افغانستان: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه ملل
 
(۲۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
[[پرونده:افغانستان.jpg|بندانگشتی|افغانستان]]
[[پرونده:افغانستان 1.png|بندانگشتی|افغانستان ، بازیابی از : https://depositphotos.com/mx/photo/ghazni-afghanistan-map-460669524.html]]
افغانستان در نیمکره ش[[مالی]] (۳۳ درجه عرض شمالی)، نیمکره شرقی (۶۵ درجه طول شرقی) و در محدوده آسیای مرکزی قرار دارد.مساحت آن حدود ۶۴۹/۰۰۰ کیلومترمربع (در منابع بین ۶۲۰ تا ۶۵۳ هزار کیلومترمربع ذکر شده) و در مقام چهل یا چهل‌ویکمین کشور جهان است.  
[[افعانستان|افغانستان]] در نیمکره شمالی (۳۳ درجه عرض شمالی)، نیمکره شرقی (۶۵ درجه طول شرقی) و در محدوده آسیای مرکزی قرار دارد.مساحت آن حدود ۶۴۹/۰۰۰ کیلومترمربع (در منابع بین ۶۲۰ تا ۶۵۳ هزار کیلومترمربع ذکر شده) و در مقام چهل یا چهل‌ویکمین کشور جهان است.  


طولانی‌ترین فاصله آن از شمال به جنوب قریب به ۱۰۱۵ کیلومتر و از شرق به غرب ۱۲۴۰ کیلومتر و نزدیک‌ترین فاصله آن تا دریاهای آزاد قریب به ۶۰۰ کیلومتر از سمت مرزهای جنوبی و از طریق خاک پاکستان است<ref>علی آبادی، علیرضا(1395). جامعه و فرهنگ افغانستان. تهران: [https://alhoda.ir/ موسسه فرهنگی هنری و انتشارات بین‌المللی الهدی]، ص. 15.</ref>. فهرست موضوعات مرتبط با کشور افغانستان با 312 مدخل به شرح زیر است:
طولانی‌ترین فاصله آن از شمال به جنوب قریب به ۱۰۱۵ کیلومتر و از شرق به غرب ۱۲۴۰ کیلومتر و نزدیک‌ترین فاصله آن تا دریاهای آزاد قریب به ۶۰۰ کیلومتر از سمت مرزهای جنوبی و از طریق خاک پاکستان است<ref>علی آبادی، علیرضا(1395). جامعه و فرهنگ [[افغانستان]]. تهران: [https://alhoda.ir/ موسسه فرهنگی هنری و انتشارات بین‌المللی الهدی]، ص. 15.</ref>. فهرست موضوعات مرتبط با کشور [[افغانستان]] با 312 مدخل به شرح زیر است:


[[افغانستان]]
[[افغانستان]]
خط ۸: خط ۸:
[[افغانستان در یک نگاه]]
[[افغانستان در یک نگاه]]


=== فصل اول – [[جغرافیای طبیعی و انسانی افغانستان]] ===
=== [[جغرافیای طبیعی افغانستان]] ===
[[آب و هوای افغانستان]]


==== [[جغرافیای طبیعی افغانستان]] ====
[[ارتفاعات افغانستان]]
آب و هوای افغانستان


ارتفاعات افغانستان
[[کوه‌های هندوکش افغانستان]]


کوه‌های هندوکش افغانستان
[[کوه های بابای افغانستان]]


کوه های بابای افغانستان
[[کوه های سلیمان افغانستان]]


کوه های سلیمان افغانستان
[[سفیدکوه یا اسپین غر]]


سفیدکوه یا اسپین غر
[[کوه‌های خواجه عمران]]


کوه‌های خواجه عمران
[[کوه‌های پامیر]]


کوه‌های پامیر
[[کوه تیربند ترکستان]]


کوه تیربند ترکستان
[[فیروزکوه]]


فیروزکوه
[[دره های افغانستان]]


دره های افغانستان
[[دریاچه های افغانستان]]


دریاچه های افغانستان
[[رودهای افغانستان]]


رودهای افغانستان
[[آمودریا]]


آمودریا
[[رود کابل]]


رود کابل
[[رود هیرمند]]


رود هیرمند
[[هریرود]]


هریرود
[[پوشش گیاهی افغانستان]]


پوشش گیاهی افغانستان
[[گذرگاه ها و معابر افغانستان]]


گذرگاه ها و معابر افغانستان
[[گذرگاه خیبر]]


گذرگاه خیبر
[[گذرگاه واخان]]


گذرگاه واخان
[[سدسازی افغانستان]]


سدسازی افغانستان  
=== [[جغرافیای انسانی افغانستان]] ===
[[ساختار هرم جمعیتی افغانستان]]


==== [[جغرافیای انسانی افغانستان]] ====
[[ویژگی های جمعیتی افغانستان]]
جمعیت افغانستان


نژاد افغانستان
[[رشد جمعیت در افغانستان]]


هرم سنی و جنسی جمعیت افغانستان
[[پراکندگی جمعیت در افغانستان]]


تراكم و پراكندگی جمعيت افغانستان
[[شهر نشینی و روستا نشینی درافغانستان|شهرنشینی و روستانشینی در افغانستان]]


نرخ مرگ و میر در افغانستان
=== '''[[اقوام و قومیت ها در افغانستان]]'''  ===
[[نژاد افغانستان]]


اقلیت های قومی افغانستان
[[اقلیت های قومی افغانستان]]


پشتون در افغانستان
[[پشتون در افغانستان]]


گروه‌های قومی پشتون افغانستان
[[گروه‌های قومی پشتون افغانستان]]


قوم درانی افغانستان
[[قوم درانی افغانستان]]


قوم غلزایی افغانستان
[[قوم غلزایی افغانستان]]


قوم بردرانی افغانستان
[[قوم بردرانی افغانستان]]


