افغانستان: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه ملل
(نیز نگاه کنید به- کتابشناسی)
 
(۳۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
افغانستان در نیمکره شمالی (۳۳ درجه عرض شمالی)، نیمکره شرقی (۶۵ درجه طول شرقی) و در محدوده آسیای مرکزی قرار دارد.مساحت آن حدود ۶۴۹/۰۰۰ کیلومترمربع (در منابع بین ۶۲۰ تا ۶۵۳ هزار کیلومترمربع ذکر شده) و در مقام چهل یا چهل‌ویکمین کشور جهان است. طولانی‌ترین فاصله آن از شمال به جنوب قریب به ۱۰۱۵ کیلومتر و از شرق به غرب ۱۲۴۰ کیلومتر و نزدیک‌ترین فاصله آن تا دریاهای آزاد قریب به ۶۰۰ کیلومتر از سمت مرزهای جنوبی و از طریق خاک پاکستان است.
[[پرونده:افغانستان 1.png|بندانگشتی|افغانستان ، بازیابی از : https://depositphotos.com/mx/photo/ghazni-afghanistan-map-460669524.html]]
[[افعانستان|افغانستان]] در نیمکره شمالی (۳۳ درجه عرض شمالی)، نیمکره شرقی (۶۵ درجه طول شرقی) و در محدوده آسیای مرکزی قرار دارد.مساحت آن حدود ۶۴۹/۰۰۰ کیلومترمربع (در منابع بین ۶۲۰ تا ۶۵۳ هزار کیلومترمربع ذکر شده) و در مقام چهل یا چهل‌ویکمین کشور جهان است.  


شکل افغانستان مانند یک مشت بسته است و حالت پرویزنی شکل دارد و دالان یا تنگه واخان به‌سان دسته آن است. افغانستان در محدوده فلات ایران جای دارد و قسمتی از شرق این فلات را تشکیل می‌دهد. نام ایران شامل دو بخش است:
طولانی‌ترین فاصله آن از شمال به جنوب قریب به ۱۰۱۵ کیلومتر و از شرق به غرب ۱۲۴۰ کیلومتر و نزدیک‌ترین فاصله آن تا دریاهای آزاد قریب به ۶۰۰ کیلومتر از سمت مرزهای جنوبی و از طریق خاک پاکستان است<ref>علی آبادی، علیرضا(1395). جامعه و فرهنگ [[افغانستان]]. تهران: [https://alhoda.ir/ موسسه فرهنگی هنری و انتشارات بین‌المللی الهدی]، ص. 15.</ref>. فهرست موضوعات مرتبط با کشور [[افغانستان]] با 312 مدخل به شرح زیر است:


۱. فلات ایران. فلات ایران که به لحاظ جغرافیایی، کشورهای ایران و افغانستان را دربر می‌گیرد.
[[افغانستان]]


2. نام کشور ایران. افغانستان و ایران در محدوده فلات ایران قرار دارند و درگذشته، یک واحد سیاسی مشترک را در این فلات تشکیل می‌دادند. فلات ایران شامل جلگه وسیع و مرتفعی است که از هر طرف در احاطه کوه‌های بلند است: «در مشرق سه رشته‌کوه متوازی معروف به کوه‌های و در شمال کوه‌های البرزکه مانند زنجیری از شرق به غرب امتداد یافته‌اند، قرار دارند. این کوه‌ها در غرب از کوه‌های ارمنستان جدا شده و از جنوب دریای خزر گذشته به‌واسطه (کوه بابا) به (هندوکه) پیوسته و این هم به (هیمالایا) بلندترین کوه عالم متصل است، در مغرب فلات، کوه‌های کردستان یا زاگرس واقع است که از شمال به جنوب رفته و بعد به طرف جنوب شرق برگشته به دریای عمان می‌رسد».
[[افغانستان در یک نگاه]]


طول [[مرزهای افغانستان]] ۵۵۲۹ کیلومتر است (در منابع مختلف،متفاوت ذکر شده است). از سمت شرق و جنوب با پاکستان (۲۴۳۰ کیلومتر)، از سمت غرب با ایران (۹۳۶ کیلومتر)، از سمت شمال با کشورهای تاجیکستان (۱۲۰۶ کیلومتر)، ازبکستان (۱۳۷ کیلومتر)و ترکمنستان (۷۴۴ کیلومتر) و از سمت شمال شرق با [[چین]] (۷۶ کیلومتر) مرز مشترک دارد، طولانی‌ترین مرزهای افغانستان ابتدا با پاکستان و بعد کشورهای تاجیکستان و ایران و کوتاه‌ترین مرزها ابتدا با چین و سپس ازبکستان است. مرز افغانستان با چین بین ۷۳ تا ۹۳ کیلومتر و مرز افغانستان با ایران بین ۹۰۰ تا ۹۳۶ کیلومتر ذکر شده است.
=== [[جغرافیای طبیعی افغانستان]] ===
[[آب و هوای افغانستان]]


