیشینه روابط سیاسی و اقتصادی فرانسه و ایران
روابط فرانسه و ایران در عهد صفویه
روابط فرانسه و ایران در عهد افشاریه و زندیه
روابط فرانسه و ایران در عهد قاجاریه
روابط فرانسه و ایران در دوران پهلوی
روابط فرانسه و ایران در دوران جنگ هشت ساله
تاریخ و میراث مشترک فرهنگی فرانسه و ایران
روابط علمی و دانشگاهی ایران و فرانسه
موافقت نامههای فرهنگی فرانسه و ایران
ورود واژه های شرقی به زبان فرانسه
ایرانیان در پاریس در دوره مشروطه
فعالیت های فرهنگی، اجتماعی ایرانیان مقیم فرانسه
انجمن پزشکان، دندانپزشکان و داروسازان ایرانی مقیم فرانسه
انجمن پژوهشی شعر و ادب پارسی در پاریس
انجمن شعر فارسی در سوربن فرانسه
اتحادیه تاکسی داران ایرانی مقیم فرانسه
نشریه مطالعات ایرانی در فرانسه
تحقیقات و انتشارات ایرانشناسی به زبان فرانسه
مرکز پژوهشی جهان ایرانی و هندی
موسسه مطالعات فارسی در دانشگاه استراسبورگ
انجمن ایرانشناسی فرانسه در ایران
نمایندگی فرهنگی ج. ا. ایران در فرانسه
نیز نگاه کنید به
چین؛ ژاپن؛ روسیه؛ مصر؛ کوبا؛ تونس؛ کانادا؛ افغانستان؛ سنگال؛ لبنان؛ آرژانتین؛ تایلند؛ اسپانیا؛ مالی؛ ساحل عاج؛ سودان؛ اردن؛ زیمبابوه؛ قطر؛ سیرالئون؛ اتیوپی؛ سوریه؛ اوکراین؛ بنگلادش؛ سریلانکا؛ امارات متحده عربی؛ قزاقستان؛ تاجیکستان؛ گرجستان
کتابشناسی
- ↑ نعيمی گورابی، محمد حسين(1392). جامعه و فرهنگ فرانسه. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی( در دست انتشار)