گروه های قومی تاجیک افغانستان
[[گروه های قومی تاجیک افغانستان]]


گروه های قومی هزاره‌ افغانستان
[[گروه های قومی هزاره‌ افغانستان]]


بودیسم در افغانستان
[[بودیسم در افغانستان]]


گروه های قومی ترک‌تبارهای افغانستان
[[گروه های قومی ترک‌تبارهای افغانستان]]


قوم ترکمن افغانستان
[[قوم ترکمن افغانستان]]


قوم اُزبک افغانستان
[[قوم اُزبک افغانستان]]


قوم قرقیز افغانستان
[[قوم قرقیز افغانستان]]


قوم مغول افغانستان
[[قوم مغول افغانستان]]


قوم اویغور افغانستان
[[قوم اویغور افغانستان]]


قوم قزلباش افغانستان
[[قوم قزلباش افغانستان]]


گروه های قومی پارسیوان افغانستان
[[گروه های قومی پارسیوان افغانستان]]


قوم سادات افغانستان
[[قوم سادات افغانستان]]


قوم کوچ‌روهای افغانستان
[[قوم کوچ‌روهای افغانستان]]


جغرافیای سیاسی افغانستان  
[[جغرافیای سیاسی افغانستان]]


مرزهای افغانستان
[[مرزهای افغانستان]]


جغرافیای اقتصادی افغانستان  
[[جغرافیای اقتصادی افغانستان]]


کشاورزی افغانستان
[[کشاورزی افغانستان]]


دامداری افغانستان
[[دامداری افغانستان]]


ماهیگیری در افغانستان
[[ماهیگیری در افغانستان]]


اقتصاد تریاک و خشخاش افغانستان
[[اقتصاد تریاک و خشخاش افغانستان]]


صنعت افغانستان
[[صنعت افغانستان]]


صنایع دستی افغانستان
[[صنایع دستی افغانستان]]


معادن افغانستان
[[معادن افغانستان]]


گاز طبیعی افغانستان
[[گاز طبیعی افغانستان]]


سنگ آهن افغانستان
[[سنگ آهن افغانستان]]


مس افغانستان
[[مس افغانستان]]


ذغال سنگ افغانستان
[[ذغال سنگ افغانستان]]


معادن طلای افغانستان
[[معادن طلای افغانستان]]


معادن سرب افغانستان
[[معادن سرب افغانستان]]


معادن لیتیوم افغانستان
[[معادن لیتیوم افغانستان]]


منابع انرژی افغانستان
[[منابع انرژی افغانستان]]


میزان نقدینگی و درآمدهای دولت افغانستان
[[میزان نقدینگی و درآمدهای دولت افغانستان]]


تولید ناخالص ملی افغانستان
[[تولید ناخالص ملی افغانستان]]


تجارت در افغانستان
[[تجارت در افغانستان]]


حمل‌ونقل در افغانستان
[[حمل‌ونقل در افغانستان]]


راه آهن افغانستان
[[راه آهن افغانستان]]


راه ها در افغانستان
[[راه ها در افغانستان]]


بنادر افغانستان
[[بنادر افغانستان]]


هواپیما در افغانستان
[[هواپیما در افغانستان]]


برنامه‌های توسعه‌ اقتصادی در افغانستان
[[برنامه‌های توسعه‌ اقتصادی در افغانستان]]


اقتصاد جنگی افغانستان
[[اقتصاد جنگی افغانستان]]


=== فصل دوم - [[تاریخ افغانستان]] ===
=== [[تاریخ افغانستان]] ===
تاریخ دوره باستان افغانستان
[[تاریخ دوره باستان افغانستان]]


تاریخ دوران میانی افغانستان
[[تاریخ دوران میانی افغانستان]]


سلطان علاءالدین حسین غوری
[[سلطان علاءالدین حسین غوری]]


شورش میرویس افغانستان
[[شورش میرویس افغانستان]]


=== فصل سوم – [[جامعه و نظام اجتماعی افغانستان]] ===
=== [[جامعه و نظام اجتماعی افغانستان]] ===
جامعه افغانستان  
[[جامعه افغانستان]]


بحران هویت در افغانستان
[[بحران هویت در افغانستان]]


نهاد خانواده افغانستان
[[نهاد خانواده افغانستان]]


ازدواج در افغانستان
[[ازدواج در افغانستان]]


زنان در افغانستان
[[زنان در افغانستان]]


بدرفتاری با زنان افغانستان
[[بدرفتاری با زنان افغانستان]]


جریان‌های فمینیستی در افغانستان
[[جریان‌های فمینیستی در افغانستان]]


فرهنگ حجاب در افغانستان
[[فرهنگ حجاب در افغانستان]]


آسیب شناسی اجتماعی در افغانستان
[[آسیب شناسی اجتماعی در افغانستان]]


وضعیت اقتصادی و معیشتی در افغانستان
[[وضعیت اقتصادی و معیشتی در افغانستان]]


مراسم عزاداری ایام محرم در افغانستان
[[مراسم عزاداری ایام محرم در افغانستان]]


ورزش در افغانستان
[[ورزش در افغانستان]]


اوقات فراغت در افغانستان
[[اوقات فراغت در افغانستان]]


بهداشت و سلامت افغانستان    
[[بهداشت و سلامت افغانستان]]    


=== فصل چهارم – [[سیاست و حکومت افغانستان]] ===
=== [[سیاست و حکومت افغانستان]] ===
ساختار سیاسی افغانستان  
[[ساختار سیاسی افغانستان]]


لقب‌های حاکمان افغانستان
[[لقب‌های حاکمان افغانستان]]


دولت افغانستان
[[دولت افغانستان]]


قانون اساسی افغانستان
[[قانون اساسی افغانستان]]