بلندترین نقطه افغانستان از سطح دریا ۷۴۵۸ متر در قله نوشک(Nowshak) و پایین‌ترین سطح آن در کنار [[آمودریا]] و در اطراف جوزجان است و ارتفاع آن ۲۵۸ متر از سطح دریاست، با کاهش ارتفاع کوه‌ها و کوهپایه‌های شمالی، دشت‌های سنگی و ریگی با ارتفاع ۳۰۰ تا ۴۰۰ متر از سطح دریا در بخش‌های شمالی قرار دارد. دشت‌های [[هرات]] و فراه، مناطق کم‌ارتفاعی با حدود ۱۰۰۰ متر از سطح دریا را به وجود می‌آورد؛ در نیمروز، در اطراف هامون‌ها، ارتفاع زمین به حدود ۵۰۰ متر و درگودزره در جنوب غربی افغانستان(در ولایت نیمروز) به کمتر از ۵۰۰ متر از سطح دریا می‌رسد. شیب افغانستان از سمت شمال شرق به طرف جنوب و غرب قرار دارد. با توجه به موقعیت کوهستانی بخش‌های مرکزی، اراضی هموار و دشت‌ها به‌صورت حلقه‌ای در اطراف آن قرار گرفته‌اند.<ref>علی‌آبادی،علیرضا(1395).جامعه‌و‌فرهنگ افغانستان.تهران:موسسه فرهنگی هنری و انتشارات بین المللی الهدی</ref>
[[ارتفاعات افغانستان]]
 
[[کوه‌های هندوکش افغانستان]]
 
[[کوه های بابای افغانستان]]
 
[[کوه های سلیمان افغانستان]]
 
[[سفیدکوه یا اسپین غر]]
 
[[کوه‌های خواجه عمران]]
 
[[کوه‌های پامیر]]
 
[[کوه تیربند ترکستان]]
 
[[فیروزکوه]]
 
[[دره های افغانستان]]
 
[[دریاچه های افغانستان]]
 
[[رودهای افغانستان]]
 
[[آمودریا]]
 
[[رود کابل]]
 
[[رود هیرمند]]
 
[[هریرود]]
 
[[پوشش گیاهی افغانستان]]
 
[[گذرگاه ها و معابر افغانستان]]
 
[[گذرگاه خیبر]]
 
[[گذرگاه واخان]]
 
[[سدسازی افغانستان]]
 
=== [[جغرافیای انسانی افغانستان]] ===
[[ساختار هرم جمعیتی افغانستان]]
 
[[ویژگی های جمعیتی افغانستان]]
 
[[رشد جمعیت در افغانستان]]
 
[[پراکندگی جمعیت در افغانستان]]
 
[[شهر نشینی و روستا نشینی درافغانستان|شهرنشینی و روستانشینی در افغانستان]]
 
=== '''[[اقوام و قومیت ها در افغانستان]]'''  ===
[[نژاد افغانستان]]
 
[[اقلیت های قومی افغانستان]]
 
[[پشتون در افغانستان]]
 
[[گروه‌های قومی پشتون افغانستان]]
 
[[قوم درانی افغانستان]]
 
[[قوم غلزایی افغانستان]]
 
[[قوم بردرانی افغانستان]]
 
[[گروه های قومی تاجیک افغانستان]]
 
[[گروه های قومی هزاره‌ افغانستان]]
 
[[بودیسم در افغانستان]]
 
[[گروه های قومی ترک‌تبارهای افغانستان]]
 
[[قوم ترکمن افغانستان]]
 
[[قوم اُزبک افغانستان]]
 
[[قوم قرقیز افغانستان]]
 
[[قوم مغول افغانستان]]
 
[[قوم اویغور افغانستان]]
 
[[قوم قزلباش افغانستان]]
 
[[گروه های قومی پارسیوان افغانستان]]
 
[[قوم سادات افغانستان]]
 
[[قوم کوچ‌روهای افغانستان]]
 
[[جغرافیای سیاسی افغانستان]]
 
[[مرزهای افغانستان]]
 
[[جغرافیای اقتصادی افغانستان]]
 
[[کشاورزی افغانستان]]
 
[[دامداری افغانستان]]
 
[[ماهیگیری در افغانستان]]
 
[[اقتصاد تریاک و خشخاش افغانستان]]
 
[[صنعت افغانستان]]
 
[[صنایع دستی افغانستان]]
 
[[معادن افغانستان]]
 
[[گاز طبیعی افغانستان]]
 
[[سنگ آهن افغانستان]]
 
[[مس افغانستان]]
 
[[ذغال سنگ افغانستان]]
 