قوه مجریه افغانستان
[[قوه مجریه افغانستان]]


ولایات افغانستان
[[ولایات افغانستان]]


کابل
[[کابل]]


شهرهای پایتخت افغانستان
[[شهرهای پایتخت افغانستان]]


هرات
[[هرات]]


بلخ
[[بلخ]]


مزار شریف
[[مزار شریف]]


قندهار
[[قندهار]]


شهر غزنی
[[شهر غزنی]]


شهر جلال آباد
[[شهر جلال آباد]]


شهر بامیان
[[شهر بامیان]]


شهر کاپیسا
[[شهر کاپیسا]]


شهرستان‌های مهم ولایات افغانستان
[[شهرستان‌های مهم ولایات افغانستان]]


نظام و نهاد قانون گذاری افغانستان
[[نظام و نهاد قانون گذاری افغانستان]]


پارلمان ولسی جرگه افغانستان
[[پارلمان ولسی جرگه افغانستان]]


پارلمان مشرانو جرگه افغانستان
[[پارلمان مشرانو جرگه افغانستان]]


لویه جرگه افغانستان
[[لویه جرگه افغانستان]]


آزمون‌های‌دموکراسی افغانستان
[[آزمون‌های‌دموکراسی افغانستان]]


نظام حزبی افغانستان
[[نظام حزبی افغانستان]]


حزب دمکراتیک خلق افغانستان
[[حزب دمکراتیک خلق افغانستان]]


ساما در افغانستان
[[ساما در افغانستان]]


سازا در افغانستان
[[سازا در افغانستان]]


جنبش شعله جاوید افغانستان
[[جنبش شعله جاوید افغانستان]]


حزب ستم ملی افغانستان
[[حزب ستم ملی افغانستان]]


تنظیم نسل نو هزاره افغانستان
[[تنظیم نسل نو هزاره افغانستان]]


حزب افغان ملت
[[حزب افغان ملت]]


حزب جبهه ملی افغانستان
[[حزب جبهه ملی افغانستان]]


حزب انقلاب ملی افغانستان
[[حزب انقلاب ملی افغانستان]]


احزاب جهادی افغانستان
[[احزاب جهادی افغانستان]]


جبهه جلال الدین حقانی افغانستان
[[جبهه جلال الدین حقانی افغانستان]]


جنبش ملی اسلامی شمال افغانستان
[[جنبش ملی اسلامی شمال افغانستان]]


احزاب شیعه افغانستان
[[احزاب شیعه افغانستان]]


سازمان نصر
[[سازمان نصر]]


حزب اسلامی رعد
[[حزب اسلامی رعد]]


پاسداران جهاد اسلامی
[[پاسداران جهاد اسلامی]]


سازمان فلاح اسلامی افغانستان
[[سازمان فلاح اسلامی افغانستان]]


شورای اتفاق اسلامی افغانستان
[[شورای اتفاق اسلامی افغانستان]]


حزب‌الله افغانستان
[[حزب‌الله افغانستان]]


حرکت اسلامی افغانستان
[[حرکت اسلامی افغانستان]]


اتحاد انقلاب اسلامی افغانستان
[[اتحاد انقلاب اسلامی افغانستان]]


شورای ائتلاف اسلامی افغانستان
[[شورای ائتلاف اسلامی افغانستان]]


حزب وحدت اسلامی افغانستان
[[حزب وحدت اسلامی افغانستان]]


احزاب سیاسی جدید افغانستان
[[احزاب سیاسی جدید افغانستان]]


احمدخان ابدالی افغانستان
[[احمدخان ابدالی افغانستان]]


حملات احمدشاه به هند
[[حملات احمدشاه به هند]]


سلطنت تیمور
[[سلطنت تیمور]]


حکومت محمود در افغانستان
[[حکومت محمود در افغانستان]]


شاه زمان در افغانستان
[[شاه زمان در افغانستان]]


شاه محمود در افغانستان
[[شاه محمود در افغانستان]]


برکناری شاه محمود در افغانستان
[[برکناری شاه محمود در افغانستان]]


پیشینه تقسیم افغانستان
[[پیشینه تقسیم افغانستان]]


دوست محمدخان
[[دوست محمدخان]]


حمله ایران به هرات
[[حمله ایران به هرات]]


حمله اول انگلیس به افغانستان
[[حمله اول انگلیس به افغانستان]]


سلطنت شاه‌شجاع
[[سلطنت شاه‌شجاع]]


قیام افغانستان علیه انگلیس
[[قیام افغانستان علیه انگلیس]]


حمله ایران به هرات
[[حمله ایران به هرات]]


فرزندان دوست محمدخان
[[فرزندان دوست محمدخان]]


شیر علی خان
[[شیر علی خان]]


محمد افضل خان
[[محمد افضل خان]]


محمد اعظم خان
[[محمد اعظم خان]]


حمله دوم انگلیس به افغانستان
[[حمله دوم انگلیس به افغانستان]]


محمد یعقوب خان
[[محمد یعقوب خان]]


دومین حمله نظامی انگلیس به افغانستان
[[دومین حمله نظامی انگلیس به افغانستان]]


شورش‌های زمان عبدالرحمان خان
[[شورش‌های زمان عبدالرحمان خان]]


حبیب الله خان
[[حبیب الله خان]]


امان الله خان
[[امان الله خان]]


جنگ استقلال افغانستان
[[جنگ استقلال افغانستان]]


 اصلاحات امان الله خان
 [[اصلاحات امان الله خان]]


سقوط امان الله خان
[[سقوط امان الله خان]]


حبیب‌الله کلکانی
[[حبیب‌الله کلکانی]]


محمد نادرشاه
[[محمد نادرشاه]]


دستگیری حبیب‌الله کلکانی
[[دستگیری حبیب‌الله کلکانی]]


ترور محمد نادرشاه
[[ترور محمد نادرشاه]]