[[معادن طلای افغانستان]]
 
[[معادن سرب افغانستان]]
 
[[معادن لیتیوم افغانستان]]
 
[[منابع انرژی افغانستان]]
 
[[میزان نقدینگی و درآمدهای دولت افغانستان]]
 
[[تولید ناخالص ملی افغانستان]]
 
[[تجارت در افغانستان]]
 
[[حمل‌ونقل در افغانستان]]
 
[[راه آهن افغانستان]]
 
[[راه ها در افغانستان]]
 
[[بنادر افغانستان]]
 
[[هواپیما در افغانستان]]
 
[[برنامه‌های توسعه‌ اقتصادی در افغانستان]]
 
[[اقتصاد جنگی افغانستان]]
 
=== [[تاریخ افغانستان]] ===
[[تاریخ دوره باستان افغانستان]]
 
[[تاریخ دوران میانی افغانستان]]
 
[[سلطان علاءالدین حسین غوری]]
 
[[شورش میرویس افغانستان]]
 
=== [[جامعه و نظام اجتماعی افغانستان]] ===
[[جامعه افغانستان]]
 
[[بحران هویت در افغانستان]]
 
[[نهاد خانواده افغانستان]]
 
[[ازدواج در افغانستان]]
 
[[زنان در افغانستان]]
 
[[بدرفتاری با زنان افغانستان]]
 
[[جریان‌های فمینیستی در افغانستان]]
 
[[فرهنگ حجاب در افغانستان]]
 
[[آسیب شناسی اجتماعی در افغانستان]]
 
[[وضعیت اقتصادی و معیشتی در افغانستان]]
 
[[مراسم عزاداری ایام محرم در افغانستان]]
 
[[ورزش در افغانستان]]
 
[[اوقات فراغت در افغانستان]]
 
[[بهداشت و سلامت افغانستان]]  
 
=== [[سیاست و حکومت افغانستان]] ===
[[ساختار سیاسی افغانستان]]
 
[[لقب‌های حاکمان افغانستان]]
 
[[دولت افغانستان]]
 
[[قانون اساسی افغانستان]]
 
[[قوه مجریه افغانستان]]
 
[[ولایات افغانستان]]
 
[[کابل]]
 
[[شهرهای پایتخت افغانستان]]
 
[[هرات]]
 
[[بلخ]]
 
[[مزار شریف]]
 
[[قندهار]]
 
[[شهر غزنی]]
 
[[شهر جلال آباد]]
 
[[شهر بامیان]]
 
[[شهر کاپیسا]]
 
[[شهرستان‌های مهم ولایات افغانستان]]
 
[[نظام و نهاد قانون گذاری افغانستان]]
 
[[پارلمان ولسی جرگه افغانستان]]
 
[[پارلمان مشرانو جرگه افغانستان]]
 
[[لویه جرگه افغانستان]]
 
[[آزمون‌های‌دموکراسی افغانستان]]
 
[[نظام حزبی افغانستان]]
 
[[حزب دمکراتیک خلق افغانستان]]
 
[[ساما در افغانستان]]
 
[[سازا در افغانستان]]
 
[[جنبش شعله جاوید افغانستان]]
 
[[حزب ستم ملی افغانستان]]
 
[[تنظیم نسل نو هزاره افغانستان]]
 
[[حزب افغان ملت]]
 
[[حزب جبهه ملی افغانستان]]
 
[[حزب انقلاب ملی افغانستان]]
 
[[احزاب جهادی افغانستان]]
 
[[جبهه جلال الدین حقانی افغانستان]]
 
[[جنبش ملی اسلامی شمال افغانستان]]
 
[[احزاب شیعه افغانستان]]
 
[[سازمان نصر]]
 
[[حزب اسلامی رعد]]
 
[[پاسداران جهاد اسلامی]]
 
[[سازمان فلاح اسلامی افغانستان]]
 
[[شورای اتفاق اسلامی افغانستان]]
 
[[حزب‌الله افغانستان]]
 
[[حرکت اسلامی افغانستان]]
 
[[اتحاد انقلاب اسلامی افغانستان]]
 
[[شورای ائتلاف اسلامی افغانستان]]
 
[[حزب وحدت اسلامی افغانستان]]
 
[[احزاب سیاسی جدید افغانستان]]
 
[[احمدخان ابدالی افغانستان]]
 
[[حملات احمدشاه به هند]]
 
[[سلطنت تیمور]]
 
[[حکومت محمود در افغانستان]]
 
[[شاه زمان در افغانستان]]
 
[[شاه محمود در افغانستان]]
 
[[برکناری شاه محمود در افغانستان]]
 
[[پیشینه تقسیم افغانستان]]
 
[[دوست محمدخان]]
 
[[حمله ایران به هرات]]
 
[[حمله اول انگلیس به افغانستان]]
 
[[سلطنت شاه‌شجاع]]
 
[[قیام افغانستان علیه انگلیس]]
 
[[حمله ایران به هرات]]
 
[[فرزندان دوست محمدخان]]
 
[[شیر علی خان]]
 
[[محمد افضل خان]]
 
[[محمد اعظم خان]]
 
[[حمله دوم انگلیس به افغانستان]]
 
[[محمد یعقوب خان]]
 
[[دومین حمله نظامی انگلیس به افغانستان]]
 
[[شورش‌های زمان عبدالرحمان خان]]
 
[[حبیب الله خان]]
 
[[امان الله خان]]
 
[[جنگ استقلال افغانستان]]
 
 [[اصلاحات امان الله خان]]
 
[[سقوط امان الله خان]]
 
[[حبیب‌الله کلکانی]]
 
[[محمد نادرشاه]]
 
[[دستگیری حبیب‌الله کلکانی]]
 
[[ترور محمد نادرشاه]]
 
[[محمد ظاهر شاه]]
 
[[دهه دموکراسی در افغانستان]]
 
[[کودتای محمد داوخان در افغانستان]]
 
[[تشکیل حکومت جمهوری در افغانستان]]
 
[[کودتای هفت ثور]]
 
[[نورمحمد تره‌کی]]
 
[[حفیظ الله امین]]
 
[[حمله نظامی شوروری به افغانستان]]
 
[[قتل حفیظ الله امین]]
 
[[ببرک کارمل]]
 
[[محمد نجیب الله]]
 
[[سقوط محمد نجیب الله]]
 
[[دولت اسلامی افغانستان]]
 
[[ائتلاف شمال افغانستان]]
 
[[بروز جنگ داخلی در افغانستان]]
 
[[موافقت نامه اسلام‌آباد در افغانستان]]
 
[[شورای عالی هماهنگی افغانستان]]
 
[[تصرف قندهار توسط طالبان]]
 
[[حمله طالبان به هرات]]
 
[[حمله طالبان به کابل]]
 
[[شورای عالی دفاع افغانستان]]
 
[[جبهه متحد اسلامی افغانستان]]
 
[[حمله طالبان به مزار شریف]]
 
[[سقوط مزار شریف]]
 
[[سازمان القاعده و طالبان]]
 
[[تحریم طالبان]]
 
[[طالبان و خشونت]]
 
[[ترور احمدشاه منصور]]
 
[[حادثه 11 سپتامبر و برکناری طالبان]]
 
[[حملات هوایی آمریکا به افغانستان]]
 
[[دولت انتقالی اسلامی افغانستان]]
 
[[تشکیل دولت پایدار افغانستان]]
 
[[تقسیمات اداری و سیاسی افغانستان]]
 
[[نمادهای ملی افغانستان]]
 
=== [[نظام فرهنگی افغانستان]] ===
[[نهادها و سازمان‌های فرهنگی افغانستان]]
 
[[جریان های فکری موثر افغانستان]]
 
[[جنبش سید جمال‌الدین اسدآبادی در افغانستان]]
 
[[جنبش شهید بلخی در افغانستان]]
 
[[جنبش اسلامی افغانستان]]
 
[[جنبش مقاومت افغانستان]]
 
[[جنبش‌های اصلاحی در سطح ملی افغانستان]]
 
[[عبدالرحمان خان]]
 
[[حبیب‌الله خان]]
 
[[امان‌الله خان]]
 
[[محمود طرزی]]
 
[[محمدظاهر شاه]]
 
[[بنیادگرایی در افغانستان]]
 
[[سرزمین دردها و رنج‌ها]]
 
[[تقویم فرهنگی افغانستان]]
 
[[تقویم فرهنگی، تعطیلات رسمی و جشنواره های افغانستان]]
 
[[عید نوروز افغانستان]]
 
[[صنعت گردشگری افغانستان]] 
 
=== [[ادیان در افغانستان]] ===
[[تاريخ اديان و مذاهب افغانستان]]
 
[[جایگاه دین و روحانیت در افغانستان]]
 
[[تسنن در افغانستان]]
 
[[ترکیب جمعیتی پیروان ادیان افغانستان]]
 
[[تشیع در افغانستان]]
 
[[مناطق شیعه‌نشین افغانستان]]
 
[[قیام شیعیان افغانستان]]
 
[[تصوف در افغانستان]]
 
[[طریقت نقشبندی افغانستان]]
 
[[طریقت قادریه افغانستان]]
 
[[طریقت چشتیه افغانستان]]
 
[[طریقت سهروردیه افغانستان]]
 
 [[آموزش دین اسلام در افغانستان]]
 
 [[پیشینه مدارس دینی افغانستان]]
 
[[مدارس دینی اهل تسنن افغانستان]]
 