محمد ظاهر شاه
[[محمد ظاهر شاه]]


دهه دموکراسی در افغانستان
[[دهه دموکراسی در افغانستان]]


کودتای محمد داوخان در افغانستان
[[کودتای محمد داوخان در افغانستان]]


تشکیل حکومت جمهوری در افغانستان
[[تشکیل حکومت جمهوری در افغانستان]]


کودتای هفت ثور
[[کودتای هفت ثور]]


نورمحمد تره‌کی
[[نورمحمد تره‌کی]]


حفیظ الله امین
[[حفیظ الله امین]]


حمله نظامی شوروری به افغانستان
[[حمله نظامی شوروری به افغانستان]]


قتل حفیظ الله امین
[[قتل حفیظ الله امین]]


ببرک کارمل
[[ببرک کارمل]]


محمد نجیب الله
[[محمد نجیب الله]]


سقوط محمد نجیب الله
[[سقوط محمد نجیب الله]]


دولت اسلامی افغانستان
[[دولت اسلامی افغانستان]]


ائتلاف شمال افغانستان
[[ائتلاف شمال افغانستان]]


بروز جنگ داخلی در افغانستان
[[بروز جنگ داخلی در افغانستان]]


موافقت نامه اسلام‌آباد در افغانستان
[[موافقت نامه اسلام‌آباد در افغانستان]]


شورای عالی هماهنگی افغانستان
[[شورای عالی هماهنگی افغانستان]]


تصرف قندهار توسط طالبان
[[تصرف قندهار توسط طالبان]]


حمله طالبان به هرات ( خمله طالبان به هرات اصلاح شود)
[[حمله طالبان به هرات]]


حمله طالبان به کابل
[[حمله طالبان به کابل]]


شورای عالی دفاع افغانستان
[[شورای عالی دفاع افغانستان]]


جبهه متحد اسلامی افغانستان
[[جبهه متحد اسلامی افغانستان]]


حمله طالبان به مزار شریف
[[حمله طالبان به مزار شریف]]


سقوط مزار شریف
[[سقوط مزار شریف]]


سازمان القاعده و طالبان
[[سازمان القاعده و طالبان]]


تحریم طالبان
[[تحریم طالبان]]


طالبان و خشونت
[[طالبان و خشونت]]


ترور احمدشاه منصور
[[ترور احمدشاه منصور]]


حادثه 11 سپتامبر و برکناری طالبان
[[حادثه 11 سپتامبر و برکناری طالبان]]


حملات هوایی آمریکا به افغانستان
[[حملات هوایی آمریکا به افغانستان]]


دولت انتقالی اسلامی افغانستان
[[دولت انتقالی اسلامی افغانستان]]


تشکیل دولت پایدار افغانستان
[[تشکیل دولت پایدار افغانستان]]


تقسیمات اداری و سیاسی افغانستان
[[تقسیمات اداری و سیاسی افغانستان]]


نمادهای ملی افغانستان شامل(پرچم، نشان، سرود و روز ملی افغانستان)
[[نمادهای ملی افغانستان]]


=== فصل پنجم – [[نظام فرهنگی افغانستان]] ===
=== [[نظام فرهنگی افغانستان]] ===
نهادها و سازمان‌های فرهنگی افغانستان
[[نهادها و سازمان‌های فرهنگی افغانستان]]


جریان های فکری موثر افغانستان(جریان های فکری و اندیشه ورزی در افغانستان)
[[جریان های فکری موثر افغانستان]]


جنبش سید جمال‌الدین اسدآبادی در افغانستان
[[جنبش سید جمال‌الدین اسدآبادی در افغانستان]]


جنبش شهید بلخی در افغانستان
[[جنبش شهید بلخی در افغانستان]]


جنبش اسلامی افغانستان
[[جنبش اسلامی افغانستان]]


جنبش مقاومت افغانستان
[[جنبش مقاومت افغانستان]]


جنبش‌های اصلاحی در سطح ملی افغانستان
[[جنبش‌های اصلاحی در سطح ملی افغانستان]]


عبدالرحمان خان
[[عبدالرحمان خان]]


حبیب‌الله خان
[[حبیب‌الله خان]]


امان‌الله خان
[[امان‌الله خان]]


محمود طرزی
[[محمود طرزی]]


محمدظاهر شاه
[[محمدظاهر شاه]]


بنیادگرایی در افغانستان
[[بنیادگرایی در افغانستان]]


سرزمین دردها و رنج‌ها
[[سرزمین دردها و رنج‌ها]]


تقویم فرهنگی افغانستان
[[تقویم فرهنگی افغانستان]]


تقویم فرهنگی، تعطیلات رسمی و جشنواره های افغانستان
[[تقویم فرهنگی، تعطیلات رسمی و جشنواره های افغانستان]]


عید نوروز افغانستان
[[عید نوروز افغانستان]]


صنعت گردشگری افغانستان ( شامل جهانگردی بین‌المللی)  
[[صنعت گردشگری افغانستان]] 


=== فصل ششم – [[ادیان در افغانستان]] ===
=== [[ادیان در افغانستان]] ===
تاريخ اديان و مذاهب افغانستان
[[تاريخ اديان و مذاهب افغانستان]]


جایگاه دین و روحانیت در افغانستان  
[[جایگاه دین و روحانیت در افغانستان]]


تسنن در افغانستان
[[تسنن در افغانستان]]


ترکیب جمعیتی پیروان ادیان افغانستان
[[ترکیب جمعیتی پیروان ادیان افغانستان]]


تشیع در افغانستان
[[تشیع در افغانستان]]


مناطق شیعه‌نشین افغانستان
[[مناطق شیعه‌نشین افغانستان]]


قیام شیعیان افغانستان
[[قیام شیعیان افغانستان]]