[[علل افزایش و کاهش مدارس دینی افغانستان]]
 
 [[آموزش تشیع در افغانستان]]
 
[[مراکز آموزشی تشیع در افغانستان]]
 
[[حوزه‌های علمیه شیعیان افغانستان]]
 
[[مساجد شیعه افغانستان]]
 
[[اسماعیلیه در افغانستان]]
 
[[فرقه علی اللهی در افغانستان]]
 
[[تقریب بین مذاهب اسلامی افغانستان]]
 
[[مجمع علمای شیعه و سنی افغانستان]]
 
[[شورای اخوت اسلامی افغانستان]]
 
[[شورای علمای افغانستان]]
 
=== [[فرهنگ عمومی افغانستان]] ===
[[حوزه های تمدنی افغانستان]]
 
[[دوره های تمدنی در افغانستان]]
 
[[فرهنگ و تمدن افغانستان قبل از اسلام]]
 
[[فرهنگ و تمدن افغانستان پس از اسلام]]
 
[[آثار تاریخی افغانستان]]
 
[[مجسمه‌های بودا در افغانستان]]
 
[[بودای خوابیده در افغانستان]]
 
[[آثار دیدنی طبیعی افغانستان]]
 
[[زیارتگاه های افغانستان]]
 
[[زیارتگاه حضرت علی علیه‌السلام در مزار شریف]]
 
[[زیارتگاه سخی در افغانستان]]
 
[[آداب و رسوم افغانستان]]
 
[[غذا در افغانستان]]
 
[[لباس سنتی در افغانستان]]
 
=== [[زبان و ادبیات افغانستان]] ===
[[زبان افغانستان]]
 
[[زبان های باستانی افغانستان]]
 
[[زبان‌های رایج‌ در افغانستان]]
 
[[زبان پشتو در افغانستان]]
 
[[زبان فارسی در افغانستان]]
 
[[خط افغانی]]
 
[[خط میخی در افغانستان]]
 
[[خط آرامی در افغانستان]]
 
[[خط پهلوی در افغانستان]]
 
[[خط سغدی در افغانستان]]
 
[[تاریخ ادبیات و سبک‌های ادبی افغانستان]]
 
[[ادبیات افغانستان]]
 
[[مکاتب ادبی افغانستان]]
 
[[شعر و ادبیات مقاومت در افغانستان]]
 
[[شعر و ادبیات مهاجرت در افغانستان]]
 
[[مشاهیر ادبی افغانستان]]
 
[[افسانه و داستان در افغانستان]]
 
[[ادبیات کودکان و نوجوانان افغانستان]]
 
=== [[هنر افغانستان]] ===
[[موسیقی در افغانستان]]
 
[[مجسمه سازی در افغانستان]]
 
[[خوشنویسی در افغانستان]]
 
[[نقاشی افغانستان]]
 
[[هنرهای تجسمی در افغانستان]]
 
=== [[نظام آموزش، تحقیقات و فناوری افغانستان]] ===
[[پیشینه آموزش افغانستان]]
 
[[ساختار و سیاست های آموزشی افغانستان]]
 
[[مدارس افغانستان]]
 
[[سطح سواد در افغانستان]]
 
[[آموزش عالی افغانستان]]
 
=== [[رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی افغانستان]] ===
[[مطبوعات در افغانستان]]
 
[[مطبوعات مقاومت افغانستان]]
 
 [[مطبوعات در دوران طالبان در افغانستان]]
 
[[مطبوعات پس از طالبان در افغانستان]]
 
[[کتاب در افغانستان]]
 
[[رادیو در افغانستان]]
 
[[تلویزیون در افغانستان]]
 
[[تئاتر و هنرهای نمایشی افغانستان]]
 
[[سینمای افغانستان]]
 
[[اینترنت در افغانستان]]
 
[[تلفن در افغانستان]]
 
[[شبکه های کابلی و دیجیتالی در افغانستان]]
 
[[شبکه های ماهواره ای در افغانستان]]
 
[[خبرگزاری ها و سازمان‌های رسانه ای در افغانستان]]


== نیز نگاه کنید به ==
== نیز نگاه کنید به ==
 
[[چین]]؛ [[ژاپن]]؛ [[روسیه]]؛ [[مصر]]؛ [[کوبا]]؛ [[تونس]]؛ [[کانادا]]؛ [[سنگال]]؛ [[آرژانتین]]؛ [[تایلند]]؛ [[فرانسه]]؛ [[اسپانیا]]؛ [[مالی]]؛ [[ساحل عاج]]؛ [[سودان]]؛ [[اردن]]؛ [[قطر]]؛ [[سیرالئون]]؛ [[اتیوپی]]؛ [[سوریه]]؛ [[اوکراین]]؛ [[بنگلادش]]؛ [[سریلانکا]]؛ [[امارات متحده عربی]]؛ [[قزاقستان]]؛ [[تاجیکستان]]؛ [[گرجستان]]
* [[چین]]
* [[روسیه]]
* [[لبنان]]
* [[مصر]]
* [[کانادا]]


== کتابشناسی ==
== کتابشناسی ==

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۹ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۸:۴۷

افغانستان ، بازیابی از : https://depositphotos.com/mx/photo/ghazni-afghanistan-map-460669524.html

افغانستان در نیمکره شمالی (۳۳ درجه عرض شمالی)، نیمکره شرقی (۶۵ درجه طول شرقی) و در محدوده آسیای مرکزی قرار دارد.مساحت آن حدود ۶۴۹/۰۰۰ کیلومترمربع (در منابع بین ۶۲۰ تا ۶۵۳ هزار کیلومترمربع ذکر شده) و در مقام چهل یا چهل‌ویکمین کشور جهان است.

طولانی‌ترین فاصله آن از شمال به جنوب قریب به ۱۰۱۵ کیلومتر و از شرق به غرب ۱۲۴۰ کیلومتر و نزدیک‌ترین فاصله آن تا دریاهای آزاد قریب به ۶۰۰ کیلومتر از سمت مرزهای جنوبی و از طریق خاک پاکستان است[۱]. فهرست موضوعات مرتبط با کشور افغانستان با 312 مدخل به شرح زیر است:

افغانستان

افغانستان در یک نگاه

جغرافیای طبیعی افغانستان

آب و هوای افغانستان

ارتفاعات افغانستان

کوه‌های هندوکش افغانستان

کوه های بابای افغانستان

کوه های سلیمان افغانستان

سفیدکوه یا اسپین غر

کوه‌های خواجه عمران

کوه‌های پامیر

کوه تیربند ترکستان

فیروزکوه

دره های افغانستان

دریاچه های افغانستان

رودهای افغانستان

آمودریا

رود کابل

رود هیرمند

هریرود

پوشش گیاهی افغانستان

گذرگاه ها و معابر افغانستان

گذرگاه خیبر

گذرگاه واخان

سدسازی افغانستان

جغرافیای انسانی افغانستان

ساختار هرم جمعیتی افغانستان

ویژگی های جمعیتی افغانستان

رشد جمعیت در افغانستان

پراکندگی جمعیت در افغانستان

شهرنشینی و روستانشینی در افغانستان

اقوام و قومیت ها در افغانستان 

نژاد افغانستان

اقلیت های قومی افغانستان

پشتون در افغانستان

گروه‌های قومی پشتون افغانستان

قوم درانی افغانستان

قوم غلزایی افغانستان

قوم بردرانی افغانستان

گروه های قومی تاجیک افغانستان

گروه های قومی هزاره‌ افغانستان

بودیسم در افغانستان

گروه های قومی ترک‌تبارهای افغانستان

قوم ترکمن افغانستان

قوم اُزبک افغانستان

قوم قرقیز افغانستان

قوم مغول افغانستان

قوم اویغور افغانستان

قوم قزلباش افغانستان

گروه های قومی پارسیوان افغانستان

قوم سادات افغانستان

قوم کوچ‌روهای افغانستان

جغرافیای سیاسی افغانستان

مرزهای افغانستان

جغرافیای اقتصادی افغانستان

کشاورزی افغانستان

دامداری افغانستان

ماهیگیری در افغانستان

اقتصاد تریاک و خشخاش افغانستان

صنعت افغانستان

صنایع دستی افغانستان

معادن افغانستان

گاز طبیعی افغانستان

سنگ آهن افغانستان

مس افغانستان

ذغال سنگ افغانستان

معادن طلای افغانستان

معادن سرب افغانستان

معادن لیتیوم افغانستان

منابع انرژی افغانستان

میزان نقدینگی و درآمدهای دولت افغانستان

تولید ناخالص ملی افغانستان

تجارت در افغانستان

حمل‌ونقل در افغانستان

راه آهن افغانستان

راه ها در افغانستان

بنادر افغانستان

هواپیما در افغانستان

برنامه‌های توسعه‌ اقتصادی در افغانستان

اقتصاد جنگی افغانستان

تاریخ افغانستان

تاریخ دوره باستان افغانستان

تاریخ دوران میانی افغانستان

سلطان علاءالدین حسین غوری

شورش میرویس افغانستان

جامعه و نظام اجتماعی افغانستان

جامعه افغانستان

بحران هویت در افغانستان

نهاد خانواده افغانستان

ازدواج در افغانستان

زنان در افغانستان

بدرفتاری با زنان افغانستان

جریان‌های فمینیستی در افغانستان

فرهنگ حجاب در افغانستان

آسیب شناسی اجتماعی در افغانستان

وضعیت اقتصادی و معیشتی در افغانستان

مراسم عزاداری ایام محرم در افغانستان