تصوف در افغانستان
[[تصوف در افغانستان]]


طریقت نقشبندی افغانستان
[[طریقت نقشبندی افغانستان]]


طریقت قادریه افغانستان
[[طریقت قادریه افغانستان]]


طریقت چشتیه افغانستان
[[طریقت چشتیه افغانستان]]


طریقت سهروردیه افغانستان
[[طریقت سهروردیه افغانستان]]


 آموزش دین اسلام در افغانستان
 [[آموزش دین اسلام در افغانستان]]


 پیشینه مدارس دینی افغانستان
 [[پیشینه مدارس دینی افغانستان]]


مدارس دینی اهل تسنن افغانستان
[[مدارس دینی اهل تسنن افغانستان]]


علل افزایش و کاهش مدارس دینی افغانستان
[[علل افزایش و کاهش مدارس دینی افغانستان]]


 آموزش تشیع در افغانستان
 [[آموزش تشیع در افغانستان]]


مراکز آموزشی تشیع در افغانستان
[[مراکز آموزشی تشیع در افغانستان]]


حوزه‌های علمیه شیعیان افغانستان
[[حوزه‌های علمیه شیعیان افغانستان]]


مساجد شیعه افغانستان
[[مساجد شیعه افغانستان]]


اسماعیلیه در افغانستان
[[اسماعیلیه در افغانستان]]


فرقه علی اللهی در افغانستان
[[فرقه علی اللهی در افغانستان]]


تقریب بین مذاهب اسلامی افغانستان
[[تقریب بین مذاهب اسلامی افغانستان]]


مجمع علمای شیعه و سنی افغانستان
[[مجمع علمای شیعه و سنی افغانستان]]


شورای اخوت اسلامی افغانستان
[[شورای اخوت اسلامی افغانستان]]


شورای علمای افغانستان
[[شورای علمای افغانستان]]


=== فصل هفتم - [[فرهنگ عمومی افغانستان]] ===
=== [[فرهنگ عمومی افغانستان]] ===
حوزه های تمدنی افغانستان
[[حوزه های تمدنی افغانستان]]


دوره های تمدنی در افغانستان
[[دوره های تمدنی در افغانستان]]


فرهنگ و تمدن افغانستان قبل از اسلام
[[فرهنگ و تمدن افغانستان قبل از اسلام]]


فرهنگ و تمدن افغانستان پس از اسلام
[[فرهنگ و تمدن افغانستان پس از اسلام]]


آثار تاریخی افغانستان
[[آثار تاریخی افغانستان]]


مجسمه‌های بودا در افغانستان
[[مجسمه‌های بودا در افغانستان]]


بودای خوابیده در افغانستان
[[بودای خوابیده در افغانستان]]


آثار دیدنی طبیعی افغانستان
[[آثار دیدنی طبیعی افغانستان]]


زیارتگاه های افغانستان
[[زیارتگاه های افغانستان]]


زیارتگاه حضرت علی علیه‌السلام در مزار شریف
[[زیارتگاه حضرت علی علیه‌السلام در مزار شریف]]


زیارتگاه سخی در افغانستان
[[زیارتگاه سخی در افغانستان]]


آداب و رسوم افغانستان
[[آداب و رسوم افغانستان]]


غذا در افغانستان
[[غذا در افغانستان]]


لباس سنتی در افغانستان
[[لباس سنتی در افغانستان]]


=== فصل هشتم - [[زبان و ادبیات افغانستان]] ===
=== [[زبان و ادبیات افغانستان]] ===
زبان افغانستان
[[زبان افغانستان]]


زبان های باستانی افغانستان
[[زبان های باستانی افغانستان]]


زبان‌های رایج‌ در افغانستان
[[زبان‌های رایج‌ در افغانستان]]


زبان پشتو در افغانستان
[[زبان پشتو در افغانستان]]


زبان فارسی در افغانستان
[[زبان فارسی در افغانستان]]


خط افغانی  
[[خط افغانی]]


خط میخی در افغانستان
[[خط میخی در افغانستان]]


خط آرامی در افغانستان
[[خط آرامی در افغانستان]]


خط پهلوی در افغانستان
[[خط پهلوی در افغانستان]]


خط سغدی در افغانستان
[[خط سغدی در افغانستان]]


تاریخ ادبیات و سبک‌های ادبی افغانستان
[[تاریخ ادبیات و سبک‌های ادبی افغانستان]]


ادبیات افغانستان
[[ادبیات افغانستان]]


مکاتب ادبی افغانستان
[[مکاتب ادبی افغانستان]]


شعر و ادبیات مقاومت در افغانستان
[[شعر و ادبیات مقاومت در افغانستان]]


شعر و ادبیات مهاجرت در افغانستان
[[شعر و ادبیات مهاجرت در افغانستان]]


مشاهیر ادبی افغانستان
[[مشاهیر ادبی افغانستان]]


افسانه و داستان در افغانستان
[[افسانه و داستان در افغانستان]]


ادبیات کودکان و نوجوانان افغانستان
[[ادبیات کودکان و نوجوانان افغانستان]]


=== فصل نهم - [[هنر افغانستان]] ===
=== [[هنر افغانستان]] ===
موسیقی در افغانستان
[[موسیقی در افغانستان]]


مجسمه سازی در افغانستان
[[مجسمه سازی در افغانستان]]


خوشنویسی در افغانستان
[[خوشنویسی در افغانستان]]


نقاشی افغانستان
[[نقاشی افغانستان]]


هنرهای تجسمی در افغانستان
[[هنرهای تجسمی در افغانستان]]


=== فصل دهم - [[نظام آموزش، تحقیقات و فناوری افغانستان]] ===
=== [[نظام آموزش، تحقیقات و فناوری افغانستان]] ===
پیشینه آموزش افغانستان
[[پیشینه آموزش افغانستان]]