ورزش در افغانستان

اوقات فراغت در افغانستان

بهداشت و سلامت افغانستان  

سیاست و حکومت افغانستان

ساختار سیاسی افغانستان

لقب‌های حاکمان افغانستان

دولت افغانستان

قانون اساسی افغانستان

قوه مجریه افغانستان

ولایات افغانستان

کابل

شهرهای پایتخت افغانستان

هرات

بلخ

مزار شریف

قندهار

شهر غزنی

شهر جلال آباد

شهر بامیان

شهر کاپیسا

شهرستان‌های مهم ولایات افغانستان

نظام و نهاد قانون گذاری افغانستان

پارلمان ولسی جرگه افغانستان

پارلمان مشرانو جرگه افغانستان

لویه جرگه افغانستان

آزمون‌های‌دموکراسی افغانستان

نظام حزبی افغانستان

حزب دمکراتیک خلق افغانستان

ساما در افغانستان

سازا در افغانستان

جنبش شعله جاوید افغانستان

حزب ستم ملی افغانستان

تنظیم نسل نو هزاره افغانستان

حزب افغان ملت

حزب جبهه ملی افغانستان

حزب انقلاب ملی افغانستان

احزاب جهادی افغانستان

جبهه جلال الدین حقانی افغانستان

جنبش ملی اسلامی شمال افغانستان

احزاب شیعه افغانستان

سازمان نصر

حزب اسلامی رعد

پاسداران جهاد اسلامی

سازمان فلاح اسلامی افغانستان

شورای اتفاق اسلامی افغانستان

حزب‌الله افغانستان

حرکت اسلامی افغانستان

اتحاد انقلاب اسلامی افغانستان

شورای ائتلاف اسلامی افغانستان

حزب وحدت اسلامی افغانستان

احزاب سیاسی جدید افغانستان

احمدخان ابدالی افغانستان

حملات احمدشاه به هند

سلطنت تیمور

حکومت محمود در افغانستان

شاه زمان در افغانستان

شاه محمود در افغانستان

برکناری شاه محمود در افغانستان

پیشینه تقسیم افغانستان

دوست محمدخان

حمله ایران به هرات

حمله اول انگلیس به افغانستان

سلطنت شاه‌شجاع

قیام افغانستان علیه انگلیس

حمله ایران به هرات

فرزندان دوست محمدخان

شیر علی خان

محمد افضل خان

محمد اعظم خان

حمله دوم انگلیس به افغانستان

محمد یعقوب خان

دومین حمله نظامی انگلیس به افغانستان

شورش‌های زمان عبدالرحمان خان

حبیب الله خان

امان الله خان

جنگ استقلال افغانستان

 اصلاحات امان الله خان

سقوط امان الله خان

حبیب‌الله کلکانی

محمد نادرشاه

دستگیری حبیب‌الله کلکانی

ترور محمد نادرشاه

محمد ظاهر شاه

دهه دموکراسی در افغانستان

کودتای محمد داوخان در افغانستان

تشکیل حکومت جمهوری در افغانستان

کودتای هفت ثور

نورمحمد تره‌کی

حفیظ الله امین

حمله نظامی شوروری به افغانستان

قتل حفیظ الله امین

ببرک کارمل

محمد نجیب الله

سقوط محمد نجیب الله

دولت اسلامی افغانستان

ائتلاف شمال افغانستان

بروز جنگ داخلی در افغانستان

موافقت نامه اسلام‌آباد در افغانستان

شورای عالی هماهنگی افغانستان

تصرف قندهار توسط طالبان

حمله طالبان به هرات

حمله طالبان به کابل

شورای عالی دفاع افغانستان

جبهه متحد اسلامی افغانستان

حمله طالبان به مزار شریف

سقوط مزار شریف

سازمان القاعده و طالبان

تحریم طالبان

طالبان و خشونت

ترور احمدشاه منصور

حادثه 11 سپتامبر و برکناری طالبان

حملات هوایی آمریکا به افغانستان

دولت انتقالی اسلامی افغانستان

تشکیل دولت پایدار افغانستان

تقسیمات اداری و سیاسی افغانستان

نمادهای ملی افغانستان

نظام فرهنگی افغانستان

نهادها و سازمان‌های فرهنگی افغانستان

جریان های فکری موثر افغانستان

جنبش سید جمال‌الدین اسدآبادی در افغانستان

جنبش شهید بلخی در افغانستان

جنبش اسلامی افغانستان

جنبش مقاومت افغانستان

جنبش‌های اصلاحی در سطح ملی افغانستان

عبدالرحمان خان

حبیب‌الله خان

امان‌الله خان

محمود طرزی

محمدظاهر شاه

بنیادگرایی در افغانستان