ساختار و سیاست های آموزشی افغانستان
[[ساختار و سیاست های آموزشی افغانستان]]


مدارس افغانستان
[[مدارس افغانستان]]


سطح سواد در افغانستان
[[سطح سواد در افغانستان]]


آموزش عالی افغانستان
[[آموزش عالی افغانستان]]


=== فصل یازدهم - [[رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی افغانستان]] ===
=== [[رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی افغانستان]] ===
مطبوعات در افغانستان
[[مطبوعات در افغانستان]]


مطبوعات مقاومت افغانستان
[[مطبوعات مقاومت افغانستان]]


 مطبوعات در دوران طالبان در افغانستان
 [[مطبوعات در دوران طالبان در افغانستان]]


مطبوعات پس از طالبان در افغانستان
[[مطبوعات پس از طالبان در افغانستان]]


کتاب در افغانستان
[[کتاب در افغانستان]]


رادیو در افغانستان
[[رادیو در افغانستان]]


تلویزیون در افغانستان
[[تلویزیون در افغانستان]]


تئاتر و هنرهای نمایشی افغانستان
[[تئاتر و هنرهای نمایشی افغانستان]]


سینمای افغانستان
[[سینمای افغانستان]]


اینترنت در افغانستان
[[اینترنت در افغانستان]]


تلفن در افغانستان
[[تلفن در افغانستان]]


شبکه های کابلی و دیجیتالی در افغانستان
[[شبکه های کابلی و دیجیتالی در افغانستان]]


شبکه های ماهواره ای در افغانستان
[[شبکه های ماهواره ای در افغانستان]]


خبرگزاری ها و سازمان‌های رسانه ای در افغانستان  
[[خبرگزاری ها و سازمان‌های رسانه ای در افغانستان]]


=== فصل دوازدهم - روابط افغانستان با جمهوری اسلامی ایران ===
پیشینه روابط سیاسی و اقتصادی افغانستان و ایران
روابط فرهنگی افغانستان و ایران
موافقت نامه‌های فرهنگی افغانستان و ایران
نمایندگی فرهنگی ج ا ایران در افغانستان
== نیز نگاه کنید به ==
== نیز نگاه کنید به ==
[[چین]]؛ [[ژاپن]]؛ [[روسیه]]؛ [[مصر]]؛ [[کوبا]]؛ [[تونس]]؛ [[کانادا]]؛ [[سنگال]]؛ [[آرژانتین]]؛ [[تایلند]]؛ [[فرانسه]]؛ [[اسپانیا]]؛ [[مالی]]؛ [[ساحل عاج]]؛ [[سودان]]؛ [[اردن]]؛ [[قطر]]؛ [[سیرالئون]]؛ [[اتیوپی]]؛ [[سوریه]]؛ [[اوکراین]]؛ [[بنگلادش]]؛ [[سریلانکا]]؛ [[امارات متحده عربی]]
[[چین]]؛ [[ژاپن]]؛ [[روسیه]]؛ [[مصر]]؛ [[کوبا]]؛ [[تونس]]؛ [[کانادا]]؛ [[سنگال]]؛ [[آرژانتین]]؛ [[تایلند]]؛ [[فرانسه]]؛ [[اسپانیا]]؛ [[مالی]]؛ [[ساحل عاج]]؛ [[سودان]]؛ [[اردن]]؛ [[قطر]]؛ [[سیرالئون]]؛ [[اتیوپی]]؛ [[سوریه]]؛ [[اوکراین]]؛ [[بنگلادش]]؛ [[سریلانکا]]؛ [[امارات متحده عربی]]؛ [[قزاقستان]]؛ [[تاجیکستان]]؛ [[گرجستان]]


== کتابشناسی ==
== کتابشناسی ==

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۹ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۸:۴۷

افغانستان در نیمکره شمالی (۳۳ درجه عرض شمالی)، نیمکره شرقی (۶۵ درجه طول شرقی) و در محدوده آسیای مرکزی قرار دارد.مساحت آن حدود ۶۴۹/۰۰۰ کیلومترمربع (در منابع بین ۶۲۰ تا ۶۵۳ هزار کیلومترمربع ذکر شده) و در مقام چهل یا چهل‌ویکمین کشور جهان است.

طولانی‌ترین فاصله آن از شمال به جنوب قریب به ۱۰۱۵ کیلومتر و از شرق به غرب ۱۲۴۰ کیلومتر و نزدیک‌ترین فاصله آن تا دریاهای آزاد قریب به ۶۰۰ کیلومتر از سمت مرزهای جنوبی و از طریق خاک پاکستان است[۱]. فهرست موضوعات مرتبط با کشور افغانستان با 312 مدخل به شرح زیر است:

افغانستان

افغانستان در یک نگاه

جغرافیای طبیعی افغانستان

آب و هوای افغانستان

ارتفاعات افغانستان

کوه‌های هندوکش افغانستان

کوه های بابای افغانستان

کوه های سلیمان افغانستان

سفیدکوه یا اسپین غر

کوه‌های خواجه عمران

کوه‌های پامیر

کوه تیربند ترکستان

فیروزکوه

دره های افغانستان

دریاچه های افغانستان

رودهای افغانستان

آمودریا

رود کابل

رود هیرمند

هریرود

پوشش گیاهی افغانستان

گذرگاه ها و معابر افغانستان

گذرگاه خیبر

گذرگاه واخان

سدسازی افغانستان

جغرافیای انسانی افغانستان

ساختار هرم جمعیتی افغانستان

ویژگی های جمعیتی افغانستان

رشد جمعیت در افغانستان

پراکندگی جمعیت در افغانستان

شهرنشینی و روستانشینی در افغانستان

اقوام و قومیت ها در افغانستان 

نژاد افغانستان

اقلیت های قومی افغانستان

پشتون در افغانستان

گروه‌های قومی پشتون افغانستان

قوم درانی افغانستان

قوم غلزایی افغانستان

قوم بردرانی افغانستان

گروه های قومی تاجیک افغانستان

گروه های قومی هزاره‌ افغانستان

بودیسم در افغانستان

گروه های قومی ترک‌تبارهای افغانستان

قوم ترکمن افغانستان

قوم اُزبک افغانستان

قوم قرقیز افغانستان

قوم مغول افغانستان

قوم اویغور افغانستان

قوم قزلباش افغانستان

گروه های قومی پارسیوان افغانستان

قوم سادات افغانستان

قوم کوچ‌روهای افغانستان

جغرافیای سیاسی افغانستان

مرزهای افغانستان

جغرافیای اقتصادی افغانستان

کشاورزی افغانستان

دامداری افغانستان

ماهیگیری در افغانستان

اقتصاد تریاک و خشخاش افغانستان

صنعت افغانستان

صنایع دستی افغانستان

معادن افغانستان

گاز طبیعی افغانستان

سنگ آهن افغانستان

مس افغانستان

ذغال سنگ افغانستان

معادن طلای افغانستان

معادن سرب افغانستان

معادن لیتیوم افغانستان

منابع انرژی افغانستان

میزان نقدینگی و درآمدهای دولت افغانستان

تولید ناخالص ملی افغانستان

تجارت در افغانستان

حمل‌ونقل در افغانستان

راه آهن افغانستان

راه ها در افغانستان

بنادر افغانستان

هواپیما در افغانستان

برنامه‌های توسعه‌ اقتصادی در افغانستان

اقتصاد جنگی افغانستان

تاریخ افغانستان

تاریخ دوره باستان افغانستان

تاریخ دوران میانی افغانستان

سلطان علاءالدین حسین غوری

شورش میرویس افغانستان

جامعه و نظام اجتماعی افغانستان

جامعه افغانستان

بحران هویت در افغانستان

نهاد خانواده افغانستان

ازدواج در افغانستان

زنان در افغانستان

بدرفتاری با زنان افغانستان

جریان‌های فمینیستی در افغانستان

فرهنگ حجاب در افغانستان

آسیب شناسی اجتماعی در افغانستان

وضعیت اقتصادی و معیشتی در افغانستان

مراسم عزاداری ایام محرم در افغانستان

ورزش در افغانستان

اوقات فراغت در افغانستان

بهداشت و سلامت افغانستان  

سیاست و حکومت افغانستان

ساختار سیاسی افغانستان

لقب‌های حاکمان افغانستان

دولت افغانستان

قانون اساسی افغانستان

قوه مجریه افغانستان

ولایات افغانستان

کابل

شهرهای پایتخت افغانستان

هرات

بلخ

مزار شریف

قندهار

شهر غزنی

شهر جلال آباد

شهر بامیان

شهر کاپیسا

شهرستان‌های مهم ولایات افغانستان

نظام و نهاد قانون گذاری افغانستان

پارلمان ولسی جرگه افغانستان

پارلمان مشرانو جرگه افغانستان

لویه جرگه افغانستان

آزمون‌های‌دموکراسی افغانستان

نظام حزبی افغانستان

حزب دمکراتیک خلق افغانستان

ساما در افغانستان

سازا در افغانستان

جنبش شعله جاوید افغانستان

حزب ستم ملی افغانستان

تنظیم نسل نو هزاره افغانستان

حزب افغان ملت

حزب جبهه ملی افغانستان

حزب انقلاب ملی افغانستان

احزاب جهادی افغانستان

جبهه جلال الدین حقانی افغانستان

جنبش ملی اسلامی شمال افغانستان

احزاب شیعه افغانستان

سازمان نصر

حزب اسلامی رعد

پاسداران جهاد اسلامی

سازمان فلاح اسلامی افغانستان

شورای اتفاق اسلامی افغانستان

حزب‌الله افغانستان

حرکت اسلامی افغانستان

اتحاد انقلاب اسلامی افغانستان

شورای ائتلاف اسلامی افغانستان

حزب وحدت اسلامی افغانستان

احزاب سیاسی جدید افغانستان

احمدخان ابدالی افغانستان

حملات احمدشاه به هند

سلطنت تیمور

حکومت محمود در افغانستان

شاه زمان در افغانستان

شاه محمود در افغانستان

برکناری شاه محمود در افغانستان

پیشینه تقسیم افغانستان

دوست محمدخان

حمله ایران به هرات

حمله اول انگلیس به افغانستان

سلطنت شاه‌شجاع

قیام افغانستان علیه انگلیس

حمله ایران به هرات

فرزندان دوست محمدخان

شیر علی خان

محمد افضل خان

محمد اعظم خان

حمله دوم انگلیس به افغانستان

محمد یعقوب خان

دومین حمله نظامی انگلیس به افغانستان

شورش‌های زمان عبدالرحمان خان

حبیب الله خان

امان الله خان

جنگ استقلال افغانستان

 اصلاحات امان الله خان

سقوط امان الله خان

حبیب‌الله کلکانی

محمد نادرشاه

دستگیری حبیب‌الله کلکانی

ترور محمد نادرشاه

محمد ظاهر شاه