سرزمین دردها و رنج‌ها

تقویم فرهنگی افغانستان

تقویم فرهنگی، تعطیلات رسمی و جشنواره های افغانستان

عید نوروز افغانستان

صنعت گردشگری افغانستان

ادیان در افغانستان

تاريخ اديان و مذاهب افغانستان

جایگاه دین و روحانیت در افغانستان

تسنن در افغانستان

ترکیب جمعیتی پیروان ادیان افغانستان

تشیع در افغانستان

مناطق شیعه‌نشین افغانستان

قیام شیعیان افغانستان

تصوف در افغانستان

طریقت نقشبندی افغانستان

طریقت قادریه افغانستان

طریقت چشتیه افغانستان

طریقت سهروردیه افغانستان

 آموزش دین اسلام در افغانستان

 پیشینه مدارس دینی افغانستان

مدارس دینی اهل تسنن افغانستان

علل افزایش و کاهش مدارس دینی افغانستان

 آموزش تشیع در افغانستان

مراکز آموزشی تشیع در افغانستان

حوزه‌های علمیه شیعیان افغانستان

مساجد شیعه افغانستان

اسماعیلیه در افغانستان

فرقه علی اللهی در افغانستان

تقریب بین مذاهب اسلامی افغانستان

مجمع علمای شیعه و سنی افغانستان

شورای اخوت اسلامی افغانستان

شورای علمای افغانستان

فرهنگ عمومی افغانستان

حوزه های تمدنی افغانستان

دوره های تمدنی در افغانستان

فرهنگ و تمدن افغانستان قبل از اسلام

فرهنگ و تمدن افغانستان پس از اسلام

آثار تاریخی افغانستان

مجسمه‌های بودا در افغانستان

بودای خوابیده در افغانستان

آثار دیدنی طبیعی افغانستان

زیارتگاه های افغانستان

زیارتگاه حضرت علی علیه‌السلام در مزار شریف

زیارتگاه سخی در افغانستان

آداب و رسوم افغانستان

غذا در افغانستان

لباس سنتی در افغانستان

زبان و ادبیات افغانستان

زبان افغانستان

زبان های باستانی افغانستان

زبان‌های رایج‌ در افغانستان

زبان پشتو در افغانستان

زبان فارسی در افغانستان

خط افغانی

خط میخی در افغانستان

خط آرامی در افغانستان

خط پهلوی در افغانستان

خط سغدی در افغانستان

تاریخ ادبیات و سبک‌های ادبی افغانستان

ادبیات افغانستان

مکاتب ادبی افغانستان

شعر و ادبیات مقاومت در افغانستان

شعر و ادبیات مهاجرت در افغانستان

مشاهیر ادبی افغانستان

افسانه و داستان در افغانستان

ادبیات کودکان و نوجوانان افغانستان

هنر افغانستان

موسیقی در افغانستان

مجسمه سازی در افغانستان

خوشنویسی در افغانستان

نقاشی افغانستان

هنرهای تجسمی در افغانستان

نظام آموزش، تحقیقات و فناوری افغانستان

پیشینه آموزش افغانستان

ساختار و سیاست های آموزشی افغانستان

مدارس افغانستان

سطح سواد در افغانستان

آموزش عالی افغانستان

رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی افغانستان

مطبوعات در افغانستان

مطبوعات مقاومت افغانستان

 مطبوعات در دوران طالبان در افغانستان

مطبوعات پس از طالبان در افغانستان

کتاب در افغانستان

رادیو در افغانستان

تلویزیون در افغانستان

تئاتر و هنرهای نمایشی افغانستان

سینمای افغانستان

اینترنت در افغانستان

تلفن در افغانستان

شبکه های کابلی و دیجیتالی در افغانستان

شبکه های ماهواره ای در افغانستان

خبرگزاری ها و سازمان‌های رسانه ای در افغانستان

نیز نگاه کنید به

چین؛ ژاپن؛ روسیه؛ مصر؛ کوبا؛ تونس؛ کانادا؛ سنگال؛ آرژانتین؛ تایلند؛ فرانسه؛ اسپانیا؛ مالی؛ ساحل عاج؛ سودان؛ اردن؛ قطر؛ سیرالئون؛ اتیوپی؛ سوریه؛ اوکراین؛ بنگلادش؛ سریلانکا؛ امارات متحده عربی؛ قزاقستان؛ تاجیکستان؛ گرجستان

کتابشناسی

  1. ↑ علی آبادی، علیرضا(1395). جامعه و فرهنگ افغانستان. تهران: موسسه فرهنگی هنری و انتشارات بین‌المللی الهدی، ص. 15.
برگرفته از «https://dmelal.ir/index.php?title=افغانستان&oldid=64342»