دهه دموکراسی در افغانستان

کودتای محمد داوخان در افغانستان

تشکیل حکومت جمهوری در افغانستان

کودتای هفت ثور

نورمحمد تره‌کی

حفیظ الله امین

حمله نظامی شوروری به افغانستان

قتل حفیظ الله امین

ببرک کارمل

محمد نجیب الله

سقوط محمد نجیب الله

دولت اسلامی افغانستان

ائتلاف شمال افغانستان

بروز جنگ داخلی در افغانستان

موافقت نامه اسلام‌آباد در افغانستان

شورای عالی هماهنگی افغانستان

تصرف قندهار توسط طالبان

حمله طالبان به هرات

حمله طالبان به کابل

شورای عالی دفاع افغانستان

جبهه متحد اسلامی افغانستان

حمله طالبان به مزار شریف

سقوط مزار شریف

سازمان القاعده و طالبان

تحریم طالبان

طالبان و خشونت

ترور احمدشاه منصور

حادثه 11 سپتامبر و برکناری طالبان

حملات هوایی آمریکا به افغانستان

دولت انتقالی اسلامی افغانستان

تشکیل دولت پایدار افغانستان

تقسیمات اداری و سیاسی افغانستان

نمادهای ملی افغانستان

نظام فرهنگی افغانستان

نهادها و سازمان‌های فرهنگی افغانستان

جریان های فکری موثر افغانستان

جنبش سید جمال‌الدین اسدآبادی در افغانستان

جنبش شهید بلخی در افغانستان

جنبش اسلامی افغانستان

جنبش مقاومت افغانستان

جنبش‌های اصلاحی در سطح ملی افغانستان

عبدالرحمان خان

حبیب‌الله خان

امان‌الله خان

محمود طرزی

محمدظاهر شاه

بنیادگرایی در افغانستان

سرزمین دردها و رنج‌ها

تقویم فرهنگی افغانستان

تقویم فرهنگی، تعطیلات رسمی و جشنواره های افغانستان

عید نوروز افغانستان

صنعت گردشگری افغانستان

ادیان در افغانستان

تاريخ اديان و مذاهب افغانستان

جایگاه دین و روحانیت در افغانستان

تسنن در افغانستان

ترکیب جمعیتی پیروان ادیان افغانستان

تشیع در افغانستان

مناطق شیعه‌نشین افغانستان

قیام شیعیان افغانستان

تصوف در افغانستان

طریقت نقشبندی افغانستان

طریقت قادریه افغانستان

طریقت چشتیه افغانستان

طریقت سهروردیه افغانستان

 آموزش دین اسلام در افغانستان

 پیشینه مدارس دینی افغانستان

مدارس دینی اهل تسنن افغانستان

علل افزایش و کاهش مدارس دینی افغانستان

 آموزش تشیع در افغانستان

مراکز آموزشی تشیع در افغانستان

حوزه‌های علمیه شیعیان افغانستان

مساجد شیعه افغانستان

اسماعیلیه در افغانستان

فرقه علی اللهی در افغانستان

تقریب بین مذاهب اسلامی افغانستان

مجمع علمای شیعه و سنی افغانستان

شورای اخوت اسلامی افغانستان

شورای علمای افغانستان

فرهنگ عمومی افغانستان

حوزه های تمدنی افغانستان

دوره های تمدنی در افغانستان

فرهنگ و تمدن افغانستان قبل از اسلام

فرهنگ و تمدن افغانستان پس از اسلام

آثار تاریخی افغانستان

مجسمه‌های بودا در افغانستان

بودای خوابیده در افغانستان

آثار دیدنی طبیعی افغانستان

زیارتگاه های افغانستان

زیارتگاه حضرت علی علیه‌السلام در مزار شریف

زیارتگاه سخی در افغانستان

آداب و رسوم افغانستان

غذا در افغانستان

لباس سنتی در افغانستان

زبان و ادبیات افغانستان

زبان افغانستان

زبان های باستانی افغانستان

زبان‌های رایج‌ در افغانستان

زبان پشتو در افغانستان

زبان فارسی در افغانستان

خط افغانی

خط میخی در افغانستان

خط آرامی در افغانستان

خط پهلوی در افغانستان

خط سغدی در افغانستان

تاریخ ادبیات و سبک‌های ادبی افغانستان

ادبیات افغانستان

مکاتب ادبی افغانستان

شعر و ادبیات مقاومت در افغانستان

شعر و ادبیات مهاجرت در افغانستان

مشاهیر ادبی افغانستان

افسانه و داستان در افغانستان

ادبیات کودکان و نوجوانان افغانستان

هنر افغانستان

موسیقی در افغانستان

مجسمه سازی در افغانستان

خوشنویسی در افغانستان

نقاشی افغانستان

هنرهای تجسمی در افغانستان

نظام آموزش، تحقیقات و فناوری افغانستان

پیشینه آموزش افغانستان

ساختار و سیاست های آموزشی افغانستان

مدارس افغانستان

سطح سواد در افغانستان

آموزش عالی افغانستان

رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی افغانستان

مطبوعات در افغانستان

مطبوعات مقاومت افغانستان

 مطبوعات در دوران طالبان در افغانستان

مطبوعات پس از طالبان در افغانستان

کتاب در افغانستان

رادیو در افغانستان

تلویزیون در افغانستان

تئاتر و هنرهای نمایشی افغانستان

سینمای افغانستان

اینترنت در افغانستان

تلفن در افغانستان

شبکه های کابلی و دیجیتالی در افغانستان

شبکه های ماهواره ای در افغانستان

خبرگزاری ها و سازمان‌های رسانه ای در افغانستان

نیز نگاه کنید به

چین؛ ژاپن؛ روسیه؛ مصر؛ کوبا؛ تونس؛ کانادا؛ سنگال؛ آرژانتین؛ تایلند؛ فرانسه؛ اسپانیا؛ مالی؛ ساحل عاج؛ سودان؛ اردن؛ قطر؛ سیرالئون؛ اتیوپی؛ سوریه؛ اوکراین؛ بنگلادش؛ سریلانکا؛ امارات متحده عربی؛ قزاقستان؛ تاجیکستان؛ گرجستان

کتابشناسی

  1. علی آبادی، علیرضا(1395). جامعه و فرهنگ افغانستان. تهران: موسسه فرهنگی هنری و انتشارات بین‌المللی الهدی، ص. 15.